Một chung cư ở Hà Nội ra thông báo tạm dừng tiếp nhận, trông giữ xe máy điện, xe đạp điện tại tầng hầm; dự kiến ngừng toàn bộ từ 2/2026 gây xôn xao.
Ngay sau đó, cơ quan chức năng phường yêu cầu hủy "văn bản cấm" và bố trí khu gửi, sạc riêng bảo đảm an toàn. Nhưng dẫu văn bản được thu hồi, câu hỏi lớn hơn vẫn còn đó: Tại sao trong lúc Hà Nội thúc đẩy chuyển sang xe điện, chuẩn bị hạn chế xe xăng nội đô, chung cư lại từ chối nhận chính phương tiện được khuyến khích?
Nếu chuyển đổi xanh chỉ nằm trên giấy, nếu hạ tầng không theo kịp, nếu người dân lúng túng ngay ở nhu cầu tối thiểu nhất là chỗ gửi, chỗ sạc thì liệu chính sách có đi vào đời sống? Và nhiệm vụ đặt ra ngay từ bây giờ là: Lo chỗ để xe điện trước khi cấm xe xăng.
Mốc 1/7/2026 được nhắc tới nhiều khi thành phố dự kiến bắt đầu hạn chế xe xăng ở một số khu vực, theo khung giờ. Trong bối cảnh ấy, xe điện được xem như lời giải. Một chính sách tốt chỉ đi vào đời sống khi hạ tầng, quy định và quản lý được chuẩn bị đầy đủ. Thiếu mắt xích nào, người dân sẽ là người chịu thiệt trước tiên.
Trong khi đó, nhiều thành phố trên thế giới đã tổ chức việc gửi và sạc xe điện trong chung cư rất bài bản: khu vực riêng, ổ điện riêng, cầu dao riêng, thông gió, báo cháy, quy định giờ sạc, quản lý biển số. Một "tam giác lợi ích" giữa cư dân -môi trường - sự an toàn được duy trì ổn định.
Còn ở ta, nhiều chung cư được xây vào thời điểm xe xăng cực thịnh, không có thiết kế dành cho xe điện; chủ đầu tư không muốn hoặc không đủ kinh phí cải tạo nên chọn cách... không nhận giữ.
Vì thế, vấn đề không nằm ở xe điện mà ở tầm nhìn và trách nhiệm. Chủ đầu tư và Ban quản lý chung cư không thể ra văn bản "không tiếp nhận xe điện" là xong. Nếu hạ tầng chưa phù hợp, phải cải tạo, bố trí khu riêng, ổn định hệ thống điện, thông gió, thoát hiểm. Người dân đã trả tiền mua nhà và dịch vụ, họ có quyền được phục vụ.
Về mặt quản lý hành chính, nếu muốn người dân bỏ xe xăng, cần có quy chuẩn thiết kế chung cư với xe điện, bắt buộc nhà mới và nhà cũ cải tạo phải có khu gửi sạc an toàn, kiểm tra, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật và tài chính.
Muốn thay đổi bền vững, phải tạo ra cái mới, đáp ứng đúng nhu cầu thời đại và quyền lợi của người dân. Thật khó có thể khuyến khích chuyển sang sử dụng phương tiện sạch trong khi lại không chuẩn bị được góc hầm để xe, trạm sạc ở chung cư hay một quy chuẩn an toàn đồng bộ.
Vũ Thị Minh Huyền