Thống đốc: Khó tìm nhà đầu tư tham gia vào ngân hàng yếu kém

• 14h40

  Phó thủ tướng Lê Minh Khái giải thích chuyện tái cơ cấu kinh tế, cổ phần hóa chậm

  Thừa ủy quyền Thủ tướng, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đăng đàn trả lời chất vấn nội dung về tái cơ cấu kinh tế, cổ phần hóa, phân bổ ngân sách cho giáo dục, văn hóa...

  Về tái cơ cấu, ông Khái cho biết, Việt Nam là nước đang phát triển, kinh tế đang chuyển đổi, độ mở kinh tế lớn, sức cạnh tranh hạn chế, nền kinh tế 2021-2025. 5 tháng sau, Chính phủ ban hành chương trình hành động đưa ra 14 giải pháp và 102 nhiệm vực để thực hiện tái cơ cấu kinh tế. Mới triển khai được hai năm nên các nhiệm vụ, giải pháp này chưa hoàn thành đồng bộ.

  Tuy nhiên, ông Khái nhìn nhận, một số chỉ tiêu về tái cơ cấu sẽ khó hoàn thành, như thúc đẩy kinh tế ứng dụng khoa học công nghệ, tăng năng suất lao động; mô hình tăng tướng chưa thay đổi đáng kể. "Chính phủ sẽ tiếp tục hoàn thiện pháp luật, đẩy mạnh cơ cấu nền kinh tế, thực hiện giải pháp thúc đẩy phát triển doanh nghiệp đổi mới mô hình tăng trưởng các đô thị lớn, cực tăng trưởng, phát triển đồng bộ các loại thị trường", ông nói.

  

  Về phân bổ ngân sách cho văn hóa, giáo dục, Phó thủ tướng cho biết, kế hoạch ngân sách dành 20% chi cho giáo dục, và thực tế mỗi năm đã dành khoảng 14%. Chính phủ cũng bố trí 2.000 tỷ tu bổ di tích văn hóa, nhưng nguồn lực chưa đáp ứng nhu cầu, vẫn có tình trạng dàn trải, không dùng hết dự toán. "Chính phủ coi đầu tư những lĩnh vực này là đầu tư cho con người; nên sẽ huy động tối đa nguồn lực xã hội cho giáo dục, văn hóa", ông nói.

  Liên quan tới cổ phần hóa, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cũng thừa nhận đang chậm, khi giai đoạn trước chỉ thực hiện được 30% kế hoạch, và 10 tháng đầu năm nay kết quả cũng khiêm tốn. Bối cảnh thị trường tài chính trong nước bất ổn đã ảnh hưởng tới cổ phần hóa của các nhà đầu tư.

  "Đặc thù doanh nghiệp cổ phần hóa hầu hết khó khăn, hoặc là đơn vị lớn", ông nói. Chẳng hạn, Tổng công ty Phát điện 1 (Genco 1) của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa qua chỉ cổ phần hóa được khoảng 1%. Ngoài ra, trình tự thủ tục rất phức tạp, nên chậm.

  Thủ tướng, Chính phủ tiếp tục tập trung chỉ đạo giải pháp, đẩy nhanh tiến độ và tiếp tục rà soát, cũng như tăng trách nhiệm người đứng đầu trong cổ phần hóa doanh nghiệp.

  Còn 86 đại biểu chưa được chất vấn dù Quốc hội đã dành hơn 150 phút để các đại biểu chất vấn ba Bộ trưởng: Tài chính, Kế hoạch & Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước. Chủ tịch Quốc hội yêu cầu đại biểu gửi văn bản để các bộ trưởng trả lời.

• 14h40

  Cách hiểu khác nhau về việc lấy khoản chi thường xuyên cho đầu tư

  Giải trình thêm về nội dung đại biểu tranh luận về lấy chi thường xuyên để chi đầu tư, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh nói sau khi Luật Đầu tư công năm 2019 và Luật Ngân sách nhà nước 2014 có hiệu lực, Bộ Tài chính ban hành nhiều thông tư, hướng dẫn để tạo hành lang pháp lý cho vấn đề này. Đặc biệt là Thông tư 92/2017 quy định về lập dự toán, phân bổ và quyết toán kinh phí để thực hiện sửa chữa, bảo trì, cải tạo, nâng cấp, mở rộng cơ sở vật chất.

  

  Các địa phương, bộ, ngành cũng không gặp vướng mắc khi sử dụng nguồn chi thường xuyên để cải tạo, bảo trì, nâng cấp, sửa chữa cơ sở vật chất. Vấn đề chỉ phát sinh từ năm 2021, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 65 hiệu lực từ 15/9/2021. Thông tư này không điều chỉnh các vấn đề về sử dụng nguồn chi thường xuyên để thực hiện các nội dung chi đầu tư, nhưng lại bãi bỏ Thông tư 92 năm 2017 nêu trên.

  Vì vậy, từ giai đoạn đó đến nay, đặc biệt trong năm 2022, các địa phương, bộ ngành đều vướng mắc, không có cơ sở pháp lý để lập dự toán, thanh toán và thực hiện các khoản liên quan chi từ nguồn thường xuyên cho hạng mục có tính chất đầu tư.

  Tại các phiên giải trình kỳ họp 5, Bộ trưởng Tài chính cho rằng nguyên nhân dẫn đến vướng mắc cho rằng tại khoản 1 Điều 6 của Luật Đầu tư công. Theo đó, căn cứ vào tính chất, dự án đầu tư công được phân hai loại.

  Một là dự án có cấu phần xây dựng là dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng, bao gồm cả phần mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án. Thứ hai là dự án không có cấu phần xây dựng là dự án mua tài sản, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua, sửa chữa, nâng cấp trang thiết bị, máy móc và dự án khác.

  Như vậy, Điều 6 chỉ nhằm phân loại dự án chứ không phải định nghĩa dự án đầu tư công là gì. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng khẳng định trong các cuộc họp không có quy định cấm sử dụng khoản chi thường xuyên cho các hạng mục có tính chất đầu tư.

  Chủ nhiệm Lê Quang Mạnh nhìn nhận "ở đây có cách hiểu rất khác nhau". Để giải quyết vướng mắc này, ông kiến nghị áp dụng Chương 14 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, để Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích để Bộ Tài chính có căn cứ sửa lại thông tư.

• 14h40

  Cần sửa ba luật tạo thuận lợi cho chi cải tạo, nâng cấp

  Tranh luận về chi nâng cấp, cải tạo là chi thường xuyên hay đầu tư, đại biểu Trần Hữu Hậu nói ông từng nêu vấn đề này trong ba kỳ họp gần đây. Sáng nay Bộ Tài chính cho biết ba lần trình để gỡ vướng nhưng chưa được chấp thuận.

  Theo ông Hậu, vấn đề vướng mắc về nâng cấp, cải tạo trong cả nước xuất phát từ thông từ 65 năm 2021. "Dù nói gì thì nói, chuyện đúng sai thế nào chưa rõ, vướng mắc chỗ nào chưa biết nhưng hầu hết địa phương đang vướng chuyện này. Việc sửa chữa và nâng cấp tài sản công trên 500 triệu đang phải làm theo thủ tục đầu tư công. Nếu "chi thường xuyên" thì phải tìm cái tên cho ít bị để ý đến giải trình nhỏ to với cơ quan chức năng", ông nói.

  

  Theo ông Hậu, đây là ví dụ cụ thể cho nguyên nhân cho tình trạng cán bộ sợ sai không dám làm những việc cần phải làm. Vì vậy, ông đề nghị Bộ Tài chính giải thích cho cụ thể "để không cơ quan nào có thể bắt bẻ việc chi thường xuyên thế này".

  Luật Ngân sách cũng có vấn đề là trước đây có mục chi thường xuyên có tính chất đầu tư và đến năm 2015 thì bỏ nội dung này.

  "Nên sửa luật theo hướng đưa chi thường xuyên có tính chất đầu tư vào luật và sửa ba luật Ngân sách, Tài sản công, Đầu tư công", ông Hậu nói và đề xuất phương án một luật sửa nhiều luật với nội dung này.

• 14h25

  Khó tìm nhà đầu tư tham gia đề án tái cơ cấu ngân hàng yếu kém

  Về ý kiến đại biểu Phạm Văn Hòa, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói đề án tái cơ cấu ngân hàng yếu kém rất khó. "Bình thường đã khó rồi nhưng trong bối cảnh nền kinh tế chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng như biến động của kinh tế thế giới như thời gian qua thì tái cơ cấu ngân hàng yếu kém càng khó hơn", bà cho hay và nói đây là việc chưa có tiền lệ trong khi năng lực, kinh nghiệm cán bộ xây dựng đề án cũng còn hạn chế. Tìm kiếm nhà đầu tư tự nguyện tham gia đề án gặp khó.

  Với các ngân hàng yếu kém, sau khi xin ý kiến cấp có thẩm quyền, Ngân hàng Nhà nước sẽ hoàn thiện đề án chi tiết, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện.

  

  Trước đó, đại biểu Phạm Văn Hòa bày tỏ lo ngại khi có 4 ngân hàng thương mại cổ phần đang trong vòng kiểm soát đặc biệt của các Ngân hàng nhà nước.

  "Liệu các ngân hàng này có xảy ra như vụ SCB nữa hay không, để khách hàng gửi tiền yên tâm", ông Hòa chất vấn bà Hồng và lo lắng "việc kiểm soát đặc biệt một số ngân hàng là điều rất nguy hiểm".

• 14h20

  Tìm nhà đầu tư mở rộng tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận

  Cuối giờ sáng, ông Phạm Văn Hòa tranh luận, đặt vấn đề với Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư về việc có nên nghiên cứu đầu tư tiếp tuyến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận hay không, bởi hiện đang ách tắc và không có đường tránh. Đại biểu đề xuất tiếp tục kêu gọi đầu tư bằng hình thức đối tác công tư (PPP) để đáp ứng nhu cầu giao thông của người dân.

  

  Trả lời chiều nay, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư cho biết Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Bộ Giao thông & Vận tải tìm nhà đầu tư PPP, để mở rộng tuyến cao tốc này từ 4 làn lên 6 làn, và tiến tới 6 làn lên 8 làn hoàn chỉnh.

  Cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận dài 51 km, tổng vốn đầu tư 12.000 tỷ đồng, rộng 16 m, 4 làn xe, hoạt động chính thức từ cuối tháng 4.

• 14h15

  'Cấp hạn mức tín dụng cho các ngân hàng không thể tùy ý'

  

  Đầu giờ chiều, trả lời ông Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch tỉnh Quảng Trị, có thể tiến tới xóa bỏ cấp tăng trưởng tín dụng hay không, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói đặc thù của nền kinh tế Việt Nam hiện nay vốn phụ thuộc vào vốn tín dụng ngân hàng. Tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam là 120%, đang ở mức cảnh báo theo khuyến nghị các tổ chức quốc tế. Vậy nên nếu bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, không áp dụng nữa thì tín dụng sẽ tăng rất mạnh.

  Trước đây, mỗi năm tín dụng tăng 30%, năm 2007 tăng 53,8%, có thể là rủi ro với hệ thống ngân hàng. Vừa qua Thủ tướng có nhiều hội nghị phát triển thị trường vốn để phân khúc khác như trái phiếu doanh nghiệp dẫn vốn trung và dài hạn cho doanh nghiệp. Nhờ vậy, ngân hàng sẽ chỉ cung cấp vốn ngắn hạn và lưu động. "Khi đó bỏ chỉ tiêu này thì sẽ thuận lợi", bà Hồng nói.

  Để tránh tùy ý khi phân bổ chỉ tiêu tín dụng, hàng năm Ngân hàng Nhà nước có chỉ tiêu định hướng và có nguyên tắc chung. "Không thể tùy ý cấp cho từng tổ chức tín dụng, mà dựa theo xếp hạng với tiêu chí rõ ràng", bà Hồng cho hay.

  Các tiêu chí, theo bà, là cộng điểm cho ngân hàng đó có lãi suất giảm, tham gia tích cực vào tái cơ cấu và giảm điểm nếu cho vay lĩnh vực rủi ro.

• 14h10

  Dùng AI để phát hiện hành vi trốn thuế

  Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Phó đoàn Hưng Yên) cho biết thời gian qua, việc bán hàng không ra hóa đơn vẫn diễn ra phổ biến, đặc biệt tại các nhà hàng, khách sạn, trung tâm thương mại. Việc này không chỉ khiến Nhà nước thất thu thuế mà còn tạo điều kiện để hàng kém chất lượng đến tay người tiêu dùng và đã vô tình tiếp tay cho hành vi trốn thuế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Tài chính nêu giải pháp ngăn chặn.

  

  Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nói Bộ đã chỉ đạo doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên toàn quốc phải xuất hóa đơn điện tử. Với nhà hàng, siêu thị và cửa hàng xăng dầu, Bộ đã chỉ đạo xây dựng công nghệ kết nối giữa máy khởi tạo tính tiền với dữ liệu cơ quan thuế để kiểm soát, hiện đã thực hiện trên 50%.

  Ông Phớc thông tin 100% cây xăng dầu của Petrolimex đã kết nối dữ liệu với cơ quan của Bộ Tài chính, kết nối dữ liệu thuế với hệ thống định danh điện tử quốc gia, lấy dữ liệu dân cư làm mã số thuế. Ngoài ra, thực hiện quay xổ số bằng hóa đơn may mắn để khuyến khích người dân lấy hóa đơn điện tử.

  "Năm 2022, chúng ta tăng ngân sách rất tốt từ khoản thu này và tập trung quản lý hóa đơn điện tử thông qua AI, phân tích dữ liệu lớn, từ đó phát hiện hành vi trốn thuế đảm bảo thu ngân sách tốt hơn", Bộ trưởng Tài chính nói.

• 14h10

  Không cho vay dự án giao thông không đảm bảo an toàn vốn

  Ông Nguyễn Đại Thắng, Phó trưởng đoàn đại biểu tỉnh Hưng Yên chất vấn về tín dụng cho các dự án BOT, nhất là dự án giao thông.

  

  Theo ông, các dự án hạ tầng giao thông có tổng mức đầu tư lớn, chủ yếu dùng nguồn vốn đầu tư công, nên cần huy động thêm các nguồn khác như vốn ngân hàng để thực hiện. Song việc huy động vốn từ ngân hàng không dễ, ông đề nghị Ngân hàng Nhà nước có giải pháp để tháo gỡ, thu hút các nguồn vốn tín dụng cho đầu tư các dự án hạ tầng giao thông trong thời gian tới.

  Thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, nhu cầu vốn cho dự án hạ tầng giao thông cần khối lượng lớn, kỳ hạn vay dài. Trong khi vốn của ngân hàng là ngắn hạn, nên việc cho vay khối lượng lớn, dài hạn bị ràng buộc bởi các quy định về tỷ lệ an toàn vốn.

  "Nếu huy động vốn ngắn hạn, cho vay trung dài hạn vượt quá trung dài hạn có thể gây rủi ro, hệ lụy cho ngân hàng", bà Hồng nhận xét.

  

  Tính tới hết tháng 9, các ngân hàng đã cấp tín dụng cho 22 dự án BT, BOT với tổng dư nợ 92.319 tỷ đồng, nhưng đáng nói nợ xấu chiếm 3,83%, trong đó nợ nhóm 2 chiếm trên 26,52%. Thống đốc Hồng nêu nguyên nhân nợ xấu phát sinh tăng do phương án tài chính các dự án không đúng phương án xây dựng ban đầu.

  "Dự án hạ tầng giao thông cần nguồn vốn lớn, dài hạn, nên chính sách huy động cần cả nguồn từ trong nước và nước ngoài. Vốn tín dụng ngân hàng có cho vay với những dự án này nhưng phải đảm bảo an toàn hoạt động", bà nói.

• 14h00

  Đại biểu lo ngại thêm trường hợp ngân hàng như SCB

  Cuối phiên chất vấn sáng 6/11, đại biểu Phạm Văn Hòa giơ biển tranh luận với Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng.

  Ông bày tỏ yên tâm khi nghe Thống đốc Hồng trả lời về tín dụng, nhưng bày tỏ lo ngại khi có 4 ngân hàng thương mại cổ phần đang bị kiểm soát đặc biệt. "Liệu các ngân hàng này có xảy ra như vụ SCB nữa hay không, để khách hàng gửi tiền yên tâm", ông Hòa chất vấn bà Hồng.

  

  Bốn ngân hàng được kiểm soát đặc biệt khác là Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank), Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GP Bank) và Ngân hàng Đông Á (DongABank), cấp có thẩm quyền đã phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc.

  Ngoài 4 nhà băng này, từ tháng 10/2022, Ngân hàng Nhà nước cũng đưa Ngân hàng Sài Gòn (SCB) vào diện kiểm soát đặc biệt sau khi nhiều chi nhánh, phòng giao dịch của nhà băng ghi nhận tình trạng người dân tới rút tiền đồng loạt.

  Kiểm soát đặc biệt ngân hàng là biện pháp nghiệp vụ nhằm kiểm soát chặt chẽ, hạn chế tác động tiêu cực đến ngân hàng và hệ thống tổ chức tín dụng nói chung. Trong lịch sử ngành ngân hàng, đã có nhiều nhà băng từng bị rơi vào trường hợp kiểm soát đặc biệt nhưng sau đó đã phục hồi và phát triển mạnh.

  Cũng giơ biển tranh luận, ông Hà Sỹ Đồng, Phó chủ tịch thường trực tỉnh Quảng Trị đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết việc duy trì room tín dụng thì có nguy cơ tạo cơ chế xin cho và nảy sinh các tiêu cực khác hay không?

  Phần tranh luận của ông Hòa, ông Đồng sẽ được Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trả lời đầu giờ chiều nay.

  Ông Hòa cũng đặt vấn đề với Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư về việc có nên nghiên cứu đầu tư tiếp tuyến cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận hay không, bởi hiện nay đang ách tắc và không có đường tránh. Đại biểu đề xuất tiếp tục kêu gọi đầu tư bằng hình thức đối tác công tư (PPP) để đáp ứng nhu cầu giao thông của người dân.

Hoài Thu - Viết Tuân - Sơn Hà