"Chúng tôi sẽ tăng cường tuần tra ở Bajo de Masinloc và các khu vực ngư dân Philippines hoạt động", phát ngôn viên lực lượng cảnh sát biển Philippines Jay Tarriela hôm nay cho hay, sử dụng cách Philippines gọi bãi cạn Scarborough ở Biển Đông.
Theo ông Tarriela, các tàu cảnh sát biển Philippines không thể hiện diện liên tục trên biển, nhưng cam kết bảo vệ quyền lợi của ngư dân trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước này.
Lãnh đạo các đảng ở Hạ viện Philippines cùng ngày ra tuyên bố chung bày tỏ quan ngại về việc hải cảnh Trung Quốc thả dây phao ở bãi cạn Scarborough, cáo buộc hoạt động này cản trở sinh kế của ngư dân Philippines và "phá vỡ bầu không khí hòa bình, hợp tác trong khu vực".
"Do những sự cố khiêu khích gần đây, chúng tôi quyết định tái phân bổ ngân sách cho các cơ quan chịu trách nhiệm chính về tình báo và giám sát", tuyên bố nêu.
Xuồng hải cảnh Trung Quốc thả dây phao tại bãi cạn Scarborough ngày 20/9. Ảnh: Reuters
Căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc về bãi cạn Scarborough gần đây gia tăng khi cảnh sát biển Philippines hôm 24/9 công bố hình ảnh cho thấy hải cảnh Trung Quốc thả dây phao, tạo thành rào nổi dài khoảng 300 mét chắn lối vào bãi cạn Scarborough. Cảnh sát biển Philippines hôm 25/9 đã cắt dây phao này theo chỉ đạo của Tổng thống.
Trung Quốc sau đó cảnh báo Philippines không khiêu khích hay gây rối. Đáp lại, Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Eduardo Ano tuyên bố họ có quyền tháo gỡ bất cứ hàng rào, chướng ngại vật nào tại bãi cạn Scarborough.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilbert Teodoro nói rằng việc Philippines cắt dây phao không phải hành động khiêu khích. "Chúng ta đang phản ứng với hành động của họ. Họ đã hành động trước bằng việc ngăn chặn ngư dân của chúng ta", ông nói trong phiên điều trần tại Thượng viện ngày 27/9.
Ngư dân Philippines cho biết hải cảnh Trung Quốc thường chăng dây phao khi muốn giám sát nhiều tàu cá trong khu vực. Dây phao sẽ ngăn cản tàu đánh cá đi vào vùng nước nông của bãi cạn, nơi có nhiều cá hơn.
"Bãi cạn Scarborough gần Philippines hơn. Tại sao họ lại ngăn chúng tôi?", ngư dân Pepito Fabros, người vừa lên bờ sau chuyến đi biển, nói.
Tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm nay, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết nước này sẽ "tiếp tục bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, quyền và lợi ích hàng hải của đảo Hoàng Nham", sử dụng cách Trung Quốc gọi bãi cạn Scarborough.
Bãi cạn Scarborough là rạn san hô vòng gồm nhiều đá ngầm và đá nổi nằm cách đảo chính Luzon của Philippines khoảng 230 km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000 km.
Trung Quốc đẩy lực lượng Philippines ra khỏi Scarborough và kiểm soát bãi cạn này từ năm 2012. Trung Quốc sau đó thường xuyên triển khai tàu hải cảnh tuần tra xung quanh bãi cạn Scarborough, cũng như xua đuổi ngư dân Philippines ra khỏi khu vực.
Trung Quốc cho phép tàu ngư dân Philippines quay lại đánh bắt tại bãi cạn Scarborough khi quan hệ hai nước được cải thiện rõ rệt dưới thời tổng thống Rodrigo Duterte. Tuy nhiên, căng thẳng leo thang sau khi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. nhậm chức năm ngoái và đưa ra các tuyên bố cứng rắn với Bắc Kinh.
Huyền Lê (Theo Reuters, Philstar)