"Tôi muốn tăng cường quan hệ Trung - Mỹ trong thời điểm nhiều khó khăn và thách thức nghiêm trọng. Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ hợp tác với Trung Quốc để tăng cường đối thoại, xử lý những bất đồng và mở rộng hợp tác nhằm đưa mối quan hệ hai nước trở lại đúng hướng", tân đại sứ Trung Quốc Tạ Phong phát biểu sau khi đến sân bay JFK ở New York hôm 23/5 để nhận công tác.
Ông Tạ đến Mỹ nhậm chức đại sứ sau giai đoạn đầy biến động trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington. Căng thẳng tăng cao sau chuyến thăm Đài Loan năm ngoái của chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó là Nancy Pelosi. Đầu năm nay, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hoãn thăm Bắc Kinh sau sự cố Mỹ bắn hạ khí cầu Trung Quốc đi vào lãnh thổ.
Tuy nhiên, căng thẳng song phương gần đây có dấu hiệu hạ nhiệt. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã gặp nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị tại Vienna và Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc có thể gặp quan chức thương mại hàng đầu của Washington tại Mỹ trong những tuần tới.
Phát biểu tại Nhật Bản khi dự hội nghị thượng đỉnh G7 cuối tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng "mọi thứ đã thay đổi khi đối thoại với nhau" sau sự cố khí cầu và việc "tan băng" trong quan hệ với Trung Quốc sẽ diễn ra rất nhanh.
Đại sứ Tạ Phong bày tỏ mong muốn "xử lý đúng đắn những vấn đề quan trọng và nhạy cảm, như Đài Loan", cũng như tiếp xúc với người Mỹ "từ mọi tầng lớp xã hội".
Giới chức Mỹ kỳ vọng ông Tạ là một đối tác đối thoại có năng lực và hiệu quả, dựa trên những tiếp xúc trước đó với nhà ngoại giao kỳ cựu này.
"Ông ấy chuyên nghiệp và rất có năng lực. Chúng tôi đã biết Tạ Phong nhiều năm qua. Tôi nghĩ ông ấy đã làm việc tại Bộ Ngoại giao Trung Quốc hơn 30 năm", quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. "Ông Tạ từng nhiều lần công du tới Washington và lần gần nhất trên cương vị thứ trưởng ngoại giao phụ trách châu Mỹ vào mùa hè năm 2021".
Ông Tạ khi đó gặp Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman và nói rằng quan hệ song phương đã đi vào "bế tắc". Tuy nhiên, giới chức Mỹ cho rằng quan hệ Mỹ - Trung hiện nay rất khác.
Cuối năm ngoái, ông Tạ gặp các quan chức hàng đầu của Bộ Ngoại giao và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, những người đến thăm Trung Quốc sau cuộc gặp giữa Tổng thống Biden với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 ở Bali, Indonesia. Đó là một trong nhiều cuộc tiếp xúc giữa ông Tạ và quan chức chính quyền Biden vài năm qua.
"Chúng tôi đã thấy ông ấy chuyên nghiệp như thế nào", quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói. Kể từ cuộc gặp giữa ông Tạ và bà Sherman, quan chức Mỹ và Trung Quốc đã có "hàng chục cuộc điện đàm".
Ghế đại sứ Trung Quốc tại Mỹ bị bỏ trống từ cuối năm ngoái, khi Đại sứ Tần Cương được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng Trung Quốc. Đây là thời kỳ ghế đại sứ bị bỏ trống lâu nhất kể từ khi Mỹ và Trung Quốc bình thường hóa quan hệ năm 1979.
Ông Tạ sẽ chính thức bắt đầu công việc sau khi trình quốc thư lên Tổng thống Biden. Giới chức hy vọng quy trình này diễn ra càng nhanh càng tốt.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng hoan nghênh sự xuất hiện của ông Tạ. "Chúng tôi mong muốn được làm việc cùng đại sứ và nhóm của ông ấy", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết. "Chúng tôi vẫn cam kết duy trì các kênh liên lạc với Trung Quốc để quản lý cạnh tranh một cách có trách nhiệm".
Huyền Lê (Theo CNN)