ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết công việc giao hàng đòi hỏi người lao động phải chủ động cần chủ động bảo vệ sức khỏe. Lý do, họ làm việc trực tiếp dưới nhiều điều kiện thời tiết khắc nghiệt như nắng nóng, mưa, hoặc phải di chuyển đến khu vực ô nhiễm. Việc này khiến nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm của những người giao hàng tăng cao, đặc biệt các nhóm bệnh dưới đây:
Nghề shipper nhận và giao hàng tận nơi cho khách, thường xuyên đi bên ngoài dễ mắc bệnh truyền nhiễm. Ảnh minh họa: Vecteezy
Các bệnh lây qua đường hô hấp
Trong quá trình nhận và giao hàng hóa mỗi ngày, shipper có thể trò chuyện, tiếp xúc với hàng chục người. Điều này khiến họ có nguy cơ nhiễm các mầm bệnh lây qua đường hô hấp như cúm, phế cầu, sởi, bạch hầu, ho gà, thủy đậu, não mô cầu... Các bệnh đều có thể gây ra các biến chứng nặng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu.
Bên cạnh đó, hiện miền Nam thời tiết nắng mưa thất thường, miền Bắc và miền Trung xen lẫn nắng nóng và mưa bão, lũ lụt. Shipper thường xuyên hoạt động ngoài trời, dễ mất nước, mệt mỏi, ăn uống không điều độ làm suy giảm hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho mầm bệnh tấn công.
Hiện các bệnh kể trên đã có vaccine phòng ngừa, có thể tiêm gộp nhiều mũi giúp tiết kiệm thời gian. Trong đó, vaccine cúm cần tiêm nhắc mỗi năm một mũi. Vaccine não mô cầu cần tiêm đầy đủ các loại vaccine phòng 5 nhóm huyết thanh vi khuẩn gây bệnh A, B, C, Y, W-135. Vaccine phòng bạch hầu, ho gà cần tiêm nhắc 10 năm một mũi. Vaccine thủy đậu có lịch tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng cho người lớn.
Các bệnh do muỗi đốt
Việc thường xuyên ở môi trường bên ngoài, đặc biệt những lúc dừng chân nghỉ ngơi bên đường, dưới tán cây râm mát, nhất là vào buổi sáng và chiều tối cũng khiến những người giao hàng có thể bị muỗi đốt. Đây là loài vật trung gian truyền các mầm bệnh như sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản.
Trong đó, sốt xuất huyết gây các biến chứng xuất huyết nội tạng, sốc, suy gan, suy thận khi không điều trị kịp thời. Còn viêm não Nhật Bản có tỷ lệ tử vong đến 30%, khoảng 30-50% người sống sót gặp các di chứng như rối loạn tâm thần, liệt, rối loạn ngôn ngữ, co giật, động kinh, liệt... Từ đầu năm đến nay cả nước đã ghi nhận hơn 32.000 ca mắc và ít nhất 10 ca tử vong do sốt xuất huyết.
Vaccine sốt xuất huyết chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau ba tháng. Tiêm đủ liều vaccine giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hơn 80% và giảm nguy cơ nhập viện hơn 90%.
Còn bệnh viêm não Nhật Bản có ba loại vaccine gồm Jevax (Việt Nam) Jeev (Ấn Độ) và Imojev (Thái Lan). Tùy vào lịch sử tiêm chủng của bạn, bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine và lịch tiêm phù hợp. Người lớn chỉ cần tiêm 1 mũi Imojev.
Người dân tiêm ngừa cúm tại Trung tâm tiêm chủng VNVC. Ảnh: Hoàng Dương
Uốn ván
Việc đi lại trên đường thời gian dài khiến shipper khó tránh nguy cơ va quẹt, té ngã, trầy xước da... Trong khi đó, mầm bệnh uốn ván có mặt ở mọi nơi trong môi trường tự nhiên, thường có trong đất cát, bụi đường, chúng xâm nhập vào cơ thể người khi có vết thương hở. Việt Nam đã ghi nhận trường hợp người bệnh nhiễm uốn ván từ vết xước khi va vào chân chống xe máy, bị thương khi bị ngã xe, hoặc dẫm phải dằm, gai...
Shipper là những người thuộc nhóm lao động chính trong gia đình, nên chủ động phòng bệnh. Hiện Việt Nam có ba loại vaccine uốn ván cho người lớn, bao gồm mũi đơn; mũi phối hợp 3 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván; 2 trong 1 phòng bạch hầu, uốn ván.
Tùy vào độ tuổi và lịch sử tiêm chủng, bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine và liệu trình phù hợp. Sau lịch tiêm cơ bản, các shipper cần tiêm nhắc một mũi vaccine có thành phần phòng uốn ván sau mỗi 10 năm và tiêm sớm hơn khi khi có vết thương. Nếu tiêm chủng đầy đủ, khi có vết thương, chỉ cần tiêm thêm 1 mũi vaccine và không cần dùng huyết thanh kháng uốn ván dù vết thương có nặng.
Dại
Nghề shipper thường đi đến tận hang cùng, ngõ hẻm, có khi giao hàng trong tình trạng cửa mở nhưng chủ đi vắng, dẫn đến khả năng cao bị chó cắn, khó theo dõi con vật, tiềm ẩn nguy cơ bị nhiễm virus dại. Bệnh dại khi đã khởi phát, gần 100% tử vong.
Hiện có hai loại vaccine dại thế hệ mới là Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Người đã bị chó cắn cần tiêm ngừa 5 mũi vaccine vào các ngày 0, 3, 7, 14, 28. Người giao hàng cũng có thể tiêm ngừa chủ động trước khi bị chó cắn, với lịch tiêm gồm ba mũi vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 28 để tạo kháng thể bảo vệ chủ động. Khi bị chó mèo cắn cào, chỉ cần tiêm thêm 2 mũi vaccine mà không cần tiêm thêm huyết thanh kháng dại, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí.
Ngọc Lan