"Binh sĩ Mỹ đã rời Afghanistan. Một chương mới trong quan hệ giữa Mỹ với Afghanistan đã bắt đầu, trong đó đi đầu là ngoại giao. Nhiệm vụ quân sự đã chết thúc, một nhiệm vụ ngoại giao mới đã bắt đầu", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói hôm nay, vài giờ sau khi vận tải cơ cuối cùng của Mỹ rời sân bay quốc tế Hamid Karzai ở thủ đô Kabul của Afghanistan.
Ngoại trưởng Mỹ cho biết nước này đã đình chỉ hiện diện ngoại giao ở Kabul và chuyển hoạt động của cơ quan ngoại giao tại nước này sang Qatarm thêm rằng Washington cam kết giúp đỡ toàn bộ công dân Mỹ rời khỏi Afghanistan trong bối cảnh còn hơn 100 người Mỹ ở quốc gia Trung Á.
Các tay súng Taliban tuần tra đường phố Kabul hôm 29/8. Ảnh: AFP.
Blinken cũng yêu cầu Taliban bảo đảm cam kết duy trì tự do đi lại, bảo đảm quyền cho phụ nữ và các dân tộc thiểu số, cũng như ngăn Afghanistan trở thành căn cứ khủng bố. "Họ sẽ phải tìm cách giành được tính chính danh và sự hỗ trợ", Ngoại trưởng Mỹ nói.
Từ khi nắm quyền kiểm soát thủ đô Kabul hôm 15/8, Taliban đã tìm cách thuyết phục người dân trong nước và cộng đồng quốc tế rằng họ không có ý định áp đặt chế độ cai trị hà khắc như trước đây, thay vào đó sẽ theo đuổi hòa bình và công bằng. Tuy nhiên, nhiều người không tin tưởng những cam kết này, trong khi các nước dường như né tránh công nhận Taliban là lực lượng cầm quyền ở Afghanistan.
Tướng Kenneth McKenzie, tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm quân đội Mỹ, cho biết vận tải cơ C-17 thực hiện chuyến bay cuối cùng từ sân bay quốc tế Hamid Karzai lúc 11h59 ngày 30/8. Trên máy bay có đại sứ Mỹ Ross Wilson và những lính Mỹ cuối cùng ở Kabul.
Chiến dịch di tản kết thúc với khoảng 123.000 công dân nước ngoài và người Afghanistan được đưa khỏi quốc gia Trung Á sau khi Taliban hoàn tất tiến trình kiểm soát lãnh thổ. Tướng McKenzie nói Taliban giúp đỡ rất tích cực trong hoạt động sơ tán và đảm bảo an ninh xung quanh sân bay Kabul, bất chấp mối thù sâu sắc với lực lượng Mỹ.
Quân đội Mỹ dẫn đầu liên minh quân sự gồm các nước NATO lật đổ Taliban năm 2001, sau vụ tấn công ngày 11/9/2000 do tổ chức al-Qaeda thực hiện. Tổ chức này khi đó đặt trụ sở tại Afghanistan và được Taliban bảo vệ.
Taliban mở chiến dịch quân sự chớp nhoáng đánh chiếm phần lớn lãnh thổ Afghanistan trong vài tuần qua, sau khi Mỹ và đồng minh rút khỏi quốc gia Trung Á. Taliban ngày 15/8 tiến vào Kabul mà không vấp phải sự kháng cự của quân chính phủ, hoàn thành kiểm soát lãnh thổ Afghanistan.
Vũ Anh (Theo Reuters)