Bác sĩ Đinh Thúy Linh, Phó giám đốc Trung tâm Sàng lọc, Chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, cho biết cứ 1.000 trẻ sinh ra thì có một trường hợp bị khiếm thính, giảm thính lực theo nghiên cứu ở Việt Nam và trên thế giới. Tỷ lệ này tăng cao hơn ở trẻ sinh non, cân nặng rất thấp, mẹ mắc bệnh truyền nhiễm trong 3 tháng đầu mang thai, viêm màng não mủ...
"Trẻ có thể mắc khiếm thính dù bố mẹ khỏe mạnh. Theo thống kê, hầu hết các trường hợp trẻ khiếm thính bẩm sinh đều được sinh ra trong các gia đình không có ai bị khiếm thính", bác sĩ Linh cho biết.
Khi bị mất thính lực, trẻ không thể tự phát âm. Từ đó, trẻ gặp khó khăn trong học tập, giao tiếp và ảnh hưởng đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của trẻ.
Theo bác sĩ Linh, tình trạng mất hoặc giảm thính lực bẩm sinh không thể được phát hiện thông qua siêu âm thai hay các biện pháp sàng lọc trước sinh. Khuyết tật thính lực chỉ nhận biết được sau khi trẻ chào đời. Hiện, có 2 phương pháp sàng lọc được áp dụng phổ biến gồm đo lường âm thanh từ ốc tai để xác định trẻ có phản ứng với âm thanh hay không và đánh giá đáp ứng âm thanh của cuống não để đánh giá dây thần kinh thính giác, phản ứng của não với âm thanh.
"Sàng lọc thính lực sau sinh rất quan trọng. Khi trẻ được phát hiện sớm khiếm thính, giảm thính lực, sẽ được can thiệp sớm để có cuộc sống khỏe mạnh sau này", bác sĩ Linh cho biết.
Sàng lọc thính lực cho trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. Ảnh do bệnh viện cung cấp.
Cha mẹ có thể nhận biết trẻ có vấn đề về thính lực thông qua một số dấu hiệu. Ví dụ, khi sơ sinh, bé không giật mình, không chớp hoặc mở to mắt, ngừng bú, ngừng khóc khi có tiếng động lớn đột ngột như tiếng vỗ tay hoặc tiếng đóng sầm cửa. Ở trẻ một tháng tuổi, bé không nhận thấy những âm thanh kéo dài đột ngột như tiếng ồn của máy hút bụi, không tạm dừng và lắng nghe tiếng ồn.
Trẻ 4 tháng tuổi không im lặng hoặc mỉm cười khi nghe thấy giọng nói quen thuộc và hướng mắt về phía giọng nói, không thể hiện sự phấn khích với âm thanh như tiếng bước chân, tiếng đồ chơi. Trẻ 7 tháng tuổi không phản ứng quay ngay lập tức với một giọng nói quen thuộc trong phòng. Bé 9 tháng tuổi không chăm chú lắng nghe những âm thanh quen thuộc hàng ngày và tìm kiếm những âm thanh rất yên tĩnh ngoài tầm nhìn. Trẻ 12 tháng tuổi không phản ứng với tên gọi của mình, không phản hồi với câu nói "không", "bye bye".
Theo bác sĩ Linh, việc theo dõi của cha mẹ cũng rất quan trọng, cần thực hiện thường xuyên mặc dù trẻ có kết quả sàng lọc thính lực sau sinh 'đạt'. "Vì có những trường hợp trẻ bị mất thính lực tăng dần, tại thời điểm sàng lọc sau sinh trẻ chưa có biểu hiện giảm thính lực rõ rệt", bác sĩ giải thích. Nếu bố mẹ nhận thấy có điểm bất thường ở bất kỳ giai đoạn nào trong quá trình phát triển của trẻ, cần cho trẻ đi khám ngay, để có thể can thiệp sớm.
Chi Lê