Những ngày qua, nhiều người dậy sóng trước thông tin một KOL - người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội kêu gọi được hơn 16,7 tỷ đồng sau đó số dư tài khoản chỉ còn lại hơn 50 triệu đồng, khiến cộng đồng mạng thắc mắc. Sau đó dấy lên nhiều tranh cãi.
Vụ việc một lần nữa chạm đến nỗi băn khoăn của nhiều người: Từ thiện thì ai cũng muốn làm, trong khả năng cho phép của bản thân, nhưng liệu đồng tiền mình góp có thực sự đến tay người cần giúp và quan trọng hơn là việc chi tiền có đúng mục đích hay không.
Nếu sử dụng tài khoản mà bất kỳ ai cũng có thể xem số dư, chỉ cho thấy tiền đã vào tài khoản như thế nào. Những người ủng hộ hẳn chưa hài lòng vì không rõ ràng số tiền đã được rút ra dùng vào những mục đích gì. Đây chính là vấn đề mấu chốt khiến nhiều người vẫn cảm thấy chưa thuyết phục.
Chúng ta cần hiểu rằng minh bạch từ thiện không chỉ dừng lại ở việc công khai số tiền nhận được mà quan trọng hơn là phải công khai chi tiêu.
Tiền đã được sử dụng ra sao? Chuyển cho ai? Dùng vào mục đích gì? Có giấy tờ, hóa đơn chứng minh hay không? Nếu chỉ dừng lại ở việc sao kê tiền vào, mà không có thông tin về tiền ra, thì vẫn không thể giải quyết được sự hoài nghi của cộng đồng.
Đây không phải lần đầu tiên các hoạt động kêu gọi từ thiện cá nhân gây tranh cãi. Thời gian qua, nhiều nghệ sĩ, KOLs (người có sức ảnh hưởng) cũng từng vướng vào lùm xùm liên quan đến việc minh bạch khi quyên góp từ thiện.
Ở thời đại mạng xã hội phát triển, ai cũng có thể kêu gọi từ thiện chỉ bằng một bài đăng hay một video cảm động. Nhưng cũng chính vì thế, ai cũng có thể bị cuốn vào những câu chuyện nhiều uẩn khúc.
Người không đóng góp thì mang tiếng, còn người đóng góp rồi lại thấp thỏm không biết tiền của mình có thực sự được sử dụng đúng mục đích hay không.
Sự mất lòng tin này không chỉ khiến những trường hợp thật sự cần giúp đỡ gặp khó khăn hơn trong việc nhận được hỗ trợ, mà còn làm xói mòn tinh thần tương thân tương ái trong xã hội. Nếu không có một cơ chế rõ ràng để kiểm soát dòng tiền từ thiện, thì những tranh cãi như vậy sẽ còn tiếp diễn.
Vậy làm thế nào để đảm bảo sự minh bạch trong các hoạt động từ thiện?
Theo tôi, một giải pháp khả thi là xây dựng hệ thống theo dõi công khai dòng tiền từ thiện. Cụ thể, có thể phát triển một ứng dụng hoặc nền tảng trực tuyến, nơi mọi khoản đóng góp đều được ghi nhận chi tiết, từ số tiền nhận đến từng khoản chi tiêu. Hệ thống này sẽ giúp cả cộng đồng có thể theo dõi số tiền mình đóng góp đang được sử dụng ra sao.
Ngoài ra, những cá nhân hoặc tổ chức kêu gọi từ thiện cũng cần tuân theo các quy trình minh bạch hơn, chẳng hạn như:
- Công khai toàn bộ quá trình thu - chi: Không chỉ sao kê tiền vào mà còn phải có hóa đơn, chứng từ cho từng khoản tiền chi ra.
- Có đơn vị giám sát độc lập: Để đảm bảo không có sự gian lận, các tổ chức kêu gọi từ thiện cần có một bên thứ ba kiểm toán hoặc giám sát các khoản tiền.
- Truyền thông rõ ràng, nhất quán: Những người đứng ra kêu gọi từ thiện cần cập nhật thường xuyên về tiến độ hỗ trợ, tránh trường hợp cộng đồng hoang mang vì thiếu thông tin.
Từ thiện là sự cho đi, nhưng lòng tin cần được bảo vệ. Bản chất của từ thiện là xuất phát từ lòng nhân ái, nhưng nếu thiếu minh bạch, nó có thể trở thành con dao hai lưỡi
Thanh Hà