Hôm 11/6, nhà chức trách công bố Li Zuobi - chánh văn phòng huyện Cảnh Thái - vừa qua đời vì rơi từ tầng cao chung cư xuống. "Không có nguyên nhân nào đáng ngờ về cái chết. Đó là một vụ tự tử", South China Morning Post dẫn lời phó Giám đốc Công An tỉnh Cam Túc Li Ming.

Trước đó, đã có tin đồn về cái chết của ông Li Zuobi. Tuy nhiên, các quan chức địa phương vẫn kín tiếng, làm dấy lên những đồn đoán rầm rộ trên mạng.

Đến ngày 12/6, uỷ ban điều tra công bố các quyết định xử lý vụ việc sau hơn ba tuần làm việc. Theo đó, ông Li Zoubi là một trong 27 quan chức tỉnh Cam Túc bị quy trách nhiệm về cái chết của 21 VĐV trên đường chạy hôm 22/5. Ngoài ra, năm người thuộc công ty tổ chức cuộc đua đã bị bắt và cũng phải đối mặt với những cáo buộc hình sự.

Theo tờ People's Daily, bà Zhang Wenling, Chủ tịch huyện Cảnh Thái, bị cách chức. Ông Li Zuobi là thuộc cấp của bà Zhang. Bí thư Thành uỷ Bạch Ngân, Su Jun và Thị trưởng Bạch Ngân, Zhang Xuchen cũng đối mặt với một số hình thức kỷ luật. Trong khi đó, Ding Keya và Luo Wentao, hai quản lý bộ phận tuyên truyền của huyện, thì tiếp tục bị điều tra tội danh tham nhũng.

Theo uỷ ban điều tra, nguyên nhân dẫn đến thảm kịch là "thời tiết tác động nghiêm trọng, công tác tổ chức - quản lý không đạt tiêu chuẩn,và hoạt động tổ chức không chuyên nghiệp". Vì công tác tổ chức có vấn đề, các VĐV không mang theo quần áo phù hợp, nên bị hạ thân nhiệt khi gặp gió lớn và nhiệt độ giảm nhanh ở khu vực miền núi, dẫn đến số thương vong lớn.

"Ban tổ chức đã không có ý thức phòng ngừa rủi ro. Trước cuộc đua, cục khí tượng đã gửi thông tin về gió giật, nhưng không có biện pháp phòng vệ nào được thực hiện. Nhà tổ chức đã không bắt buộc VĐV chuẩn bị các dụng cụ chống gió, giữ ấm phù hợp với yêu cầu của cuộc đua ở địa hình núi cao. Kế hoạch khẩn cấp và các biện pháp đảm bảo an toàn cho sự kiện không được xây dựng theo các tiêu chuẩn quy định và lực lượng cứu hộ khẩn cấp không được chuẩn bị nghiêm túc", kết luận điều tra có đoạn.

Liu Changsong, giám đốc Công ty Luật Mugong Bắc Kinh, cho biết những người bị buộc tội sẽ đối mặt án tù bảy năm. "Những sự việc có từ ba người chết trở lên để xem là 'đặc biệt nghiêm trọng'. Vụ này có tới 21 người chết, những người chịu trách nhiệm trực tiếp sẽ phải đối mặt với án tù từ ba đến bảy năm", ông Liu nói.

Theo một luật sư đang bảo vệ các gia đình nạn nhân, việc các VĐV ký vào giấy miễn trừ trách nhiệm trước khi bắt đầu cuộc đua không có nghĩa là ban tổ chức thoát tội. Luật sư giấu tên này cho rằng những người tổ chức một sự kiện có thể phải chịu trách nhiệm nếu hành động của họ thể hiện sự sơ suất, ngay cả khi người tham gia đã chấp nhận những rủi ro liên quan đến sự kiện.

"Những cuộc đua đường dài mang theo rủi ro được thừa nhận rõ ràng. Nhưng nhà tổ chức có nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho những người tham gia, bao gồm đánh giá điều kiện đường xá, vật tư chuẩn bị, dự đoán thời tiết thay đổi...", luật sư nói.

Cuộc điều tra đặt ra nhiều giả thuyết chi tiết hơn về những gì diễn ra trong thảm kịch ngày 22/5 tại cuộc đua đường núi cự ly 100km ở tỉnh Cam Túc. Báo cáo cho biết 172 vận động viên bắt đầu cuộc đua lúc 9 giờ sáng và trời bắt đầu đổ mưa sau đó 90 phút. Nhiệt độ giảm xuống từ 5 đến 7 độ, trong khoảng năm tiếng đồng hồ. Sau buổi trưa, ban tổ chức bắt đầu nhận được tin nhắn thông báo về việc các thí sinh rút khỏi cuộc đua.

Chỉ hơn hai tiếng sau, khi nhiều vận động viên bỏ cuộc, cuộc đua đã bị tạm dừng và lực lượng cứu hộ được cử đến hiện trường, mang theo quần áo ấm và chăn. Nhưng lúc này, ban tổ chức không đưa ra thông báo chính thức. Phải đến ngày 23/5, đội cứu hộ mới tìm thấy thi thể nạn nhân cuối cùng. Ban tổ chức xác nhận 21 VĐV chết, bên cạnh tám người khác bị thương.

Cái chết của 21 VĐV, trong đó có cả những runner nổi tiếng, khiến dư luận Trung Quốc phẫn nộ. Nhiều bình luận trên mạng xã hội cáo buộc chính quyền tỉnh Bạch Ngân thiếu kế hoạch bài bản. Tổng cục Thể thao Trung Quốc thông báo vào đầu tháng Sáu, sẽ đình chỉ vô thời hạn tất cả sự kiện thể thao có độ rủi ro cao, bao gồm chạy đường mòn, đi bộ xuyên sa mạc, chạy ultra-marathon... Từ năm 2019 đến nay, đã có 25 cuộc thi ultra-marathon được tổ chức tại Trung Quốc, theo Hiệp hội Điền kinh Trung Quốc.

Xuân Thắng tổng hợp