Tháng 8/2023, Nam (34 tuổi) đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội để khám do bị đau rát khi đại tiện, hậu môn chảy máu nhiều. Nam cho biết thuộc cộng đồng MSM (quan hệ tình dục đồng giới nam), trước đó đã có dấu hiệu bệnh. Anh tự điều tiết chế độ ăn, mua thuốc uống, song các triệu chứng không cải thiện.

Tại bệnh viện, Nam được chẩn đoán mắc ung thư hậu môn giai đoạn 2 do nhiễm HPV, khối u phát triển tại chỗ, chưa di căn. Bác sĩ chỉ định mổ cắt u và theo dõi sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần, khuyến cáo tránh quan hệ tình dục đường hậu môn và tiêm ngừa HPV để tăng miễn dịch.

TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết trường hợp của Nam không hiếm gặp. Phần lớn ca mắc ung thư hậu môn có liên quan mật thiết đến HPV. 80 đến 90% trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng hoặc cơ thể tự đào thải, tuy nhiên khoảng 10% virus biến đổi tế bào, phân chia không kiểm soát, tiến triển thành u nhú sinh dục, các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư.

Nhóm quan hệ tình dục đồng giới dễ nhiễm virus HPV hơn do cách thức sinh hoạt tình dục khác với truyền thống. Nhóm MSM quan hệ qua đường hậu môn dễ gây tổn thương niêm mạc khiến virus xâm nhập vào cơ thể nhanh hơn. Còn ở nhóm quan hệ tình dục đồng giới nữ, virus có thể lây qua các tiếp xúc ngoài da, qua niêm mạc (niêm mạc miệng hoặc âm đạo), các chất dịch từ âm đạo, máu kinh hoặc dùng chung đồ chơi tình dục. Nhiều nghiên cứu chỉ ra, nữ đồng tính có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao hơn so với phụ nữ dị tính.

Ngoài ra, quan hệ đồng giới không có tâm lý lo sợ mang thai. Do đó, việc sử dụng bao cao su không được coi trọng dẫn đến nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn hàng chục lần.

Theo TS.BS Vũ Hữu Khiêm, tình trạng nhiễm virus HPV đang tăng dần qua từng năm, mức độ nghiêm trọng tương đương với virus gây viêm gan B, ung thư gan. Ung thư cổ tử cung đã nằm trong nhóm 3 bệnh phổ biến hàng đầu ở nữ giới, chỉ sau ung thư vú, dạ dày. Ở nam giới, Bệnh viện Tâm Anh ghi nhận nhiều trường hợp mắc bệnh tình dục và ung thư đường sinh dục do virus HPV như ung thư hậu môn, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục,...

Bác sĩ Khiêm cho biết không có phương pháp ngăn ngừa nhiễm tất cả loại virus HPV, song mọi người có thể giảm mức độ lây nhiễm bằng cách sử dụng bao cao su, quan hệ chung thủy với bạn tình. Nhóm cộng đồng quan hệ tình dục đồng giới nên chủ động tiêm vaccine ngừa HPV đúng lịch, đủ mũi.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết vaccine giúp phòng 94% nguy cơ mắc bệnh do HPV; giảm 88% nguy cơ nhiễm virus qua đường miệng, sử dụng được cho cả nam và nữ. Vaccine có tác dụng bảo vệ tốt nhất khi tiêm chủng trong độ tuổi từ 9 đến 14 tuổi, với lịch tiêm chỉ 2 mũi. Người từ 15 đến 26 tuổi chưa được tiêm vaccine cần hoàn thành phác đồ 3 mũi trong 6 tháng. Người trên 26 tuổi muốn tiêm chủng cần tham khảo ý kiến tư vấn của bác sĩ trước tiêm.

Mộc Thảo