Giải đáp thắc mắc

* Vui lòng điền chính xác thông tin để nhận được tư vấn tốt nhất từ chuyên gia của Hệ thống TT Tiêm chủng VNVC.
Giới tính (*)
Nhà tôi nuôi 2 con chó và 3 con mèo. Hàng năm tôi đều chủng ngừa cho các bé đầy đủ. Tôi chưa từng bị cắn bao giờ. Tôi nghe nói có tiêm ngừa dự phòng trước phơi nhiễm. Có thật không, tiêm bao nhiêu mũi, tiêm rồi có bị nóng trong người không? Mong bác sĩ giải đáp sớm. Xin cảm ơn!
Thanh Hà, 34 tuổi, Định Quán, Đồng Nai
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Mèo, chó chiếm hơn 96% số ổ chứa virus dại truyền bệnh sang người. Virus có trong nước bọt của chó, mèo, ngoài ra còn có thể bám ở lông, móng nên có thể lây bệnh thông qua cả vết cắn và vết cào. Con vật đã tiêm ngừa dại không đảm bảo 100% không mắc bệnh dại và không thể loại trừ khả năng nhiễm dại trong tương lai.

Dại hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu nên vaccine và huyết thành là cách phòng bệnh duy nhất hiện đó. Đúng như bạn nói, vaccine dại sử dụng được cả trước và sau khi có vết thương do chó mèo cắn, cào.

Phác đồ tiêm dự phòng trước khi phơi nhiễm gồm 3 mũi. Đây là cách bảo vệ sớm, giúp cơ thể sản sinh kháng thể phòng bệnh dại nếu tiếp xúc với virus dại. Ai cũng có thể tiêm ngừa dại trước khi bị cắn, cào, tức trước phơi nhiễm. Phương pháp này phù hợp cho người thường xuyên tiếp xúc với động vật, du lịch hoặc sống ở nơi khó tiếp cận cơ sở y tế khi có vết thương, trẻ em chơi với chó mèo nhưng không ý thức được nguy cơ lây nhiễm bệnh. Sau tiêm dự phòng, nếu tương lai bị cắn, cào, chỉ cần bổ sung thêm 2 mũi, giúp giảm số mũi tiêm và không cần tiêm huyết thanh dù vết thương có nặng. Còn ngược lại, nếu chưa tiêm dự phòng 3 mũi vaccine, khi bị chó mèo cắn cào, người tiêm phải tuân thủ phác đồ khắt khe 5 mũi vaccine và có thể phải tiêm huyết thanh tùy theo tình trạng vết thương.

Hiện các vaccine dại sử dụng tại Việt Nam đều là vaccine thế hệ mới, không chứa các tế bào não chuột, đã được chứng minh an toàn, hiệu quả cao, không ảnh hưởng đến chức năng thần kinh hay sự phát triển của trẻ. Do đó, bạn hoàn toàn có thể an tâm tiêm ngừa.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi 59 tuổi, có bệnh nền cao huyết áp, ổn định, đang uống thuốc mỗi ngày thì tiêm cúm với mũi phế cầu được không? Có an toàn không, có cần vào bệnh viện tiêm không hay ra trung tâm gần nhà tiêm được vậy bác sĩ?
Tấn Lộc, 59 tuổi, Bình Định
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bác,

Theo thống kê, phần lớn các ca tử vong do cúm, viêm phổi phế cầu hàng năm chiếm tỷ lệ lớn ở người lớn, người trên 50 tuổi. Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu. Do đó người lớn là một trong các nhóm nguy cơ cao của các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp và cần tiêm ngừa các vaccine như cúm và phế cầu.

Trường hợp của bác 59 tuổi, có bệnh nền tim mạch, không thuộc trường hợp chống chỉ định của 2 loại vaccine cúm, phế cầu nên có thể tiêm ngừa. Nếu không đang mắc các bệnh cấp tính, huyết áp đang điều trị ổn định có thể tiêm tại các trung tâm tiêm chủng (ngoài bệnh viện) uy tín. Theo phác đồ và các loại vaccine hiện có tại Việt Nam, bạn chỉ cần tiêm một mũi vaccine phế cầu 13 và tiêm một mũi vaccine cúm và nhắc mũi cúm lại hằng năm.

Khi đi tiêm, bác lưu ý mang theo các giấy tờ khám sức khỏe liên quan cũng như danh sách thuốc đang sử dụng. Bác sĩ tiêm chủng sẽ khám sàng lọc và đánh giá tình hình sức khỏe tại thời điểm thăm khám và đưa ra chỉ định tiêm phù hợp.

Để có trải nghiệm tiêm chủng thoải mái nhất, bác cần ăn no vừa phải, không để bụng đói khi đi tiêm ngừa. Sau tiêm bác cần theo dõi ít nhất 30 phút tại trung tâm tiêm ngừa và 24-48 tiếng tiếp theo tại nhà. Bác có thể kết hợp ăn uống đủ các nhóm chất cũng như vận động nhẹ nhàng để vaccine giúp cơ thể sinh kháng thể tốt hơn.

Hiện Việt Nam lưu hành hơn 50 loại vaccine phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm. Ngoài vaccine cúm và phế cầu, người lớn cũng cần tiêm ngừa gần 15 loại vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt các vaccine như: não mô cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B,... Người lớn tiêm ngừa không chỉ giúp phòng bệnh cho chính mình, tiết kiệm chi phí điều trị mà còn là cách tránh lây bệnh cho tất cả thành viên khác trong nhà, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Mỗi loại vaccine có phác đồ tiêm khác nhau theo từng độ tuổi. Để biết cụ thể mũi tiêm, bác nên đến trung tâm tiêm chủng như VNVC để bác sĩ khai thác lịch sử tiêm ngừa, bệnh sử và đưa ra chỉ định tiêm thêm các loại vaccine phù hợp.

Cảm ơn câu hỏi của bác. Chúc bác và gia đình nhiều sức khỏe.

Người lớn tiêm vaccine bệnh bạch hầu thì tiêm loại vaccine nào? Người lớn cần tiêm bao nhiêu mũi? Mỗi mũi bao nhiêu tiền ạ?
Nguyễn Trọng Khánh, 50 tuổi, Q.Gò Vấp, TP.HCM
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Với vaccine bạch hầu, hiện có hai loại vaccine cho người lớn là loại 3 trong 1 Adacel (Canada) và Boostrix (Bỉ) phòng Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván và loại uốn ván - bạch hầu hấp phụ Td (Việt Nam). Tùy loại vaccine và tùy cơ sở tiêm chủng mà bạn chọn tiêm sẽ có giá khác nhau.

Nhờ thành quả của tiêm chủng, tỷ lệ mắc bệnh cũng như tử vong do bạch hầu suy giảm đáng kể. Tuy nhiên, những năm qua, bạch hầu đã bùng phát trở lại với những ổ dịch rải rác ở miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên do độ phủ vaccine chưa cao.

Đã là bệnh truyền nhiễm thì ai cũng có thể mắc phải. Khi mắc bạch hầu người lớn thường gặp triệu chứng nhẹ, nhưng đều nguy hiểm có thể mang vi khuẩn và trở thành nguồn lây chính cho trẻ nhỏ và người cao tuổi, phụ nữ mang thai trong gia đình.

Cách phòng bệnh bạch hầu hiệu quả nhất, tỷ lệ bảo vệ đến 97%. Cụ thể, sau khi hoàn tất lịch tiêm chủng vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 trong 2 năm đầu đời (vào lúc 2, 3, 4 và 18 tháng), trẻ cần tiêm nhắc một mũi vaccine có thành phần bạch hầu khi được 4-6 tuổi và tiêm một mũi tiếp theo vào lúc 9-15 tuổi. Người lớn cần tiêm nhắc vaccine có thành phần bạch hầu 10 năm/lần kể từ lần tiêm cuối cùng vào giai đoạn 9-15 tuổi. Phụ nữ mang thai được khuyến cáo tiêm một mũi 3 trong 1 vào 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ để bảo vệ sức khỏe và truyền kháng thể bảo vệ con trước khi đến tuổi tiêm chủng.

Đặc biệt, các đối tượng phụ nữ mang thai, người từ 50 tuổi trở lên, người lớn có bệnh mạn tính ở phổi, tim mạch, thận... là các đối tượng có nguy cơ tử vong cao hơn khi mắc bạch hầu, cần rà soát lịch tiêm để bổ sung kịp thời.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Người lớn muốn tiêm phòng bạch hầu thì dùng luôn vaccine bạch hầu, ho gà, uốn ván phải không? Còn trẻ 14 tuổi, đã lâu không tiêm ngừa thì cần tiêm nhắc không?
Văn Thanh, 36 tuổi, Hà Nội
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Việc suy nghĩ chỉ tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu cho trẻ em thôi là không đúng. Người lớn nếu không tiêm nhắc vaccine 10 năm/lần sẽ dễ mắc bệnh vì lượng kháng thể trong người giảm dần đến ngưỡng không đủ để bảo vệ.

Vaccine bạch hầu là hành trình tiêm chủng trọn đời, người lớn cần tiêm nhắc vaccine có thành phần bạch hầu 10 năm/lần và loại vaccine bạch hầu cho người lớn hiện có 3 loại gồm: Boostrix (Bỉ)/ Adacel (Canada) phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván và uốn ván - bạch hầu hấp phụ Td (Việt Nam). Bạn có thể lựa chọn 1 trong 3 loại vaccine này để thực hiện tiêm chủng phòng bệnh sớm.

Với trường hợp của trẻ 14 tuổi, đã lâu không tiêm ngừa vaccine bạch hầu có nghĩa miễn dịch của trẻ đã suy giảm, trẻ cần sớm được bổ sung vaccine để được bảo vệ sớm. Tương tự như người lớn, trẻ 14 tuổi cũng lựa chọn một trong ba loại vaccine trên để tiêm, với phác đồ 1 mũi. Sau đó các mũi tiêm nhắc lại có thể tiêm cách nhau 10 năm.

Vaccine phòng bạch hầu có thể tiêm cho tất cả người lớn và không có giới hạn độ tuổi miễn là đạt các yêu cầu về khám sàng lọc trước tiêm chủng.

Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa gia đình đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết trẻ và gia đình cần bổ sung những mũi vaccine nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Cho tôi hỏi vaccine 3 trong 1 tiêm cho người cao tuổi có gặp phản ứng phụ gì không? Người trên 50 tuổi tiêm vaccine cần chú ý gì?
Thanh Hiếu, 58 tuổi, Việt Trì, Phú Thọ
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Tương tự như các loại vaccine hay như bất kỳ loại thuốc nào khác, sau khi tiêm vaccine bạch hầu - ho gà - uốn ván, người tiêm vaccine có thể gặp phải các phản ứng tại chỗ như đau, sưng, nổi cục cứng tại nơi tiêm... hoặc các phản ứng toàn thân như sốt, khó chịu, nhức đầu, mệt mỏi, chán ăn. Hầu hết các phản ứng này thường nhẹ, thoáng qua và tự hết sau 1 đến 2 ngày.

Các loại vaccine trước khi được đưa vào sử dụng rộng rãi đều được trải qua quá trình nghiên cứu tính an toàn và tính sinh miễn dịch nên rất an toàn. Về nguyên tắc chung, người tiêm vaccine cần theo dõi các phản ứng tại trung tâm tiêm chủng ít nhất 30 phút và tiếp tục theo dõi tại nhà tối thiểu 48 giờ. Việc này giúp xử trí kịp thời các phản ứng bất thường hiếm gặp có thể xảy ra như phản vệ, co giật do sốt cao.

Trước khi tiêm vaccine, bạn sẽ được bác sĩ khám sàng lọc, đo huyết áp, nghe tim phổi, khai thác tiền sử tiêm chủng để đảm bảo điều kiện tiêm chủng an toàn. Dựa trên lịch sử tiêm chủng của bạn, bác sĩ sẽ tư vấn các loại vaccine phù hợp cho bạn. Vì vậy, khi đi tiêm chủng, bạn cần thông báo tình trạng sức khỏe của bản thân với bác sĩ như bệnh đang mắc, thuốc bạn đang dùng, tiền sử phản ứng với lần tiêm chủng trước, các vấn đề dị ứng nếu có. Bên cạnh đó, bạn cần lưu ý dặn dò của bác sĩ và điều dưỡng tại trung tâm để phân biệt các phản ứng sau tiêm thông thường và dấu hiệu nghiêm trọng nào cần đến các cơ sở y tế.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Phụ nữ mang thai có thể tiêm vaccine ho gà ở tháng thứ mấy của thai kỳ ạ. Nếu mẹ đã tiêm vaccine rồi thì em bé có thật cần thiết tiêm vaccine không?
Huỳnh Phương Thanh, 30 tuổi, Hà Giang
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Theo thống kê, lứa tuổi mắc ho gà cao nhất được ghi nhận ở nhóm trẻ dưới 1 tuổi do chưa được tiêm đầy đủ vaccine. Vì vậy, để bảo vệ trẻ trước khi đến tuổi tiêm chủng vaccine phòng ho gà, thông thường là 2 tháng, người mẹ cần tiêm vaccine phòng ho gà trong thai kỳ để truyền kháng thể cho con. Thời điểm tiêm chủng tốt nhất là trong ba tháng giữa hoặc ba tháng cuối của thai kỳ. Hiện Việt Nam có vaccine 3 trong 1 phòng cùng lúc 3 bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván được chỉ định trong thai kỳ. Theo các nghiên cứu, vaccine có khả năng bảo vệ trẻ cao, lên đến hơn 90%.

Bạn cần lưu ý kháng thể từ mẹ truyền sang cho bé là kháng thể thụ động sẽ giảm dần theo thời gian và không còn đủ khả năng bảo vệ trẻ và trẻ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh nếu tiếp xúc mầm bệnh. Do đó trẻ cần được tiêm vaccine có thành phần ho gà để có kháng thể phòng bệnh chủ động. Trẻ từ hai tháng có thể tiêm vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 có thành phần phòng ho gà. Mũi tiêm này giúp phòng 4 bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib; thêm bại liệt, viêm gan B tùy loại vaccine. Phác đồ tiêm gồm bốn mũi khi trẻ 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Vaccine cần tiêm đủ liều thì mới sinh miễn dịch cao nhất. Bạn cần lưu ý về lịch tiêm để phòng bệnh cho mẹ và bé tốt nhất.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi có 2 cháu, tiền sử tiêm chủng đầy đủ theo chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Nay 2 cháu đã lớn, 20 tuổi và 17 tuổi. Thời gian gần đây, tình hình mắc bệnh ho gà và bạch hầu xuất hiện trở lại ở nhiều tỉnh thành. Xin hỏi, có nên tiêm bổ sung vaccine có thành phần ho gà và bạch ...
Trần Văn Thu, 48 tuổi, Trung tâm y tế huyện Nam Trà My
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Kháng thể từ vaccine bạch hầu, ho gà sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu không được tiêm nhắc lại, khả năng mắc bệnh tăng lên nhiều lần khi tiếp xúc nguồn lây. Tiêm chủng vaccine bạch hầu, ho gà là lộ trình tiêm chủng trọn đời. Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, từ đó giảm biến chứng và tử vong.

Theo đó, vaccine có thành phần bạch hầu cần tiêm 4 mũi khi trẻ được 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Sau đó, trẻ cần tiêm nhắc một mũi vào các giai đoạn 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, sau đó cứ tiêm nhắc 10 năm/lần. Người không rõ lịch sử tiêm chủng, tiêm chưa đầy đủ hoặc chủng ngừa đã lâu cũng cần nhanh chóng thực hiện tiêm vaccine bổ sung đầy đủ, người dân nên đến cơ sở tiêm chủng để được tư vấn. Thai phụ cần bổ sung mũi bạch hầu - ho gà - uốn ván vào ba tháng giữa hoặc cuối thai kỳ.

Như vậy, trường hợp con bạn đã tiêm từ nhỏ ở chương trình tiêm chủng quốc gia, hai bé cần phải tiêm vào lúc 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và tiêm nhắc 10 năm/lần sau đó để duy trì kháng thể bảo vệ. Hiện tại, theo như bạn mô tả, hai bé vẫn chưa tiêm nhắc thì cần tiêm nhắc một mũi vắc xin có thành phần bạch hầu càng sớm càng tốt.

Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa con và gia đình đến các địa điểm tiêm chủng như VNVC để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết gia đình cần bổ sung những mũi vắc xin nào.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Vợ tôi năm nay 45 tuổi. Sức khỏe chung bình thường. Tôi muốn được tư vấn về tiêm vaccine ngừa HPV cho vợ mình, xin cảm ơn?
Trần Văn Thu, 48 tuổi, Nam Trà My, Quảng Nam
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hiện nay, vaccine Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, nghĩa là trước sinh nhật thứ 46 tuổi vẫn được tiêm. Trường hợp của vợ bạn 45tuổi vẫn được tiêm ngừa HPV và áp dụng theo phác đồ tiêm 3 mũi trong 6 tháng.

HPV hiện là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) và các loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, ung thư dương vật, hậu môn, ung thư vùng đầu cổ. Vaccine có hiệu quả phòng các chủng nguy cơ cao gây các bệnh kể trên, có hiệu lực bảo vệ cao, trên 90%.

Vaccine HPV cũng đã được phê duyệt tiêm chủng cho người đến 45 tuổi tại hơn 100 quốc gia, trong đó có Mỹ, Australia, Brazil, Canada, Trung Quốc, Hàn Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy sau khi tiêm chủng, người từ 27 - 45 tuổi tiêm vaccine HPV có đáp ứng sinh miễn dịch không thua kém so với người từ 16 - 26 tuổi. Nồng độ miễn dịch cũng được duy trì ở mức cao. Hiệu quả bảo vệ được nhìn thấy lên đến 20 năm.

Bên cạnh đó, để phòng các bệnh do HPV, bạn cũng cần chú ý áp dụng thêm các biện pháp khác như giữ vệ sinh cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, nữ giới cần kết hợp thêm thăm khám phụ khoa, xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi từng tiêm vaccine HPV nhiều năm trước. Vậy giờ, khi chuẩn bị bước sang tuổi 40, tôi có cần phải tiêm nhắc lại vaccine HPV không? Ngoài vaccine HPV, phụ nữ trên 40 được khuyến cáo nên tiêm những loại vaccine nào nữa? Cảm ơn bác sĩ tư vấn!
Vũ Thị Nga, 38 tuổi, Tây Hồ, Hà Nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hiện nay, vaccine HPV được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, tùy độ tuổi bắt đầu mà có độ tuổi khác nhau. Trong đó, người từ 27-45 tuổi cần tuân thủ phác đồ 3 mũi vào tháng 0-2-6 kể từ mũi đầu và không cần tiêm nhắc. Các nghiên cứu cho thấy vaccine giúp sinh miễn dịch tốt, nồng độ kháng thể duy trì ở mức cao và hiệu quả kéo dài.

Trường hợp của bạn đã tiêm đủ 3 mũi vaccine từ nhiều năm trước, tức là loại vaccine 4 chủng. Tuy nhiên, hiện nay công nghệ phát triển vaccine đã rất phát triển, Việt Nam đã có thêm loại vaccine thế hệ mới là Gardasil 9. Người đã tiêm vaccine Gardasil có thể tiêm bổ sung Gardasil 9 để phòng thêm 5 chủng HPV 31, 33, 45, 52, 58 (ngoài chủng 6, 11, 16, 18 đã có ở vaccine Gardasil). Các chủng này gây ra ung thư cổ tử cung, tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn, dương vật, ung thư hầu họng và các bệnh ung thư vùng đầu, cổ. Do đó, để phòng bệnh toàn diện khỏi các tuýp HPV nguy cơ cao, bạn nên tiêm thêm loại Gardasil 9 với phác đồ 3 mũi trong 6 tháng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bác sĩ. Năm nay tính theo tuổi dương thì 46, nếu xét đúng thì tôi còn thiếu 7 tháng mới được 46 tuổi. Hồi tháng 5, tôi đã tiêm mũi 1 vaccine HPV. Sau đó hẹn mũi 2 vào tháng 7 vừa qua nhưng tôi chưa tiêm. Vậy cho tôi sắp 46 tuổi rồi, có tiếp tục tiêm mũi thứ 2 và mũi 3 ...
Đinh Văn Công, 46 tuổi, TP Thủ Đức
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hiện nay, vaccine Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, nghĩa là trước sinh nhật thứ 46 tuổi vẫn được tiêm. Ở độ tuổi này, vắc xin cần hoàn thành 3 mũi mới đảm bảo sinh miễn dịch phòng bệnh tốt nhất. Bạn nên tiếp tục hoàn thành 2 mũi vaccine còn lại càng sớm càng tốt, không nên chần chừ. Việc bạn quá tuổi khi tiêm mũi 2, mũi 3 không ảnh hưởng đến việc sinh miễn dịch của vaccine.

HPV hiện là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) và các loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, ung thư dương vật, hậu môn, ung thư vùng đầu cổ. Vaccine có hiệu quả phòng các chủng nguy cơ cao gây các bệnh kể trên, có hiệu lực bảo vệ cao, trên 90%.

Vaccine HPV cũng đã được phê duyệt tiêm chủng cho người đến 45 tuổi tại hơn 100 quốc gia, trong đó có Mỹ, Australia, Brazil, Canada, Trung Quốc, Hàn Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy sau khi tiêm chủng, người 27-45 tuổi tiêm vaccine HPV có đáp ứng sinh miễn dịch không thua kém so với người 16-26 tuổi. Nồng độ miễn dịch cũng được duy trì ở mức cao. Hiệu quả bảo vệ được nhìn thấy lên đến 20 năm.

Bên cạnh đó, để phòng các bệnh do HPV, bạn cũng cần chú ý áp dụng thêm các biện pháp khác như giữ vệ sinh cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, nữ giới cần kết hợp thêm thăm khám phụ khoa, xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Tôi năm nay 54 tuổi có thể tiêm được những loại vaccine nào để bảo vệ sức khỏe thưa bác sĩ?
Trần Văn Kiều, 54 tuổi, TP.HCM
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu. Từ đó, các mầm bệnh truyền nhiễm dễ tấn công và gây bệnh nặng ở người cao tuổi. Điển hình như cúm, phế cầu gây ra các bệnh như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết đều có tỷ lệ tử vong cao ở người lớn tuổi.

Người lớn tuổi chủ động tiêm ngừa vừa là cách bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bệnh tật, biến chứng nặng, vừa là cách tránh mắc bệnh và lây nhiễm cho các đối tượng nguy cơ khác trong gia đình như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền...

Hiện Việt Nam lưu hành hơn 50 loại vaccine phòng hơn 40 bệnh truyền nhiễm. Trong đó, người lớn cần tiêm ngừa gần 15 loại vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt các vaccine như: cúm mùa, phế cầu khuẩn, não mô cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B... Mỗi loại vaccine sẽ có số mũi tiêm và khoảng cách giữa các mũi khác nhau. Một số vaccine sẽ giới hạn độ tuổi, ví dụ các vaccine phòng não mô cầu tiêm tối đa cho người đến 55 tuổi.

Do đó, trường hợp 60 tuổi chưa tiêm vaccine cần đến trung tâm tiêm chủng để bác sĩ khai thác lịch sử tiêm ngừa, bệnh sử và đưa ra chỉ định tiêm các loại vaccine phù hợp.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Làm cách nào để tiếp cận vaccine ung thư phổi, muốn phòng ung thư phổi cần thực hiện gì?
Bùi Dương Phương Hải, 36 tuổi, Lâm Đồng
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư toàn cầu, chiếm tỷ lệ tử vong cao nhất ở cả nam và nữ giới.

Vaccine ung thư được thế giới quan tâm, phát triển trong 10 năm trở lại đây. Có nhiều dự án về vaccine đang thử nghiệm, ví dụ mũi ngừa ung thư phổi LungVax của Anh, BNT122 điều trị ung thư phổi. Tháng 7, Belarus phê duyệt vaccine ung thư phổi của Cuba. Hiện Việt Nam chưa có vaccine ung thư phổi.

Để bảo vệ phổi, đồng thời phòng bệnh hô hấp tốt, mỗi người cần thực hiện nghiêm các biện pháp như không tập hút thuốc lá, ngưng hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc; giữ vệ sinh sạch sẽ không gian sống như nhà cửa, chăn gối, đồ chơi; giữ ấm; vệ sinh răng miệng, mũi họng đúng cách; đảm bảo chế độ dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, các vitamin và khoáng chất); thực hiện ăn chín, uống sôi...

Tiêm chủng là một trong những cách giúp bảo vệ và tạo miễn dịch cho cơ thể đồng thời giúp lá phổi khỏe mạnh. Trong đó, vaccine ngừa phế cầu khuẩn và cúm giúp bảo vệ phổi hiệu quả, ngăn ngừa tình trạng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm tai giữa... do các chủng vi khuẩn phế cầu và virus cúm có trong vaccine gây ra. Ngoài ra, trước tình hình các bệnh như bạch hầu, ho gà đang gây nhiều ca mắc không rõ nguồn lây trong cộng đồng, bạn nên tiêm nhắc các loại vaccine này để tăng cường bảo vệ hệ hô hấp.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Khi nào Việt Nam mới có vaccine ngừa bệnh zona ?
Tùng Nguyễn, 70 tuổi, Nhà số 8 đường 4, KDC Kiên Cường, xã Bình Hưng, Bình Chánh, TpHCM
BS.CKI Bạch Thị Chính

Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Ngày 15/5/2024, Bộ Y tế chính thức cấp phép sử dụng vaccine Shingrix của hãng dược phẩm GSK phòng zona thần kinh. Hiện vaccine chưa được triển khai tiêm ở Việt Nam.

Vaccine được khuyến cáo cho người chưa từng mắc zona và người từng mắc bệnh để phòng tái nhiễm. Là đối tác chiến lược toàn diện với GSK, Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ sớm triển khai tiêm vaccine này tại Việt Nam.

Mới đây, ngày 20/9, VNVC đã triển khai tiêm vaccine sốt xuất huyết cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn sau khi vaccine này được phê duyệt cùng đợt với vaccine zona thần kinh.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Em mới bị chó cắn vết nhẹ ở ngón chân, không phải đầu ngón mà phía trong gần với bàn chân. Em được biết nếu bị cắn ở đầu ngón thì phải tiêm huyết thanh nhưng em bị phía trong ngón gần bàn, có cần tiêm không? Phác đồ tiêm 3 ống và phải chia ra chích huyết thanh 6 lần trong một giờ, thông ...
Nguyễn tuyền, 33 tuổi, Tân Hưng Tân hòa vl
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Virus dại sau khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ di chuyển dọc theo các dây thần kinh với vận tốc rất nhanh, khoảng 12-24 mm/ngày, sau đó tấn công hệ thần kinh trung ương, làm tổn thương não bộ và rối loạn chức năng của các tế bào thần kinh, tử vong.

Mầm bệnh tồn tại trong nước bọt của chó và lây nhiễm vào cơ thể người thông qua các vết cào, cắn và liếm vào vết thương hở. Khi có vết thương do chó gây ra, người dân cần phải sơ cứu để giảm thiểu lượng virus dại đi vào cơ thể như rửa vết thương cùng xà phòng dưới vòi nước chảy 15 phút, đó rửa lại vết thương bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn iốt. Sau bước sơ cứu, cần đến ngay trung tâm tiêm chủng gần nhất để được bác sĩ thăm khám và đưa ra chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tuyệt đối không nên nặn máu, chà xát, tránh gây dập nát, không băng kín vết thương khiến virus dại xâm nhập nhanh hơn vào cơ thể.

Hiện vaccine và huyết thanh kháng dại là biện pháp phòng bệnh duy nhất. Kháng thể có trong huyết thanh kháng dại có tác dụng trung hòa, làm chậm sự lan tỏa virus từ đó ức chế nguy cơ gây bệnh. Vaccine dại và huyết thanh kháng dại thường được kết hợp với nhau để tạo hiệu quả điều trị dự phòng bệnh dại. Thông thường, khi có chỉ định dùng huyết thanh kháng dại, người bệnh chỉ tiêm 1 lần sau khi bị cắn. Huyết thanh kháng dại cần tiêm càng sớm càng tốt sau khi bị động vật cắn. Không tiêm huyết thanh trễ hơn 7 ngày sau ngày tiêm liều đầu tiên vaccine dại.

Do đó, bạn nên đến trung tâm tiêm chủng để bác sĩ xem xét vết thương, khai thác lịch sử tiêm chủng của bạn để chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Phác đồ tiêm ngừa dại cho người chưa tiêm vaccine gồm 5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28. Nếu đã tiêm trước đó, chỉ cần tiêm lại hai mũi vào các ngày 0 và 3.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Thưa bác sĩ, hồi nhỏ em từng bị sốt xuất huyết rồi, vậy bây giờ em còn kháng thể để không bị lây nhiễm nữa không? Gần đây, xung quanh nhà em có nhiều người mắc bệnh quá, em lo lắm.
Mỹ Kim, 30 tuổi, Tân Phú, TP HCM
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn!

Sốt xuất huyết là bệnh lây truyền cấp tính với khả năng lây nhiễm rất cao, do vi rút Dengue gây ra. Loại virus này có 4 type huyết thanh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Vì có đến 4 type nên sau khi mắc bệnh sốt xuất huyết người bệnh sẽ có miễn dịch với type virus đã mắc nhưng không có miễn dịch với các type virus còn lại. Do đó, người bệnh vẫn có thể bị tái nhiễm sốt xuất huyết.

Đặc biệt, khi tái nhiễm, diễn biến bệnh thường nặng hơn lần đầu, tăng nguy cơ tử vong. Bệnh nhân có thể gặp các biến chứng nặng như sốc, tụt huyết áp, thoát huyết tương. Những trường hợp có nguy cơ cao tái nhiễm sốt xuất huyết là người dân sống ở khu vực sốt xuất huyết lưu hành, thời tiết mưa lũ cũng là yếu tố khiến nguy cơ mắc bệnh gia tăng.

Do đó, bạn nên vệ sinh nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, phơi khô các loại xô chậu, chum vại không để muỗi sinh sản. Ngoài ra, bạn nên sắp xếp tiêm phòng vaccine sốt xuất huyết giúp ngăn ngừa bệnh, tránh các biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết gây ra.

Vaccine được chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn, không yêu cầu xét nghiệm trước khi tiêm. Lịch tiêm gồm 2 mũi cách nhau 3 tháng. Theo các dữ liệu nghiên cứu, vaccine có hiệu quả phòng bệnh đến 80% và giảm ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%. Phụ nữ mang thai và cho con bú không được tiêm phòng, do đó bạn nên sắp xếp tiêm trước khi có thai tốt nhất 3 tháng hoặc tối thiểu 1 tháng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

vaccine

Bạn đã được chuyển sang trang đăng ký của VNVC, đối tác VnExpress