Tàu ngầm Vladimir Monomakh, chiếc thứ 3 thuộc lớp Borei. Ảnh: Livejournal.
Trong buổi họp báo cuối năm 2016, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định sẽ tiếp tục hiện đại hóa quân đội với trọng tâm là 8 tàu ngầm hạt nhân chiến lược lớp Borei trang bị tên lửa đạn đạo thế hệ mới, theo Sputnik.
Tháng 12 năm ngoái, Nga đã khởi đóng chiếc tàu ngầm mang tên "Knyaz Pozharsky" trong chương trình chế tạo tàu ngầm Đề án 955 thuộc lớp Borei tại nhà máy Sevmash. Đây là chiếc cuối cùng trong loạt 8 tàu ngầm lớp Borei dành cho hải quân Nga, thể hiện nỗ lực xây dựng lực lượng tàu ngầm hạt nhân tối tân của nước này.
Kể từ năm 2020, tàu ngầm lớp Borei sẽ là thành phần chủ đạo của hải quân trong lực lượng răn đe hạt nhân chiến lược của Nga. 8 tàu ngầm với 16 kíp lái sẽ bảo đảm sự hiện diện của Nga ở các đại dương trên thế giới.
Tàu ngầm lớp Borei được nghiên cứu thiết kế bởi Viện thiết kế Rubin. Tàu dài 170 m, rộng 13,5 m và có lượng giãn nước 24.000 tấn, tốc độ tối đa khi lặn đạt tới 56 km/h, tầm hoạt động không giới hạn. Dự trữ nhu yếu phẩm của Borei cho phép nó hoạt động liên tục hơn một năm mà không cần tiếp tế.
Vũ khí chính của lớp Borei là 16 đến 30 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa R-30 (RSM-56) Bulava, cũng như các loại tên lửa hành trình khác.
Mỗi quả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Bulava có thể mang theo 10 đầu đạn hạt nhân, đạt tầm bắn tối đa khoảng 8.000 km. Tên lửa có kích thước nhỏ gọn, sử dụng động cơ nhiên liệu rắn, tốc độ bay và khả năng cơ động cao, cho phép nó vượt qua nhiều lá chắn tên lửa đạn đạo tối tân hiện nay.
Uy lực của một tàu ngầm lớp Borei được đánh giá là vượt qua cả một đội quân lớn. Tàu ngầm hạt nhân là thành phần hiệu quả, tự động và dễ ẩn mình nhất trong bộ ba răn đe hạt nhân của Nga. Chúng có thể hoạt động cách bờ hàng nghìn km và không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết.
Tới năm 2020, hạm đội 8 tàu ngầm Borei sẽ mang tổng cộng 148 tên lửa Bulava với khoảng 1.480 đầu đạn. Mỗi đầu đạn hạt nhân có sức nổ 100-150 kiloton, tương đương 10 quả bom nguyên tử ném xuống thành phố Hiroshima. Ngoài tên lửa đạn đạo, tàu ngầm lớp Borei còn được trang bị 8 ống phóng với 40 ngư lôi hoặc tên lửa hành trình phóng từ tàu ngầm.
Tàu ngầm lớp Borei thử nghiệm tên lửa Bulava
Ngoài hệ thống vũ khí uy lực, tàu ngầm lớp Borei còn được trang bị các công nghệ hiện đại. Thiết kế nhỏ gọn và hiệu quả giúp tàu giảm độ ồn đáng kể so với các thế hệ tàu ngầm hạt nhân chiến lược trước đó. Borei cũng là lớp tàu ngầm chiến lược đầu tiên của Nga sử dụng hệ thống đẩy phản lực dòng nước (pump-jet). Tàu được trang bị nhiều khoang thoát hiểm, giúp thủy thủ đoàn rời tàu ngay cả khi đang lặn dưới biển.
Hệ thống định vị thủy âm (sonar) cho phép tàu ngầm lớp Borei phát hiện đối phương từ khoảng cách lớn gấp 1,5 lần tàu ngầm lớp Virginia của Mỹ. Tàu còn được trang bị tổ hợp thiết bị điện tử phức tạp, cho phép nó liên lạc, thu nhận thông tin về mục tiêu và nhiều chức năng khác.
Ngoài hai phiên bản Borei và Borei-A, Nga bắt đầu phát triển phiên bản Borei-M từ năm 2011. Dự án này làm tăng khả năng tàng hình dưới biển cho tàu ngầm, cũng như bổ sung các hệ thống kiểm soát vũ khí tối tân.
Thông số cơ bản của tàu ngầm hạt nhân Đề án 955.
Tử Quỳnh