Thượng viện Mỹ ngày 18/12 phê chuẩn nhà ngoại giao kỳ cựu Marc Evans Knapper trở thành đại sứ tại Việt Nam, gần 8 tháng từ khi Tổng thống Joe Biden trình đề cử. Bộ Ngoại giao Mỹ chưa công bố thông tin về nhiệm kỳ của Knapper lẫn thời điểm ông nhận nhiệm sở.
Theo báo cáo năng lực được trình lên Thượng viện Mỹ trước phiên điều trần phê chuẩn, Knapper được đánh giá là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, đang giữ vị trí Phó trợ lý Ngoại trưởng về Nhật Bản và Hàn Quốc, công tác trong Vụ Các vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao nước này.
Năm sinh của ông Knapper chưa được công bố. Ông từng tốt nghiệp Đại học Princeton và có bằng thạc sĩ tại Đại học Chiến tranh Quân đội Mỹ, nơi đào tạo sau đại học cho sĩ quan quân đội và công dân ưu tú để họ chuẩn bị cho các nhiệm vụ và vị trí lãnh đạo cấp cao. Trước khi vào Bộ Ngoại giao Mỹ, ông có thời gian nghiên cứu tại Đại học Tokyo của Nhật Bản.
Tân đại sứ Mỹ tại Việt Nam có hơn 25 năm kinh nghiệm trong mảng chính sách đối ngoại và ngoại giao chuyên nghiệp, trong đó ông dành nhiều năm cho các vấn đề chính sách và nghiên cứu văn hóa, ngôn ngữ ở khu vực Đông Á.
Ông từng nhận nhiều lần được Bộ Ngoại giao Mỹ khen thưởng, trong đó có bằng khen Nhà ngôn ngữ học của năm. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Knapper nói được tiếng Việt, từng là tham tán chính trị cho Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội trong ba năm (2004-2007). Ngoài ra, ông còn sử dụng thông thạo tiếng Nhật, Hàn.
Ngoài giai đoạn công tác ở Việt Nam, Knapper đã có kinh nghiệm làm việc hoặc giữ các vị trí lãnh đạo cơ quan đại diện ngoại giao Mỹ ở nước ngoài.
Ông từng được bổ nhiệm làm phó đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc, sau đó trở thành đại biện lâm thời trong hai năm 2017 và 2018. Trước đó, ông đảm nhận một số vị trí lãnh đạo tại đại sứ quán Mỹ ở Iraq và Nhật Bản, trợ lý cho cựu đại sứ Walter Mondale tại Nhật Bản.
Trong mảng công tác chính sách, Knapper từng làm giám đốc Văn phòng Các vấn đề Ấn Độ và Văn phòng Các vấn đề Nhật Bản của Bộ Ngoại giao Mỹ. Trong giai đoạn đầu sự nghiệp, ông làm việc cho Văn phòng Các vấn đề Trung Quốc và Mông Cổ.
"Với kinh nghiệm sâu rộng về khu vực, cộng với năng lực đã được chứng minh trong dẫn dắt những nhóm liên ngành nhiều thành viên lẫn phòng ban thiên về chính sách, ông là ứng viên xuất sắc để trở thành đại sứ Mỹ tại Việt Nam", Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định.
Tại phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ ngày 13/7, Knapper nhấn mạnh mục tiêu hàng đầu của mình khi được phê chuẩn làm đại sứ tại Việt Nam là thúc đẩy quan hệ Việt - Mỹ, trong đó tăng cường hợp tác an ninh song phương sẽ là cam kết hàng đầu.
Ông đánh giá cao quan hệ hai nước chuyển biến sâu sắc, từ quá khứ xung đột sang bình thường hóa ngoại giao năm 1995 và trở thành đối tác toàn diện như hiện nay.
Tuy nhiên, Knapper tin rằng quan hệ Việt - Mỹ có thể tiến xa hơn nữa và ông sẵn sàng nỗ lực cho mục tiêu này. Ông bày tỏ niềm tin vào những lợi ích lẫn quan ngại mà Mỹ và Việt Nam cùng chia sẻ trong các vấn đề khu vực, trong đó có diễn biến trên Biển Đông, khẳng định Việt Nam là một trong những "đối tác mạnh mẽ" của Mỹ trong khu vực.
Bên cạnh hợp tác an ninh, Knapper muốn nỗ lực đóng góp cho ba lĩnh vực khác trong quan hệ hai nước gồm thương mại đầu tư, giải quyết di sản chiến tranh và ngoại giao nhân dân.
Trước Thượng viện Mỹ, Knapper nhấn mạnh mục tiêu bao trùm trong nhiệm kỳ của ông là hỗ trợ cho sự phát triển của "một Việt Nam độc lập, lớn mạnh và thịnh vượng", tương tự thông điệp mà nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền Tổng thống Biden từng đề cập.
Trả lời VnExpress hồi tháng 4, Gregory Poling, giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Mỹ, đánh giá Biden rất coi trọng vị trí đại sứ tại Việt Nam và mối quan hệ hai nước khi đề cử Knapper.
"Thật khó để nghĩ ra lựa chọn nào tốt hơn", ông chia sẻ.
Carl Thayer, giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales của Australia, cũng đánh giá cao mức am hiểu của nhà ngoại giao về lịch sử, văn hóa và hệ thống chính trị Việt Nam. Bên cạnh đó, kinh nghiệm làm việc của Knapper tại Hàn Quốc và Nhật Bản, hai nước có quan hệ hợp tác tốt với Việt Nam, là chỉ dấu tích cực cho nhiệm kỳ sắp tới.
"Knapper sẽ nắm bắt rất tốt các vấn đề kinh tế và an ninh khu vực ở Đông Á và được kỳ vọng sẽ làm việc tốt với cả lãnh đạo Việt Nam và các quan chức cấp cao trong Bộ Ngoại giao Mỹ", Thayer nhận định.
Trung Nhân