Người nguy cơ đột quỵ cũng sẽ đổ nhiều mồ hôi, da ẩm ướt, yếu nửa người (liệt tay, chân, méo mặt...), không cử động được, không nói được hoặc khó nói, nói ngọng, không xác định được thời gian và không gian.
Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ, trưởng Đơn vị Điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, cơ sở 3 cho biết, thời tiết nắng nóng, khi nhiệt độ cao, mức dao động nhiệt độ càng lớn, nguy cơ đột quỵ càng cao. Đối tượng dễ bị đột quỵ nhất là người cao tuổi và người mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, huyết áp.
Những dấu hiệu cảnh báo đột quỵ tiến triển từ nhẹ đến nặng. Người bệnh ban đầu có triệu chứng kiệt sức do nắng nóng như ra mồ hôi quá nhiều, đau đầu, khó chịu, mặt đỏ, đỏ da toàn thân, cảm giác nghẹt thở, thở nhanh, nông. Có trường hợp kèm theo đau bụng, buồn nôn và nôn mửa, choáng váng hoặc ngất, chuột rút. Khi thân nhiệt tăng, người bệnh bắt đầu lú lẫn, mất thăng bằng. Nặng hơn nữa là tổn thương thần kinh, như li bì, giãy giụa, mê sảng, hôn mê và tử vong nếu không cấp cứu kịp.
Theo bác sĩ Vũ, nhiều người khi thấy bệnh nhân có những dấu hiệu này dễ nghĩ rằng chỉ là say nắng, cảm nắng nên chủ quan bỏ qua. Điều này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh nhân đột quỵ nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ nhanh chóng rơi vào hôn mê chỉ trong vài phút, thậm chí tử vong. Thân nhiệt quá cao khiến suy tim, suy thận và tổn thương não.
Cách xử trí, sơ cứu người có dấu hiệu đột quỵ chuẩn nhất là nhanh chóng đưa họ đến bệnh viện có chuyên khoa điều trị đột quỵ. Trước đó, cần đưa bệnh nhân vào nơi thoáng mát, cởi bỏ bớt hoặc nới rộng quần áo, lau mát người. Nếu bệnh nhân bị ngất hoặc hôn mê không được cho uống nước vì dễ gây sặc nước vào phổi, sẽ nguy hiểm hơn. Trường hợp bệnh nhân ngừng tim (bắt mạch hoặc sờ không thấy tim đập) phải làm hô hấp nhân tạo, hà hơi thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực.
Hàng chục bệnh nhân đột quỵ nặng (ở cả hai thể nhồi máu não và xuất huyết não) điều trị tại một bệnh TP HCM ngày 21/4. Ảnh: Thư Anh.
Lý giải nguyên nhân cơ thể dễ đột quỵ khi nắng nóng, bác sĩ Vũ cho hay, trong thời tiết nắng, nhiệt độ cao, cơ thể bài tiết nhiều mồ hôi. Do bị mất một lượng nước khá lớn khiến nồng độ nước trong cơ thể giảm, độ kết dính trong máu tăng cao làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ đột quỵ. Nắng nóng còn khiến hệ tuần hoàn, đặc biệt là tim hoạt động kém, kèm theo sự giãn mạch dẫn đến thiếu máu nuôi não, đặc biệt ở người có tiền sử xơ vữa động mạch, cao huyết áp.
Bên cạnh đó, nắng nóng còn làm suy giảm chức năng các cơ quan, gây mất ngủ, rối loạn giấc ngủ... khiến đột quỵ dễ xảy ra. Nhiều người tìm cách tránh nóng bằng cách vào siêu thị, trung tâm thương mại hoặc để điều hòa với nhiệt độ quá thấp dễ dẫn tới giảm thân nhiệt đột ngột, mạch máu bị co lại, nguy cơ đột quỵ lúc này cũng tăng lên.
Để phòng ngừa đột quỵ mùa hè, bác sĩ khuyên người dân chủ động theo dõi thời tiết để lên kế hoạch hoạt động phù hợp. Người cao tuổi, người có bệnh tim mạch, hoặc đã từng đột quỵ được khuyến cáo không nên đi lại, làm việc vào ngày nắng nóng, nhất là cao điểm từ 10 đến 16 giờ.
Nếu ra ngoài trời, mọi người cần mặc quần áo dài và đội mũ rộng vành để bảo vệ da khỏi ánh nắng. Quần áo nên nhẹ và được làm từ chất liệu thoáng mát. Lúc đói, khát, mệt cần hạn chế hoạt động gắng sức. Người dân nên tránh đột ngột di chuyển từ phòng điều hòa ra ngoài nắng ngay hoặc ngược lại, phải có thời gian thích ứng với nhiệt độ môi trường.
Nhiệt độ điều hòa trong phòng tốt nhất là duy trì từ 26 đến 28 độ C. Để làm mát nhà không cần điều hòa, có thể che nắng, mở cửa cho thông thoáng và bật quạt. Người dân nên uống nước thường xuyên, dùng thêm nước trái cây, rau xanh để bù lại lượng nước đã mất.
Bác sĩ khuyên mọi người ngoài việc giữ tinh thần thoải mái, ăn uống lành mạnh, tăng cường trái cây rau quả, ngủ đủ giấc, kiểm soát huyết áp và đường huyết, tránh xa rượu bia, thuốc lá, khám sức khỏe định kỳ để tầm soát nguy cơ đột quỵ.
Với những người đã từng bị đột quỵ, cần phải lưu ý những điều như trên, nhưng cần thận trọng hơn. Họ phải theo dõi sức khỏe định kỳ, dùng thuốc theo chỉ định, đi khám ngay khi có dấu hiệu bất thường.
Thư Anh