Diễn viên gạo cội Sean Connery qua đời tại nhà riêng hôm 31/10 ở tuổi 90. Ông sinh ngày 25/8/1930 tại thủ đô Edinburgh, Scotland, đặt dấu ấn trong lịch sử điện ảnh nhờ vai diễn điệp viên lịch lãm 007. Theo New York Times, người hâm mộ từng chứng kiến nhiều đời diễn viên vào vai James Bond, nhưng không ai quyến rũ và để dấu ấn sâu đậm như Sean Connery.
Những phân cảnh đáng nhớ của Sean Connery trong các phần phim "007". Video: TunaTube.
Khi hai nhà sản xuất Cubby Broccoli và Harry Saltzman mua bản quyền chuyển thể James Bond, họ gặp phải thử thách lớn trong việc chọn người vào vai chính. Tác giả truyện - Ian Fleming - chọn Richard Todd nhưng gặp phải xung đột lịch trình. Broccoli cân nhắc Roger Moore nhưng cuối cùng không chọn vì "quá trẻ so với hình tượng". Cả Broccoli và Saltzman cùng ngỏ lời với tài tử lỗi lạc Cary Grant nhưng ông chỉ đồng ý đóng tập đầu series. Cuối cùng, nhờ bà Dana - vợ Broccoli gợi ý, gương mặt mới toanh Sean Connery - khi ấy mới chỉ có 5 năm kinh nghiệm đóng phim - được chọn. Vợ chồng Broccoli nhận xét Connery có sức hút, nét hấp dẫn phù hợp vai diễn điệp viên cừ khôi và sát gái như James Bond.
Dù vậy, tác giả Fleming lại không nghĩ thế: "Tôi muốn sĩ quan Bond chứ không phải một tay bụi bặm lớn xác", ám chỉ cuộc đời Sean Connery và James Bond trái ngược nhau. Bond học ở Eton, ngôi trường danh giá và đắt đỏ hàng đầu Anh Quốc, đi xe đắt tiền và được hàng tá phụ nữ vây quanh. Trong khi Connery có gia thế khiêm tốn với bố là công nhân còn mẹ làm giúp việc. Căn hộ ông ở chỉ có một phòng, phải dùng chung nhà vệ sinh và không có nước nóng để sinh hoạt. Năm 13 tuổi, ông phải nghỉ học, mưu sinh với nhiều công việc chân tay.
Thành công của Dr. No (1962), tập đầu tiên trong loạt phim James Bond, chứng tỏ cái nhìn của Dana Broccoli đúng, và "cha đẻ 007" Ian Fleming phải nhận sai. Màn trình diễn của Connery thuyết phục đến mức Fleming thêm cả chi tiết James Bond mang nửa dòng máu Scotland vào các phần sau của sách.
Sean Connery mang cá tính hào sảng, phong lưu vào James Bond, định hình nhân vật trong nhiều thập kỷ. Quá trình phục vụ Hải quân Hoàng gia cùng đá bóng lâu năm của ông (Connery suýt được Manchester United mời về đội) giúp tạo nên dáng chuẩn cho chàng điệp viên. Ngoài ra, bản tính nóng nảy mà Connery gọi là "chất Celt chảy trong máu" đã làm nên một James Bond ngạo nghễ. Dr. No không được lòng giới phê bình do các yếu tố bạo lực và tình dục nhưng chinh phục khán giả. Bộ phim nổi tiếng đến mức Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ John F. Kennedy yêu cầu chiếu phim ở Nhà Trắng.
Sau gần nửa thế kỷ, Sean Connery vẫn được bình chọn là James Bond được yêu thích nhất, trong khảo sát của Radiotimes với 14.000 người tham gia. Tài tử đóng bốn tập James Bond: From Russia with Love (1963), Goldfinger (1964), Thunderball (1965) và You Only Live Twice (1967). Sau đó, tài tử cho biết chán ngán nhân vật này - một phần vì hao tổn sức khỏe, phần vì sợ "chết vai". Tuy nhiên, năm 1971, ông tiếp tục nhận lời đóng Diamonds Are Forever với mức thù lao kỷ lục lúc bấy giờ 1,25 triệu USD, theo Forbes.

Sean Connery trong "Diamonds Are Forever". Ảnh: TheSimpleCinephile.
Mối duyên của Sean Connery với James Bond chưa dùng lại. Năm 1983, tài tử tiếp tục hóa thân điệp viên trong bộ phim Never Say Never Again - nhan đề được vợ ông - diễn viên Diana Cilento - gợi ý vì ông từng nói với bà "không bao giờ đóng Bond nữa". Năm 2012, Connery được cân nhắc cho một vai diễn trong tập phim thứ 23 - Skyfall - nhưng kế hoạch bị hủy bởi đạo diễn Sam Mendes.
James Bond là vai diễn nổi tiếng nhất của Sean Connery, nhưng sự nghiệp của ông không gói gọn trong loạt phim 007. Ông bén duyên với nghiệp diễn từ những năm 1950 bằng những vai phụ cho đài BBC. Về sau, ông ký với hãng 20th Century Fox, đóng chính phim Marnie (1964) của đạo diễn huyền thoại Alfred Hitchcock.
Năm 1986, tài tử đóng The Name of The Rose - chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Umberto Eco - và đoạt giải BAFTA đầu tiên. Năm 1988, ông đoạt giải Oscar "Nam diễn viên phụ xuất sắc" cho vai Jim Malone trong The Untouchables. Một số phim đáng chú ý trong gia tài điện ảnh của Sean Connery còn có Indiana Jones and the Last Crusade (1989) đóng cùng với tài tử Harrison Ford, The Rock (1996) đóng cùng Nicolas Cage và The Hunt for the Red October (1990). Năm 2000, ông được Nữ hoàng Anh phong tước hiệp sĩ. Năm 2006, Viện phim Mỹ trao ông giải Thành tựu Trọn đời.

Sean Connery (trái) cùng vợ dự sự kiện năm 2019. Ảnh: Tips for Women.
Những năm cuối đời, Sean Connery sống thư thả bên gia đình và bạn bè. Ông chăm chỉ rèn luyện sức khỏe, được khán giả khen ngợ vóc dáng và thần thái không khác nhiều so với thời trai trẻ. Vợ ông - bà Michelin - cho biết ông qua đời trong giấc ngủ.
Hay tin Sean Connery mất, giới làm phim đồng loạt tiếc thương. Nhà sản xuất Michael G. Wilson và Barbara Broccoli ca ngợi "sự thành công của loạt phim James Bond là nhờ vào Connery". Hugh Jackman viết trên Twitter: "tôi thần tượng Sean Connery từ khi còn nhỏ. Một huyền thoại trên màn ảnh lẫn ngoài đời". Arnold Schwarzenegger nói: "Sean Connery là một huyền thoại, một trong những diễn viên vĩ đại nhất mọi thời".
Phúc Nguyễn