Tuấn, 20 tuổi, con trai chị Sa đang học đại học năm hai, ngành Điện tử viễn thông. Từ khi con bước vào tuổi dậy thì năm 10 tuổi, chị hướng dẫn về giới tính, căn dặn con cách bảo vệ bản thân. Các năm con học trung học, chị Sa luôn là người đưa đón, giám sát các mối quan hệ của con và yêu cầu con không yêu, tập trung học.

Đến bậc đại học, người mẹ 46 tuổi tiếp tục theo dõi mọi nhất cử nhất động của con. Nếu con kể thích ai, chị đều hỏi con về gia cảnh, tìm mọi thông tin về cô gái đó. Nếu thấy cô gái sống cởi mở, có nhiều mối quan hệ, đi chơi ở quán bar, chị không hài lòng, can thiệp để con trai không yêu và phát sinh quan hệ tình dục.

Tháng trước, nghe con trai báo tin đã được bạn gái theo đuổi hơn 5 tháng chấp nhận lời tỏ tình, chị Sa tức giận, mắng con vì đã tự quyết định. Chị gặp trực tiếp bạn gái của con để nói chuyện. Khi chắc chắn cô gái học cùng trường, gia đình gia giáo chị mới thôi chất vấn con. Chị đặt quy định con phải về trước 23h, không được đi chơi xa với bạn gái.

Còn chị Mỹ Hạnh, 42 tuổi, phường Bình Dương, TP HCM đưa con trai 22 tuổi đến hai bệnh viện khám bệnh tình dục khi nghe con nói bị ngứa rát vùng kín và thừa nhận nhiều lần quan hệ với bạn gái lớn hơn 4 tuổi. Kết quả xét nghiệm sùi mào gà, lậu, giang mai, HIV của con trai chị ở cả hai cơ sở y tế đều bình thường.

Bác sĩ cho biết việc vùng kín bị ngứa rát có thể do vệ sinh không sạch, dị ứng với sản phẩm tẩy rửa, chỉ cần chăm sóc đúng sẽ ổn. Tuy nhiên, chị Hạnh không yên tâm, luôn sợ con mắc bệnh tình dục sẽ ảnh hưởng đến tương lai, việc làm cha sau này. Bên cạnh đó, định lượng kháng thể viêm gan B của con chị bị giảm, phải tiêm vaccine. Vì vậy, chị cho con tiêm phòng và cấm con tiếp tục quen bạn gái hiện tại.

Bệnh tình dục đang có xu hướng gia tăng ở lứa thanh niên trẻ tuổi. Như tại Bệnh viện Da Liễu TP HCM, năm 2022 có 506 ca bệnh dưới 18 tuổi phải can thiệp thủ thuật, tăng lên 679 ca vào năm 2023 và tăng lên 758 ca vào năm 2024. Riêng chỉ 8 tháng đầu năm 2025, bệnh viện ghi nhận 533 ca phải can thiệp thủ thuật do mắc bệnh tình dục. Còn tại Bệnh viện Da liễu Trung ương mỗi năm điều trị 4.000-5.000 ca bệnh tình dục (theo số liệu công bố tại Hội nghị Da liễu toàn quốc 2023), trong đó 30% ca mắc là người trẻ từ 15-24 tuổi. Học sinh tuổi 12-18 chiếm 4,2% và nhóm sinh viên 18-22 tuổi chiếm 22,6%.

Theo BS.CKI Nguyễn Công Luận, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, các bệnh tình dục như lậu, giang mai, sùi mào gà, Chlamydia, herpes, HIV, viêm gan B... tiến triển âm thầm, không biểu hiện triệu chứng khiến nhiều người không biết nên không điều trị. Người bệnh quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn sẽ vô tình làm lây lan mầm bệnh. Ngoài ra, thanh niên phát triển về tâm sinh lý nhưng nhiều người còn thiếu kiến thức về giới tính, cách phòng bệnh, dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh.

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà còn tác động mạnh đến tâm lý, khiến người trẻ dễ mặc cảm, tự ti, thậm chí tự điều trị ở cơ sở không uy tín, làm tăng nguy cơ biến chứng. Viêm gan B nếu không điều trị đúng có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan; sùi mào gà do HPV gây ngứa, khó chịu, dễ nhầm với bệnh khác, điều trị muộn có thể gây vô sinh, ung thư dương vật, hậu môn, hầu họng.

Bác sĩ Luận khuyến cáo cha mẹ nên đồng hành, hướng dẫn con yêu thương lành mạnh và phòng ngừa an toàn, thay vì cấm đoán cực đoan khiến trẻ xa lánh. Hiện đã có vaccine phòng ngừa một số bệnh lây qua đường tình dục như sùi mào gà do virus HPV gây ra và viêm gan B.

Với bệnh do HPV, Việt Nam đang sử dụng hai vaccine Gardasil phòng 4 type virus gồm 6, 11, 16 và 18 và Gardasil 9 phòng 9 type gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Trong đó, vaccine Gardasil 9 tiêm cho cả nam và nữ độ tuổi từ 9-45. Trẻ từ 9 đến dưới 15 tuổi tiêm hai mũi, cách nhau 6-12 tháng, từ 15 đến 45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng. Ngoài phòng sùi mào gà, vaccine còn giúp phòng ung thư vòm họng, ung thư hậu môn cũng do virus HPV gây ra cho nam giới.

Với viêm gan B có loại đơn và phối hợp phòng thêm viêm gan A, lịch tiêm ba mũi trong 6 tháng, xét nghiệm trước khi tiêm và tiêm nhắc lại khi kháng thể giảm. Do đó, độ tuổi thanh niên nên khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm nồng độ kháng thể viêm gan B để tiêm vaccine, tiêm nhắc giúp bảo vệ bản thân.

Diệu Minh