Bác sĩ Đoàn Thị Khánh Châm, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết sùi mào gà (hay mụn cóc sinh dục) là bệnh truyền nhiễm lây chủ yếu qua đường tình dục. Bệnh do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra, chủ yếu do type 6 và 11, tỷ lệ thấp hơn ở các type 16, 18, 31, 33, 35.
Sùi mào gà khó phân biệt với các bệnh sau:
Giang mai
Giang mai là bệnh lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn Treponema pallidum gây ra. Ở giai đoạn đầu nhiễm khuẩn, vị trí nhiễm trùng sẽ xuất hiện vết loét, kích thước 2-4cm, còn gọi là săng giang mai. Nốt săng cứng, có hình tròn hoặc bầu dục, nhẵn, không chứa mủ.
Giang mai có thể xuất hiện ở nhiều vị trí như miệng, trực tràng, âm đạo... nhưng không gây đau, ngứa và không mùi. Săng có thể biến mất sau khoảng 4 tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên, nếu không chữa, bệnh dễ tiến triển nặng, gây tổn thương não, tim, gan, xương, dây thần kinh, dẫn đến mù, liệt, sa sút trí tuệ, thậm chí tử vong.
Còn sùi mào gà có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không điều trị kịp thời. Bệnh làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, âm đạo, hậu môn, dương vật. Trong thai kỳ, nốt sùi có thể phát triển nhanh, gây chảy máu, cản trở quá trình sinh. Trẻ sơ sinh bị lây từ mẹ có nguy cơ bị u nhú thanh quản, tắc đường hô hấp. Sùi mào gà cũng làm biến dạng cơ quan sinh dục, tắc ống dẫn tinh, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng và tăng nguy cơ vô sinh hoặc sảy thai.
Nốt sùi mào gà dễ nhầm lẫn với triệu chứng của bệnh khác. Ảnh minh họa: Vecteezy
U nhú tiền đình Papillomatosis
U nhú tiền đình là hiện tượng xuất hiện các u nhỏ, mềm, mịn, màu giống da hoặc hồng nhạt ở vùng âm hộ, đặc biệt là quanh tiền đình - khu vực bao quanh lỗ mở âm đạo. Các u nhú có dạng tròn, nhẵn hoặc dài như đầu ngón tay, mọc đối xứng hoặc tạo thành một dải đều. Hầu hết u nhú phát triển chậm, không gây đau, ngứa và không gây khó chịu cho người mắc.
Các u nhú này có mật độ đều, mềm mại, trong khi sùi mào gà mọc dày hơn, màu sắc đậm hơn. Nốt có bề mặt sần sùi, rắn và có thể lan rộng không theo quy luật, thậm chí gây bít tắc âm đạo hoặc lan sâu vào cổ tử cung.
Gai sinh dục
Gai sinh dục là tình trạng tăng sản lành tính của các tế bào biểu mô tại vùng sinh dục. Lý do, các tế bào gai trong lớp thượng bì gồm lớp sừng, gai, hạt và đáy phát triển quá mức, vượt lên khỏi bề mặt da và hình thành các u nhú nhỏ. Vết nhú có màu trắng hoặc hồng nhạt, bề mặt nhẵn, mịn, không gây đau hoặc ngứa.
Gai sinh dục khiến vùng kín thô ráp, kém thẩm mỹ. Hầu hết các trường hợp mắc gai sinh dục đều tự khỏi. Khác với sùi mào gà, gai sinh dục không lây qua đường quan hệ tình dục, tiếp xúc da kề da.
Chuỗi hạt ngọc dương vật
Chuỗi gồm những vết sưng nhỏ, màu vàng hoặc hơi hồng, các hạt mọc như mụn nhọt, không tạo mủ, bề mặt trơn. Chuỗi hạt ngọc thường hình thành từ 1-2 hàng quanh gốc quy đầu dương vật.
Trong khi đó, sùi mào gà có phần đầu giống bông súp lơ, sờ vào hơi gồ ghề. Các nốt sùi xuất hiện dưới dạng cụm mụn cóc hoặc một mụn cơm riêng lẻ, không đi thành hàng.
Chuỗi hạt ngọc dương vật thường không gây triệu chứng, lan rộng hay thay đổi nhiều về hình dạng, kích thước. Chuỗi không lây nhiễm hay đau cho người mắc. Còn sùi mào gà thường gây kích ứng hoặc ngứa bộ phận sinh dục, đau và chảy máu khi quan hệ. Cơ quan sinh dục dễ tiết dịch bất thường, có mùi hôi, tấy đỏ.
Người tiêm vaccine phòng HPV tại Trung tâm tiêm chủng VNVC. Ảnh: Mộc Miên
Cách phòng ngừa
Để phòng ngừa và điều trị các bệnh vùng sinh dục, bác sĩ khuyến cáo người dân quan hệ an toàn, sử dụng bao cao su đúng cách, chung thủy một bạn tình. Vùng kín và khu vực sinh dục cần được vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt sau mỗi lần quan hệ. Vật dụng cá nhân cần sử dụng riêng, để tránh lây nhiễm chéo, như dao cạo, đồ lót, khăn... Nếu phát hiện vết sùi, mụn nước ở vùng kín, người dân nặn, cạy, sử dụng thuốc bôi để tránh nhiễm trùng, nên đến cơ sở y tế, da liễu để được chẩn đoán, dùng thuốc.
Với sùi mào gà, hiện bệnh có nhiều phương pháp điều trị và mức chi phí khác nhau, tuy nhiên thời gian điều trị thường kéo dài và có thể khiến người bệnh khó chịu, đau đớn. Bệnh do virus HPV gây ra, có thể phòng ngừa nhờ vaccine.
Hiện vaccine HPV có 2 loại là Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, Gardasil phòng được 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Vaccine Gardasil 9, phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định tiêm cho cả nam và nữ trong độ tuổi 9-45. Hiệu quả bảo vệ trên 90%. Trẻ từ 9-14 tuổi chỉ tiêm hai mũi Gardasil 9.
Anh Ninh