"Không thể tưởng tượng được rằng chúng tôi không thể viện trợ hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine", Josep Borrell, quan chức phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU), nói ngày 9/4.
Theo ông Borrell, quân đội các nước phương Tây có khoảng 100 khẩu đội Patriot, "song vẫn không thể viện trợ 7 khẩu đội mà Ukraine đang tuyệt vọng đề nghị".
Các thành viên NATO tuần trước cam kết sẽ rà soát lại kho vũ khí để tìm thêm hệ thống phòng không cho Ukraine, sau khi Ngoại trưởng Dmytro Kuleba kêu gọi viện trợ Patriot.
Borrell nói ông sẽ hối thúc các ngoại trưởng và bộ trưởng quốc phòng EU cung cấp thêm hệ thống phòng không cho Ukraine khi gặp nhau tại Luxembourg vào cuối tháng 4.
Xe chở đạn kiêm bệ phóng Patriot của Đức tại Vilnius, Litva tháng 7/2023. Ảnh: Reuters
Lực lượng Ukraine đang cố gắng cầm chân đối phương trong lúc bị Nga áp đảo trên tiền tuyến. Quân đội Nga gần đây mở nhiều đợt tập kích nhằm vào hạ tầng của Ukraine, trong đó có nhiều nhà máy điện và cơ sở năng lượng.
Hơn ba năm sau khi chiến sự bùng phát, viện trợ từ phương Tây dành cho Ukraine đang sụt giảm. Châu Âu đang vật lộn để sản xuất đủ vũ khí, trong khi gói viện trợ quân sự trị giá 60 tỷ USD vẫn mắc kẹt tại quốc hội Mỹ.
"Chúng ta phải thực hiện nghĩa vụ đối với Ukraine", ông Borrell kêu gọi. "Tình hình vô cùng khó khăn. Cỗ máy quân sự của Nga đang chạy hết tốc lực".
Ông Borrell cũng cảnh báo "khả năng xảy ra chiến tranh thông thường tại châu Âu không còn là điều viển vông". Ông nhận định châu Âu cần làm mọi cách để tránh kịch bản này, song các quốc gia tại đây cần phương tiện để ngăn chặn đối phương.
EU đã đưa ra loạt sáng kiến để phục hồi ngành công nghiệp quốc phòng, vốn suy giảm vì nhiều năm bị cắt đầu tư sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Ông Borrell nhận định xây dựng hệ thống phòng thủ sẽ trở thành trọng tâm ưu tiên của EU.
Sau Thế chiến II, các nước châu Âu chủ yếu dựa vào liên minh với Mỹ trong NATO để đảm bảo an ninh. Tuy nhiên, khả năng cựu tổng thống Donald Trump quay lại Nhà Trắng làm dấy lên lo ngại rằng Mỹ có thể không phải lúc nào cũng hỗ trợ châu Âu.
"Chiếc ô của Mỹ vốn bảo vệ chúng ta trong và sau Chiến tranh Lạnh có thể có lúc đóng vào", ông Borrell nói. "Chúng tôi không thể dựa dẫm vào hỗ trợ và khả năng bảo vệ của Mỹ. Chúng tôi phải xây dựng năng lực chung của mình".
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: WP
Nguyễn Tiến (Theo AFP)