Nhiều người cho rằng, phim Việt dở là do khán giả dễ tính. Không đúng. Thị hiếu khán giả là khán giả thích xem cái gì chứ không phải là sự dễ dãi. Khán giả thích xem phim có nhiều tình huống gay cấn, giải quyết tình huống đơn giản, hiệu quả, hợp lý. Phim chiến tranh, phim lịch sử cổ trang, khán giả thích xem khung cảnh chiến trận hoành tráng, các thế đánh đẹp mắt và hợp lý, đội hình chiến trận phù hợp với vũ khí áo giáp.
Phim tâm lý xã hội, khán giả thích xem những tình huống tâm lý sâu sắc, những lựa chọn, những quyết định khó khăn của nhân vật trong hoàn cảnh sống khó khăn, éo le, đầy bi kịch.
Người giàu có khó khăn của người giàu, người nghèo có khó khăn của người nghèo. Khó khăn của người giàu là phải vắt óc làm sao một đồng vốn bỏ ra thu lại được hai đồng. Từ đó dẫn đến họ buộc phải nghiêm khắc với bản thân và người thân chứ không phải người giàu là tung tiền ra xài như nước, sống sung sướng giàu sang.
Chẳng có nhà làm phim nào đi sâu vào hoàn cảnh sống của người giàu cả bởi vì hoàn cảnh đó đương nhiên là đầy sự tiện nghi sang trọng. Thay vào đó, nhà làm phim phải lột tả được những quyết định đầy khó khăn của người giàu với người thân với con cái "không muốn đi theo nghiệp gia đình", với nhân viên làm thuê đầy trung thành từ khi còn "trứng nước" nhưng thiếu tài năng quản lý kiểm soát quy mô kinh doanh lớn hơn, với đối tác lâu năm nhưng sẵn sàng quay ngoắt 180 độ nếu không đạt được lợi ích mong muốn.
Người ta làm phim về người giàu là làm như vậy chứ không phải là diễn cảnh sống xa hoa xài tiền như nước của họ. Như vậy, xin hỏi tâm lý thị hiếu khán giả dễ dãi hay tâm lý của người làm phim dễ dãi ?
>> 'Xem phim Việt, cứ tưởng kịch nói có quay ngoại cảnh'
Rõ ràng là cái sau. Xã hội vẫn đầy những người ganh tỵ với người giàu vì họ không hiểu người giàu. Người làm phim cũng đồng thời là người làm văn hóa phải tìm mọi cách làm giảm đi sự hiểu lầm này thì anh lại làm tăng sự ganh ghét này thêm.
Anh làm phim nhắm vào những đối tượng nghề nghiệp mà bản thân anh cũng không hiểu thì làm sao làm đúng, làm "như thật" được. Ông bác sỹ vừa xong ca đại phẫu đi ra, mặt mũi hồng hào tươi tỉnh? Bó tay. Ông bác sỹ phải đứng suốt 6 đến 8 tiếng đồng hồ mổ cho bệnh nhân, không nghỉ ngơi một giây nào, không cơm nước cho đến khi mổ xong mà ra vẫn mặt mũi hồng hào tươi tỉnh?
Đấy là chưa nói đến tuổi tác. Có tư cách làm bác sỹ đại phẫu thì trẻ lắm cũng phải 45 - 50 tuổi thế nhưng bác sỹ trong phim thì mặt mũi non choẹt. Người làm phim với con mắt của người ngoài cuộc như thế thì phim của anh dễ dãi là đúng rồi. "Tôi phải làm ngày làm đêm để kịp giao hàng cho khách". Làm ngày làm đêm thì mặt mũi phải hốc hác, tinh thần uể oải, nước da tái nhợt, mắt mũi thâm quầng, đầu tóc rối bù, râu ria lởm chởm, quần áo nhàu nát. Người ta hóa trang nhân vật cho phù hợp tình huống chứ đâu phải hóa trang nhân vật để ăn ảnh.
Từ chi tiết nhỏ nhặt trở đi đầy lỗi như những hạt sạn cho đến to như núi mà cũng gọi là làm phim. Chúng tôi xem phim Mỹ còn nhặt ra được sạn huống gì phim Việt Nam. Người Mỹ họ tinh lắm, thiếu sót chỗ nào họ lên diễn đàn la ó phê phán om xòm ngay, cho nên mới có nhiều phim bom tấn, siêu phẩm điện ảnh "được" đề cử giải Mâm Xôi. Còn ta, toàn là mèo khen mèo, người trong nghề tâng bốc tung hô lẫn nhau.
Xem xong phim, nếu chịu khó xem tiếp phần danh sách đoàn làm phim phía sau mới thấy được đội ngũ làm phim của họ hùng hậu ra sao. Nhân vật chính phụ các kiểu nhiều lắm là vài chục người, thế nhưng đoàn làm phim thì đến hàng trăm thậm chí cả nghìn người. Ông đạo diễn phần lớn chỉ quan tâm chỉ đạo diễn xuất để làm sao thể hiện được tâm lý cảm xúc nhân vật còn nhân vật có nghề nghiệp gì, thói quen nghề nghiệp ra sao sẽ có người chịu trách nhiệm chỉ đạo nghệ thuật riêng phù hợp với ngành nghề đó chứ ông đạo diễn có phải là thánh đâu mà cái gì cũng biết.
Còn ta, ông đạo diễn chính là thánh sống, cái gì cũng biết cũng thông, một mình ôm hết. Tự mình làm phim dễ dãi, không chịu tiếp nhận phê bình của khán giả rồi nói khán giả dễ dãi là ngụy biện. Anh thử cho người xem phê phán anh xem, lại chả guốc dép chai lọ trứng gà trứng vịt ném đầy đầu.
Người ta bị ném tối tăm mặt mũi thì họ mới làm phim ngày càng hoàn thiện để ít bị ném hơn. Còn phim của ta không để cho khán giả ném đá nên ảo tưởng làm phim như thế là đạt yêu cầu, là thỏa mãn được thị hiếu của khán giả.
Trước năm 1990, phim Hàn Quốc đứng ở đâu trong làng điện ảnh thế giới? Thử cho mấy ông đạo diễn Việt vài chục triệu đô xem có làm ra được bộ phim nào ra hồn không? Tiền làm sao mua được kinh nghiệm làm phim trải qua vô số "thương tích" do bị khán giả ném đá? Phim càng ít bị khán giả ném đá thì nghệ thuật và doanh thu càng đi song song cùng chiều với nhau chứ không phải song song ngược chiều đâu.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
