Trung Quốc đang hoàn thiện tàu sân bay thứ ba có định danh Type-003 tại nhà máy đóng tàu Giang Nam ở Thượng Hải. Đây là tàu sân bay thứ hai do Trung Quốc tự chế tạo, sau chiếc tàu sân bay nội địa đầu tiên mang tên Sơn Đông.
Tàu Sơn Đông được chế tạo dựa trên thiết kế của Liêu Ninh, vốn là một tuần dương hạm hạng nặng chở máy bay của Ukraine được Trung Quốc mua lại để cải hoán thành tàu sân bay, với điểm đặc trưng là cầu nhảy ở mũi tàu. Tuy nhiên, Type-003 được cho là có thiết kế khác hoàn toàn Liêu Ninh và Sơn Đông.
Hình ảnh mới nhất về Type-003 được rò rỉ trên mạng xã hội của nước này cho thấy phần sàn đáp phẳng trên chiến hạm đang được hoàn thiện. Thomas Shugart, chuyên gia quân sự thuộc Trung tâm An ninh Mỹ Mới (CNAS), nhận định chiến hạm này "bắt đầu giống một tàu sân bay trang bị hệ thống máy phóng và cáp hãm đà (CATBAR) thực sự".
Sàn đáp phẳng chưa hoàn thiện trên tàu sân bay Type-003 của Trung Quốc. Ảnh: Twitter/RupprechtDeino.
Tàu sân bay Type-003 của Trung Quốc vẫn còn là ẩn số, song các bức ảnh mới xuất hiện cho thấy rõ hơn về tiến trình chế tạo chiến hạm này. Một số quan sát viên bắt đầu cố gắng tìm hiểu hình dáng của tàu sân bay Type-003, song nhiều chuyên gia nhận định còn quá sớm để đưa ra kết luận về thiết kế của chiến hạm này.
"Họ vẫn chưa lắp tháp chỉ huy vào vị trí cũ và vẫn đang hoàn thiện sàn đáp. Vẫn còn nhiều việc phải làm", Matthew Funaiole, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết. "Tuy nhiên, một số điều về chiến hạm đang dần trở nên rõ ràng".
Tàu sân bay Type-003 có kích thước lớn hơn đáng kể so với hai tàu sân bay trước đó của Trung Quốc. Chiến hạm mới được cho là sẽ mang theo không đoàn lớn và với nhiều loại máy bay hơn, yếu tố cần thiết để Trung Quốc hoàn thành tham vọng xây dựng hải quân có khả năng thể hiện sức mạnh xa bờ.
Chuyên gia Funaiole cho biết Trung Quốc có thể trang bị máy phóng trên tàu sân bay Type-003 khi xem xét tiến trình hoàn thiện chiến hạm. "Họ vẫn đang hoàn thiện phần thân trước của chiến hạm. Rất có thể chiến hạm sẽ được trang bị hệ thống máy phóng", Funaiole nói và cho biết đang cố gắng tìm hiểu thông tin về thiết bị này.
"Với tham vọng Trung Quốc đặt ra cho chương trình phát triển tàu sân bay, việc nước này chế tạo một tàu sân bay với thiết kế cầu nhảy khác sẽ là điều vô nghĩa", Funaiole nhận định.
Mô phỏng hình dáng của tàu sân bay Type-003. Ảnh: Twitter/louischeung_hk.
Trong báo cáo về sức mạnh quân sự Trung Quốc năm 2019, Lầu Năm Góc đánh giá tàu sân bay Type-003 có thể lớn hơn chiến hạm Liêu Ninh và Sơn Đông, đồng thời có thể được trang bị máy phóng. "Thiết kế này cho phép chiến hạm hỗ trợ thêm tiêm kích, máy bay cảnh báo sớm cánh bằng và triển khai các hoạt động bay nhanh hơn", báo cáo cho biết.
Thiết kế cầu nhảy trên tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông của Trung Quốc được đánh giá là hạn chế năng lực tác chiến của J-15, dòng tiêm kích hạm nặng nề nhất thế giới được Trung Quốc chế tạo trên nguyên mẫu chưa hoàn thiện của Su-33.
J-15 buộc phải cắt giảm lượng nhiên liệu và vũ khí khi cất cánh trên tàu sân bay Liêu Ninh hoặc Sơn Đông, khiến năng lực tác chiến và tầm bay của tiêm kích hạm này bị giảm so với thiết kế.
Trung Quốc được cho đang phát triển dòng tiêm kích hạm mới, dựa trên nguyên mẫu tiêm kích tàng hình FC-31, nhằm bổ sung năng lực tác chiến cho tàu sân bay. Ảnh chụp mô hình một tiêm kích hạm giống nguyên mẫu FC-31 tại Vũ Hán củng cố thêm cho giả thuyết này.
"Trung Quốc đã hiểu cách chế tạo tàu sân bay, song việc làm chủ năng lực tác chiến không quân hải quân của nước này vẫn còn nhiều ẩn số", chuyên gia Funaiole nói. "Dường như họ đang khám phá mọi lựa chọn sẵn có để tìm ra những gì tốt nhất".
Mô hình tiêm kích hạm mới của Trung Quốc tại thành phố Vũ Hán. Ảnh: Twitter/RupprechtDeino.
Funaiole nhận định Trung Quốc đã đạt được những bước tiến lớn trong chương trình tàu sân bay của mình. "Type-003 không giống tàu sân bay của Mỹ, song đó vẫn là bước tiến lớn của Trung Quốc. Thật ấn tượng với những gì họ có thể làm được trong thời gian ngắn", Funaiole cho biết.
Chuyên gia này cho rằng phải mất một thời gian nữa thiết kế cuối cùng của Type-003 mới hoàn thiện, song chiến hạm mới của Trung Quốc là bản nâng cấp đáng kể so với các tàu sân bay hiện tại.
"Khó khăn lớn nhất với Trung Quốc không phải vấn đề công nghệ mà là yếu tố con người", Funaiole nói và cho biết binh sĩ Trung Quốc "chỉ mới làm quen" với tàu sân bay trong vài năm gần đây.
Lầu Năm Góc nhận định Trung Quốc đang sở hữu lực lượng hải quân lớn nhất thế giới và chế tạo chiến hạm nhanh hơn bất cứ quốc gia nào. Tuy nhiên, Trung Quốc đang trong giai đoạn "tìm hiểu ý nghĩa" của việc duy trì lực lượng hải quân hùng mạnh.
Dự án đóng tàu sân bay Type-003 cho thấy Trung Quốc đã đạt nhiều tiến bộ trong tham vọng xây dựng quân đội đẳng cấp thế giới vào năm 2050. Trong báo cáo về sức mạnh quân sự Trung Quốc năm 2020, Lầu Năm Góc nhận định chiến hạm Type-003 có thể đi vào hoạt động năm 2024 và Trung Quốc sẽ bổ sung thêm nhiều tàu sân bay mới trong các thập kỷ tiếp theo.
Nguyễn Tiến (Theo Business Insider)