Trả lời:
Chế độ ăn uống có thể làm cho con người thông minh hơn. Thiếu chất dinh dưỡng sẽ có ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ, làm cho nó hoạt động không tốt. Ví dụ thiếu iod, trẻ con sẽ bị ngu đần.
Cũng như tất cả các cơ quan khác trong cơ thể, não bộ trong suốt cuộc đời người đòi hỏi cung cấp đầy đủ dưỡng chất. Não bộ cần 40 chất khác nhau trong đó có 13 vitamin, 15 vi chất dinh dưỡng, 8 acid amin, 4 acid béo cần thiết. Não bộ không có kho dự trữ nhưng hoạt động dồn dập, vượt quá mức. Não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng nó dùng đến 20% oxy và 20% glucoza mà chúng ta sử dụng.
Chị nên cho cháu ăn nhiều thịt, cá vì chứa nhiều acid amin. Bổ sung protein thực vật như dầu nành, đậu, đậu hũ, sữa đậu nành. Lượng chất dinh dưỡng hấp thu bởi cơ thể tăng khi có phối hợp protein động vật cũng như thực vật. Trong não bộ, chất béo là thành phần chính cấu thành, như phospholipid, acid béo omega-3, omega-6. Vì vậy nên ăn nhiều cá (nhất là cá béo như cá basa), mè (vừng), bắp, hạt hướng dương, hạt bí ngô, các loại rau có màu xanh đậm, các loại đậu, đậu nành.
Nếu có điều kiện chị cho cháu uống một viên thuốc bổ chứa nhiều vitamin và chất khoáng vi lượng mỗi ngày vào buổi sáng. Nên cho cháu uống sữa cacao vì đây là một chất làm hưng phấn hệ thần kinh ít độc hại nhất. Không nên uống cà phê, trà vào buổi tối.
Bí quyết của học tốt, thành công trong học tập là ăn sáng đầy đủ và có chất lượng. Không nên bỏ bữa ăn sáng bởi vì cơ thể sau một đêm dài đã bị bỏ đói, cần nạp năng lượng thì đầu óc mới được minh mẫn để ôn luyện. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh bữa ăn sáng đầy đủ sẽ giúp cải thiện vùng không gian trí nhớ và tính tập trung của não.
Sau ăn khoảng 30 phút mới được học. Trong thời gian này nên nghỉ ngơi hay đi bộ nhẹ nhàng kết hợp với hít thở sâu. Không nên ăn quá no, bởi vì nếu ăn quá no máu sẽ tập trung cho dạ dày và ruột quá nhiều, khiến lượng máu tới não giảm gây buồn ngủ làm cho khả năng tiếp thu bài vở giảm.
Không nên ăn thức ăn lạ khó tiêu. Không nên ăn thức ăn bán rong ven đường vì dễ gây ngộ độc.
Nên chọn các thức ăn tốt cho trí não. Theo Viện Dinh Dưỡng quốc gia, các sĩ tử nên ăn các thức ăn sau:
- Trứng: Rất giàu protein. Nên chọn trứng lộn, tuy nhiên không nên ăn quá nhiều. Chỉ ăn một quả mội ngày vào bữa ăn sáng hoặc buổi phụ vào buổi chiều. Không nên ăn vào buổi tối.
- Nấm: Là nguồn cung cấp dinh dưỡng dồi dào như: carbonhydrat, protein, chất béo, vitamin, muối khoáng và các chất vi lượng.
- Đậu phụ: Cung cấp đạm thực vật dễ tiêu hóa, lại rẻ tiền và dễ chế biến như tào phớ, tương, chao, chè, đậu hũ…
- Cá: Nguồn cung cấp dồi dào chất đạm và các acid béo không no như acid omega-3 rất có lợi cho hệ tim mạch, hệ thần kinh. Nên chọn cá biển như cá thu, cá ngừ, cá chim, cá basa, cá trích… Ngoài ra thỉnh thoảng ăn thêm canh cua, hến, ngao, sò... rất giàu đạm, iod và vitamin.
- Các loại hạt: Đậu nành, đậu đỏ, đậu đen, đậu xanh, đậu lăng, đậu ván… là nguồn cung cấp protid thực vật rất tốt lại còn giàu vitamin và khoáng tố rất có lợi cho sức khỏe.
- Các loại quả: Nên cung cấp các loại quả có màu vàng hay đỏ để cung cấp vitamin A có lợi cho mắt. Chẳng hạn như cam quýt táo dưa hấu cà chua cung cấp vitamin A, lutein có lợi cho đôi mắt và buổi tối nên ăn 1-2 quả chuối để cung cấp thêm vitamin, khoáng tố và serotonin giúp ngủ tốt. Không nên thức khuya mà thay vào đó là ngủ sớm và dậy sớm, tốt cho sức khỏe.
- Sữa chua: Mỗi ngày nên ăn 1-2 hộp sữa chua để cung cấp thêm lợi khuẩn giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, bảo vệ đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch.
- Sữa: Cung cấp nhiều năng lượng. Buổi tối hoặc bữa ăn phụ nên uống một cốc sữa giúp tăng cường năng lượng và các chất dinh dưỡng cho cơ thể.
- Các loại rau có màu xanh đậm: Chứa nhiều sắt và vitamin nhóm B rất tốt như rau ngót, rau dền, cải bó xôi.
- Uống nước: Đừng để khi khát mới uống nước. Nước rất tốt cho bộ não vì 80% bộ não là nước. Mỗi ngày nên uống hai lít nước. Nếu chơi thể thao thì phải 2,2- 2,5 lít nước.
Tôi gợi ý thực đơn chị cho cháu dùng trong một ngày như sau:
- Buổi sáng: Trước khi ăn sáng 15 phút uống một ly sữa đậu nành. Sau đó ăn một tô bún hoặc mì, nui kèm 50 g thịt bò hay heo, một quả trứng gà luộc hay trứng lộn. Ăn xong uống một viên thuốc bổ, 10 phút sau cho uống một ly sữa cacao.
- Buổi trưa: Vào mùa hè trời nóng nực, rất dễ bị loét miệng, mụn nhọt… ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy khi cháu đi học về nên cho cháu uống ngay một ly nước đậu ván hoặc một ly nước rau má xay nhỏ. Sau đó là bữa cơm với những thành phần đã nêu trên. Tránh thức ăn quá béo, cần thức ăn giàu protein (thịt cá trứng sữa). Ăn xong cho cháu một quả chuối. Nghỉ trưa 30-45 phút.
- Buổi tối: Ăn cơm với những thức ăn như nói ở trên. Cuối bữa nên ăn một quả chuối, một quả cam. Nếu cháu học khuya, uống một ly sữa đậu nành.
Chúc con chị luôn học giỏi, thi đậu đại học trong năm nay.
Bác sĩ Ngô Văn Tuấn