Theo kết quả Tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc của Viện dinh dưỡng quốc gia giai đoạn 2019 - 2020, tỷ lệ thiếu máu ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn quốc là 19,6%, thuộc mức trung bình về ý nghĩa sức khỏe cộng đồng. Trong đó, tỷ lệ cao nhất nằm ở nhóm trẻ em vùng Tây Nguyên (26,3%), vùng Trung du và miền núi phía Bắc (23,4%).
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chỉ ra thiếu máu ở trẻ em có nhiều nguyên nhân gây ra nhưng hay gặp nhất là thiếu máu do thiếu sắt, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi.
Thiếu sắt dự trữ khi còn trong bụng mẹ: Khi còn trong tử cung của mẹ, cơ thể thai nhi đã bắt đầu tích trữ sắt để sau khi ra đời tạo thành huyết sắc tố. Lượng sắt tích lũy này sẽ được cơ thể sử dụng dần cho việc tạo máu trong 3 - 4 tháng đầu sau sinh, khi dinh dưỡng chưa đáp ứng được nhu cầu của bé. Trẻ sinh ra có thể bị thiếu sắt dự trữ do sinh non, sinh đôi hoặc mẹ bầu bị thiếu máu trong thai kỳ.
Tốc độ tăng trưởng nhanh: Sau khi sinh, trẻ có tốc độ phát triển thể chất và cân nặng rất nhanh, đặc biệt trong 5 năm đầu đời. Vì thế, lượng sắt sử dụng để tạo máu cũng cần nhiều hơn nên nếu không được bổ sung đầy đủ thì rất dễ thiếu.
Chế độ ăn thiếu sắt: Một chế độ dinh dưỡng thiếu sắt như trẻ không được bú mẹ đầy đủ, sử dụng các loại sữa không có sắt như sữa tươi, bữa ăn thiếu những loại thực phẩm giàu sắt hay thực phẩm giúp hấp thu sắt... là những yếu tố gây nên tình trạng thiếu sắt ở trẻ.
Một số nguyên nhân khác: một số vấn đề bệnh lý ở trẻ như rối loạn tiêu hóa, rối loạn hấp thu, dùng kháng sinh nhiều... cũng có thể gây ra giảm hấp thu sắt, dẫn đến tình trạng thiếu máu.
Trẻ em cần được bổ sung đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng từ những bữa ăn hàng ngày. Ảnh: Pexels
Theo Viện Y tế quốc gia (NIH), trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt có các dấu hiệu như: da xanh nhợt, móng tay yếu, tóc khô, biếng ăn, chậm lớn, táo bón và dễ bị nhiễm trùng. Thiếu máu não khiến trẻ mệt mỏi, ngủ gật, thiếu tập trung, ảnh hưởng đến học tập.
Ở trẻ nhỏ, thiếu máu do thiếu sắt sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và tinh thần sau này, đặc biệt có thể gây ra các rối loạn về tâm thần và vận động. Trong 9 tháng đầu đời, thiếu máu có thể ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển trí não của trẻ, gây ra tình trạng biếng ăn, không tăng cân, suy dinh dưỡng. Đối với trẻ lớn hơn, thiếu máu ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng, làm giảm sức đề kháng, cơ thể dễ nhiễm khuẩn. Do vậy việc phát hiện và điều trị kịp thời có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ.
Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ từ 3 tuổi đến 10 tuổi Meiji Kids Formula bổ sung sắt và canxi hỗ trợ sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ. Ảnh: Meiji
Các chuyên gia WHO cho biết cách đơn giản mà ba mẹ nào cũng có thể áp dụng cho trẻ để phòng ngừa thiếu máu là dinh dưỡng. Trẻ cần được cung cấp lượng ăn phù hợp với nhu cầu khuyến nghị (theo tuổi, cân nặng, chiều cao, giới tính). Trẻ nên ăn đa dạng, đầy đủ các nhóm chất gồm đường bột, đạm (cả đạm động vật và thực vật), chất béo, vitamin và khoáng chất; cũng như tăng cường các thực phẩm giàu sắt trong thực đơn hằng ngày (thịt đỏ và nội tạng, trứng, cá và động vật có vỏ, các loại hạt, rau có lá xanh...). Việc bổ sung các loại quả có chứa nhiều vitamin C: nho, bưởi, cam, quýt, dâu tây... cũng rất cần thiết, nhằm hỗ trợ hấp thu sắt tốt hơn
Bên cạnh đó, cha mẹ có thể ưu tiên bổ sung các loại sữa có chứa sắt cho trẻ. Trong đó, Meiji Kids Formula là thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ từ 3 tuổi đến 10 tuổi của thương hiệu Meiji Nhật Bản, chỉ với hai cốc (khoảng 400ml) mỗi ngày, có thể đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị về sắt cho trẻ. Ngoài ra, sản phẩm còn bổ sung canxi hỗ trợ tăng chiều cao và phát triển hệ cơ xương khớp; hỗ trợ phát triển trí não do có chứa DHA và milkphospholipid; tăng cường hệ miễn dịch nhờ hệ dưỡng chất vitamin A, vitamin D và kẽm. Meiji Kids Formula còn bổ sung FOS - chất xơ hòa tan hỗ trợ tăng lợi khuẩn đường ruột bifidus nhằm cải thiện tình trạng phân.
Như Ý