Rộng 210 ha, đầm nước mặn thông với biển qua cửa Sa Huỳnh (phường Phổ Thạnh, thị xã Đức Phổ). Là hệ sinh thái để người dân nuôi các loài thủy sản, dẫn nước cho ruộng muối, thế nhưng nhiều khu vực của đầm đang bị bủa vây bởi rác thải.
Tại nơi giao nhau giữa đầm nước và ruộng muối thôn Thạnh Đức 1, rác do người dân vứt tấp vào một góc, tạo thành những lớp dày đặc, rộng khoảng 400 m2.
Ông Đỗ Chí Nguyên, 69 tuổi, ở khu dân cư Thạnh Đức 1, cho biết từ khi nhà máy xử lý bị dừng hoạt động, người dân đã vứt rác thẳng ra sông, đầm, biển. Rác ứ đọng bốc mùi hôi thối, làm ô nhiễm nguồn nước nuôi thủy sản. Nhiều ruộng muối của diêm dân gần nơi rác "tập kết" đã bị bỏ hoang vì quá ô nhiễm, các ruộng muối đang làm cũng bị ảnh hưởng.
Rác được đốt bớt thành tro trên bờ. "Đây là cách duy nhất chúng tôi có thể làm để xử lý chúng, nhưng cũng không triệt để", ông Nguyên nói và cho biết mùi hôi của rác dần thành mùi quen thuộc của ông.
Rác thải bịt kín cống ngăn ở rìa đầm nước mặn ở thôn Thạnh Đức 1.
Các loại rác bị vứt xuống dòng nước quay trở lại làm ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt của người dân. "Trước đây nhà nào cũng có giếng khoan, nhưng giờ không còn giếng nào hoạt động vì quá ô nhiễm, nên chúng tôi phải mua nước uống", bà Võ Thị Nhị, ở gần đầm nước mặn nói.
Một bến neo đậu tàu thuyền bên đầm nước mặn Sa Huỳnh thành bãi rác.
Theo UBND thị xã Đức Phổ, hiện có 3 phường trung tâm được thu gom rác thải tập trung, 12 xã phường còn lại không có phương án thu gom, phần lớn là các hộ tự xử lý. Trong đó, phường Phổ Thạnh diện tích gần 30 km2 với 25.000 dân, là nơi có mật độ dân số cao của thị xã, phát thải một lượng rác rất lớn.
Ngoài rác thải sinh hoạt còn có rác từ tàu cá.
Cầu Thạnh Đức nối hai bờ đầm nước mặn Sa Huỳnh cũng có nhiều rác "tập kết" xung quanh các dây thừng neo thuyền hoặc neo bè nuôi trồng thủy sản.
Ông Đỗ Tâm Hiển, Chủ tịch UBND thị xã Đức Phổ cho biết, nhà máy xử lý tạm dừng hoạt động 5 năm qua, các đơn vị liên quan đang rà soát các thủ tục liên quan, nên rác ở địa phương ùn ứ.
Trước đó, năm 2018, công ty MD đã khánh thành nhà máy xử lý chất thải rắn với tổng số vốn 52 tỷ đồng theo hình thức xã hội hoá ở phường Phổ Thạnh. Nhưng chỉ sau 3 tháng hoạt động, công trình bị người dân phường Phổ Thạnh phản đối vì cho rằng nhà máy gần khu dân cư.
Chính quyền các cấp của tỉnh Quảng Ngãi ban đầu nói dự án đúng quy định. Tuy nhiên, Thanh tra tỉnh lại chỉ ra hàng loạt sở, ngành có sai phạm khi thẩm định quy hoạch; phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Hải sản người dân nuôi trên bè cũng bị vướng rác thải. Quá trình đối thoại, nhà chức trách nhiều lần đề nghị người dân cho nhà máy rác tiếp tục hoạt động, và cam kết chỉ xử lý rác ở phường Phổ Thạnh. Nhưng người dân cũng không đồng ý.
Rác không chỉ bủa vây đầm nước mặn Sa Huỳnh mà còn sắp lớp bên bờ biển nổi tiếng này.
Lãnh đạo thị xã Đức Phổ biết trước mắt địa phương sẽ đặt các thùng thu gom, lắp camera giám sát, sau đó chuyển rác đến bãi tập kết tạm thời để đốt hoặc chuyển đến bãi rác của thị xã để xử lý. Đồng thời, phường sẽ lập tổ dọn rác do đoàn viên làm nòng cốt, dùng thuyền thúng vớt dần rác trên đầm. Bên cạnh đó, thị xã đang đầu tư khu liên hợp xử lý rác thải tập trung ở xã Phổ Nhơn. Dự án đang ở bước đánh giá tác động môi trường, dự kiến đi vào hoạt động cuối năm để giải quyết bài toán rác thải cho trên địa bàn.
Phạm Linh