"Chúc mừng Afghanistan. Chiến thắng này thuộc về tất cả chúng ta", phát ngôn viên Taliban Zabihullah Mujahid phát biểu trên đường băng sân bay ở thủ đô Kabul hôm nay. "Chúng tôi muốn thiết lập quan hệ tốt đẹp với Mỹ và thế giới. Chúng tôi hoan nghênh các mối quan hệ ngoại giao tốt đẹp với tất cả họ".
Tuy nhiên, phát ngôn viên Taliban cho rằng thất bại của Mỹ tại Afghanistan là "bài học lớn cho những kẻ xâm lược khác và thế hệ tương lai của chúng ta". "Đó cũng là bài học cho thế giới", Mujahid nói.
Chiến dịch rút quân và di tản của Mỹ kết thúc lúc 11h59 ngày 30/8 (1h29 ngày 31/8 giờ Hà Nội). Khoảng 123.000 công dân nước ngoài và người Afghanistan được đưa khỏi quốc gia Trung Á sau khi Taliban hoàn tất tiến trình kiểm soát lãnh thổ.
Taliban sau đó tuyên bố việc tái kiểm soát Afghanistan là chiến thắng lịch sử. Tiếng súng ăn mừng từ một số chốt kiểm soát của Taliban vang lên khắp Kabul, cùng tiếng reo hò của lính gác các chốt an ninh trong vùng xanh.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố việc Mỹ rút quân đồng nghĩa chương mới trong quan hệ giữa Mỹ với Afghanistan đã bắt đầu, trong đó đi đầu là ngoại giao. Blinken cũng yêu cầu Taliban bảo đảm cam kết duy trì tự do đi lại, bảo đảm quyền cho phụ nữ và các dân tộc thiểu số, cũng như ngăn Afghanistan trở thành căn cứ khủng bố nếu muốn được quốc tế công nhận và hỗ trợ.
Quân đội Mỹ dẫn đầu liên minh quân sự gồm các nước NATO lật đổ Taliban năm 2001, sau vụ tấn công ngày 11/9/2001 do al-Qaeda thực hiện. Tổ chức này khi đó có hang ổ tại Afghanistan và được Taliban bảo vệ.
Taliban mở chiến dịch quân sự chớp nhoáng đánh chiếm phần lớn lãnh thổ Afghanistan trong vài tuần qua, sau khi Mỹ và đồng minh rút khỏi quốc gia Trung Á. Taliban ngày 15/8 tiến vào Kabul mà không vấp phải sự kháng cự của quân chính phủ, hoàn thành kiểm soát lãnh thổ Afghanistan.
Từ khi nắm quyền kiểm soát thủ đô Kabul hôm 15/8, Taliban đã tìm cách thuyết phục người dân trong nước và cộng đồng quốc tế rằng họ không có ý định áp đặt chế độ cai trị hà khắc như trước đây, thay vào đó sẽ theo đuổi hòa bình và công bằng. Tuy nhiên, nhiều người không tin tưởng những cam kết này, trong khi các nước dường như né tránh công nhận Taliban là lực lượng cầm quyền ở Afghanistan.
Huyền Lê (Theo AFP)