Sáng 22/5, TAND tỉnh Sơn La dành nhiều thời gian xét hỏi bị cáo Trần Xuân Yến (cựu phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La) và Nguyễn Thị Hồng Nga (cựu chuyên viên Phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng, Sở Giáo dục và Đào tạo Sơn La) về cáo buộc câu kết nâng điểm cho 44 thí sinh.
Ông Yến cho rằng lời khai của cấp dưới và nhiều tình tiết trong cáo trạng "không chính xác". Cụ thể, ông không nhờ nâng điểm mà chỉ dặn bà Nga xem điểm giúp 13 thí sinh mà ông nhận thông tin từ cựu giám đốc sở Hoàng Tiến Đức. Sau khi có kết quả chấm thẩm định, ông Yến mới được Cơ quan An ninh điều tra thông báo 13 trường hợp ông nhờ đều bị giảm điểm.
Ông Yến cũng cho rằng lời khai của nhiều cấp dưới về mình là không đúng. Ông không nói với bà Nga về kế hoạch sửa bài nâng điểm thi. Chỉ một lần bà Nga sang phòng làm việc của ông và trao đổi nội dung nhờ xem điểm cho các thí sinh. Ông không biết việc bà Nga sắp xếp lại các bài thi trong túi đựng bài thi trắc nghiệm. Ông không tạo điều kiện cho cấp dưới sửa điểm thi.
Ông Yến tại phiên tòa sáng 22/5. Ảnh: Phạm Dự.
Trong tất cả cáo buộc, ông Yến chỉ thừa nhận có thiếu sót duy nhất trong việc đóng, mở niêm phong túi đựng bài thi. Theo đó, ông chỉ lập một biên bản, trong khi theo quy định phải lập biên bản đóng, mở niêm phong riêng biệt. Và việc này không có mục đích tạo điều kiện cho các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội.
"Sau khi có thông tin Bộ giáo dục và Đào tạo về kiểm tra, bị cáo chỉ đạo gì bà Nga?", chủ toạ truy vấn. Ông Yến đáp ngày 18/7/2018 gọi bà Nga đến nhà và yêu cầu rà soát lại toàn bộ quy trình chấm thi để chuẩn bị báo cáo khi đoàn kiểm tra yêu cầu. Lo sợ bị mất dữ liệu, ông chỉ đạo bà Nga sao chép ra các đĩa CD. Khi đoàn công tác của Bộ lên kiểm tra, mọi dữ liệu ở máy tính cơ quan còn nguyên nên ông Yến quyết định đem đĩa CD đi tiêu huỷ.
"Tại sao bị cáo lại ra nghĩa trang tiêu huỷ mà không phải là ở nơi khác", HĐXX ngắt lời. Ông Yến khai những dữ liệu này nếu lộ ra sẽ không tốt, trên đường đi làm về có qua nghĩa trang nên "tiện thể ghé vào tiêu huỷ luôn".
Bị cáo Đặng Hữu Thuỷ. Ảnh: Phạm Dự.
Ngược với ông Yến, bị cáo Nga cho biết tại kỳ thi THPT 2018, bà và các thành viên trong tổ trắc nghiệm đều được ông Yến phân công nhiệm vụ. Trước kỳ thi, ông Yến gọi bà sang phòng làm việc trao đổi việc nâng điểm bài thi trắc nghiệm.
Bà Nga khẳng định ông Yến đã đưa danh sách 13 thí sinh "để nhờ nâng điểm". Toàn bộ tổ xử lý bài thi trắc nghiệm đều phải chịu sự chỉ đạo của ông Yến. Bài thi sau khi được quét phải niêm phong lại ngay trước sự chứng kiến của các bên liên quan song ông Yến không chỉ đạo làm việc này để tạo điều kiện cho việc rút phiếu trả lời trắc nghiệm, sửa đáp án. Bà Nga cho hay chính ông Yến trực tiếp chỉ đạo giám sát niêm phong và lập các biên bản niêm phong.
"Ông Yến có chỉ đạo bị cáo xoá dữ liệu trên máy tính không", chủ toạ hỏi. Bà Nga khẳng định khi có thông tin Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ lên Sơn La kiểm tra công tác thi, ông Yến lo sợ ảnh quét bài thi ban đầu có thể được phục hồi nên bảo tìm phần mềm xóa toàn bộ thùng rác trên máy tính. Trước khi xóa theo chỉ đạo của ông Yến, bà Nga sao chép dữ liệu bài thi ra 16 đĩa CD.
Được gọi lên trả lời sau đó, bị cáo Đặng Hữu Thuỷ (cựu hiệu phó Trường THPT Tô Hiệu), Cầm Thị Bun Sọn (cựu Phó trưởng Phòng chính trị tư tưởng) đều cho rằng lời khai của Nga là đúng. Để các bị cáo thực hiện sai phạm đều có sự "tiếp tay" của ông Yến.
Theo cáo trạng, với vai trò là tổ trưởng xử lý bài thi trắc nghiệm tại kỳ thi THPT 2018, ông Yến có trách nhiệm giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của các thành viên trong tổ theo quy chế. Ông phải chịu trách nhiệm về kết quả chấm thi trắc nghiệm của tổ.
Tuy nhiên, cựu phó giám đốc Sở đã làm trái với nhiệm vụ được giao, nhận thông tin của 13 thí sinh sau đó chuyển cho cấp dưới Nga để sửa bài thi nâng điểm. Ông không trực tiếp sửa bài thi nhưng đã không chỉ đạo "quét" bài thi xong phải niêm phong lại ngay để tạo điều kiện cho cấp dưới dễ dàng thực hiện việc rút, sửa bài thi nâng điểm.
Khi có thông tin Bộ Giáo dục và Đào tạo tới Sơn La kiểm tra, bị cáo Yến lo sợ ảnh "quét" bài thi ban đầu có thể được phục hồi nên bảo Nga tìm phần mềm xóa toàn bộ thùng rác trên máy tính. Ông Yến dặn bà Nga trước khi xóa phải sao chép dữ liệu bài thi ra 16 đĩa CD. Lúc làm việc với tổ công tác của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Yến biết hành vi xóa dữ liệu đã bại lộ nên mang đĩa CD ra nghĩa trang đốt.
Phiên xét xử vụ án gian lận điểm thi được TAND tỉnh Sơn La dự kiến xét xử trong một tuần, từ ngày 21/5. 12 bị cáo bị xét xử về các tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ, Nhận hối lộ, Đưa hối lộ.