Được tổ chức 5 năm một lần, đại hội toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc (CPC) là sự kiện chính trị quan trọng nhất của quốc gia này. Đại hội không chỉ giúp chọn ra đội ngũ lãnh đạo đất nước, mà còn đóng vai trò định hướng chính sách của Trung Quốc trong 5 năm tiếp theo, với những tác động trong nhiều thập kỷ tới.
Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20, dự kiến khai mạc vào ngày 16/10 và kéo dài một tuần, sẽ bao gồm 2.300 đại biểu đại diện cho hơn 96 triệu đảng viên và 4,9 triệu tổ chức cơ sở đảng của CCP trên toàn quốc.
Quá trình lựa chọn các đại biểu dự đại hội lần thứ 20 được khởi động từ tháng 11 năm ngoái, nhằm bầu ra những đảng viên ưu tú nhất nắm trong tay lá phiếu bầu các lãnh đạo cấp cao nhất của đảng.
Quá trình chọn đại biểu
Các đại biểu được bầu từ 38 đơn vị bầu cử, gồm các chính quyền cấp tỉnh, chính quyền trung ương, khu vực tài chính trung ương, các doanh nghiệp nhà nước do trung ương quản lý có trụ sở tại Bắc Kinh.
Quá trình chọn đại biểu gồm 5 giai đoạn: đề cử ứng viên, đánh giá đề cử, thông báo công khai các ứng viên để lấy ý kiến phản hồi, rút gọn danh sách ứng viên và cuối cùng là từng đơn vị bỏ phiếu. Các đại biểu được bầu sẽ được một ủy ban đánh giá xem xét tiêu chuẩn và phê duyệt trước khi được tham gia đại hội.
Các đơn vị cấp tỉnh, như đảng ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, ngày 17/4 tổ chức phiên họp để chốt danh sách 55 ứng viên vào vòng bỏ phiếu cuối cùng để chọn đại biểu dự đại hội đảng toàn quốc. Trong hai ngày cuối tháng 4, cuộc bầu cử diễn ra bằng hình thức bỏ phiếu kín, nhằm chọn 48 đại biểu đại diện cho khu tự trị này tới Bắc Kinh dự đại hội.
Quá trình này đã thu hút 100% các tổ chức đảng cấp cơ sở của Quảng Tây và 99,15% đảng viên, theo chính quyền địa phương. Các đảng viên làm việc ở tuyến đầu chiếm hơn 70% số người được đề cử.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (giữa) tại đại hội toàn quốc đảng Cộng sản lần thứ 19 tại Bắc Kinh năm 2017. Ảnh: AP.
Tiêu chí chọn đại biểu
Đại biểu tham dự đại hội toàn quốc đảng Cộng sản Trung Quốc phải là những đảng viên gương mẫu, đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt, trong đó phẩm chất chính trị là tiêu chuẩn hàng đầu. Các ứng viên trước hết phải là những người có lý tưởng, niềm tin vững chắc vào sự lãnh đạo của CPC.
Ngoài trình độ, các đại biểu phải là những người có phẩm chất đạo đức trong sạch và trung thực. Những đảng viên có biểu hiện tham nhũng sẽ bị nghiêm cấm dự đại hội đảng. Tỉnh Quý Châu, tây nam Trung Quốc, đã xây dựng danh sách các tiêu chí để loại những người vi phạm kỷ luật hoặc điều lệ đảng, cũng như có vấn đề về phẩm chất đạo đức.
Các đơn vị bầu cử cũng có thể đề ra những yêu cầu đặc thù trong lựa chọn ứng viên. Những người được đề cử ở Tây Tạng phải có ý thức cộng đồng đối với quốc gia và có lập trường chống ly khai rõ ràng.
"Thành tích công tác và trình độ của ứng viên đã được xem xét cẩn thận khi tôi đưa ra các đề cử của mình", Zhao Dianbang, đảng viên có 50 năm tuổi đảng ở tỉnh Thanh Hải, tây bắc Trung Quốc, cho hay.
Phân bổ số lượng đại biểu
Số đại biểu của mỗi đơn vị bầu cử được phân bổ chủ yếu dựa trên số lượng tổ chức đảng và đảng viên của đơn vị đó. Số đại biểu trong các kỳ đại hội trước cũng được coi là một cơ sở để phân bổ lượng đại biểu cho các đơn vị bầu cử khác nhau.
Số đại biểu của mỗi đơn vị tham dự đại hội lần thứ 20 về cơ bản bằng với đại hội lần thứ 19. Theo quy định, một số cán bộ đảng về hưu sẽ được mời tham gia đại hội năm nay.
Thành phần đại biểu
Các đại biểu dự đại hội đảng sẽ được lựa chọn từ mọi tầng lớp xã hội, các vùng lãnh thổ khác nhau của đất nước và các nhóm nhân khẩu học khác nhau, gồm cả nữ đại biểu và đại biểu người dân tộc thiểu số.
Theo quy định, các đảng viên làm việc ở cấp cơ sở thường chiếm ít nhất 1/3 số ghế đại biểu, trong khi số ghế dành cho các quan chức các cấp không vượt quá 2/3. Các đảng viên ưu tú trong tầng lớp nông dân, công nhân và nhân viên kỹ thuật sẽ được ưu tiên.
Đại biểu cũng sẽ đại diện cho nhiều ngành nghề khác nhau trong xã hội, từ doanh nhân, nhà khoa học cho đến bác sĩ, cũng như các đơn vị hành chính khác nhau từ cấp tỉnh tới các thôn xã.
Ở tỉnh Vân Nam, miền tây nam Trung Quốc, nơi sinh sống của nhiều nhóm dân tộc thiểu số, ghế đại biểu được phân chia cho các nhóm dân tộc một cách hợp lý.
Trong quá trình này, mọi hành vi vận động bầu cử hay mua phiếu bầu đều bị nghiêm cấm.
Cơ quan kiểm tra kỷ luật đảng các cấp và cơ quan tổ chức đảng trên toàn quốc đã thành lập đường dây nóng hoạt động 24/7 để xử lý khiếu nại liên quan đến quá trình bầu chọn đại biểu dự đại hội đảng.
Các chiến dịch nâng cao nhận thức quy mô lớn đã được tiến hành, trong đó những vụ bê bối bầu cử trước đây được đưa ra làm bài học và răn đe những người có ý định vi phạm quy định bầu cử.
Tất cả các bước của quá trình bầu đại biểu dự đại hội toàn quốc lần thứ 20 đều được giám sát chặt chẽ và những người vi phạm điều lệ đảng hay quy định bầu cử đều sẽ "không được dung thứ", Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc nhấn mạnh.
Thanh Tâm (Theo Xinhua)