Bác sĩ Trần Huỳnh Tấn, Quản lý Y khoa Vùng 1 - Hồ Chí Minh, Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết thông thường mùa mưa ở TP HCM bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 11 hàng năm, còn mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Tuy nhiên, do bị áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng, TP HCM và Nam bộ có những trận mưa trái mùa. Mưa tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết phát triển. Do đó, bác sĩ khuyến cáo người dân phòng sốt xuất huyết thông qua các cách dưới đây:
Người dân lái xe máy vượt cơn mưa trái mùa tại quận 3, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi
Muỗi là tác nhân truyền bệnh sốt xuất huyết chính, gồm hai loại Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là Aedes aegypti. Muỗi có tập tính sinh sản ở các vật chứa nước sạch, có thể là chum, vại, chai, lọ...
Do đó, người dân nên thường xuyên lau chùi vật dụng chứa nước, khay nước thải điều hòa, bể nước nhà vệ sinh hàng tuần để hạn chế muỗi sinh sôi. Mọi người có thể đổi hình thức trữ nước bằng cách sử dụng trực tiếp từ vòi hoặc bồn chứa có nắp đậy kín. Đối với bể chứa nước, hay vật dụng chứa nước trong nhà nên có nắp đậy, hoặc thả cá, bọ nước (mesocyclops) để tiêu diệt bọ gậy.
Dọn dẹp nhà cửa
Theo bác sĩ Tấn, muỗi vằn cũng thích sống ở nơi gần người, thường đậu ở những nơi tối như trên quần áo sẫm màu, đồ dùng gia đình, các lọ hoa, kệ sách, phòng vệ sinh, tủ quần áo... Chúng đánh hơi người nhanh. Do đó, người dân cần thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, thường xuyên lau chùi các vật dụng trong nhà để triệt nơi ở của muỗi, tránh mắc bệnh.
Tránh để muỗi đốt
Tránh để muỗi đốt cũng là một cách phòng mắc sốt xuất huyết. Người dân nên mặc quần áo dài, ngủ màn (mùng) kể cả ban ngày. Các cửa sổ cần lắp dụng cụ chống muỗi, hoặc dùng rèm che nhằm hạn chế để muỗi bay vào nhà.
Gia đình có thể dùng thuốc xịt muỗi, đốt nhang chống muỗi, thoa kem chống muỗi hay dùng vợt bắt muỗi. Khi có người trong gia đình mắc sốt xuất huyết, cần cách ly để tránh bị muỗi đốt và truyền bệnh sang người lành.
Phun hóa chất, vệ sinh môi trường
Phun hóa chất, cho hóa chất vào nước để diệt bọ gậy sẽ chặn muỗi sinh sôi. Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất cần theo hướng dẫn của nhân viên y tế và theo đúng liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất. Khi phun thuốc tại nơi có nhiều trẻ nhỏ như nhà trẻ, trường mẫu giáo, lớp học... cần phun lên tường, hộc tủ, góc nhà và phun xung quanh. Không phun lên bàn ghế, đồ chơi, quần áo hay các vật dụng trẻ dễ tiếp xúc.
Tiêm vaccine
Việt Nam lưu hành 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết gồm Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Hiện, bệnh xuất hiện rải rác quanh năm, không chỉ tập trung những tháng mùa mưa.
Bệnh chưa có thuốc trị đặc hiệu. Tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay, được Bộ Y tế nước ta, CDC Mỹ, WHO khuyến cáo.
Người lớn tiêm vaccine sốt xuất huyết tại VNVC Nguyễn Duy Trinh, TP Thủ Đức, TP HCM. Ảnh: Diệu Thuần
Hiện Việt Nam có vaccine phòng ngừa 4 type huyết thanh sốt xuất huyết, tiêm cho trẻ từ 4 tuổi đến người lớn. Vaccine giúp giảm nguy cơ mắc bệnh đến hơn 80% và nguy cơ nhập viện hơn 90%.
Lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau ba tháng. Người tiêm không cần xét nghiệm trước khi tiêm, vaccine tiêm được cho những người từng mắc bệnh để phòng nguy cơ tái nhiễm. Phụ nữ nên tiêm vaccine trước 3 tháng hoặc tối thiểu một tháng trước khi mang thai.
Ngoài tiêm vaccine và áp dụng các cách diệt muỗi, phòng tránh muỗi đốt kể trên, mọi người nên ăn uống đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng, thường xuyên vận động để nâng cao thể trạng. Khi không may mắc bệnh cần đi khám sớm và cần đến bệnh viện khi có các dấu hiệu như, lừ đừ, bứt rứt, bồn chồn, đau bụng, chảy máu chân răng, mũi, ói máu, đi cầu phân đen, khó thở, thở nhanh, nôn ói nhiều...
Diệu Thuần
