"Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền, quyền hàng hải và lợi ích của đảo Hoàng Nham. Chúng tôi khuyên Philippines không khiêu khích hay gây rắc rối", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói trong cuộc họp báo ở Bắc Kinh ngày 26/9.
Hoàng Nham là cách Trung Quốc gọi bãi cạn Scarborough đang tranh chấp với Philippines ở Biển Đông.
Đáp lại, Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Eduardo Ano tuyên bố họ có quyền tháo gỡ bất cứ hàng rào, chướng ngại vật nào tại bãi cạn Scarborough.
"Đó là hoạt động hoàn toàn thuộc thẩm quyền của Philippines, do hành vi thả dây phao đã vi phạm quyền hàng hải của chúng tôi", ông Ano nói.
Bình luận được quan chức hai bên đưa ra một ngày sau khi Cảnh sát biển Philippines (PCG) thông báo theo chỉ đạo của Tổng thống, họ đã gỡ thành công dây phao hải cảnh Trung Quốc thả gần bãi cạn Scarborough tuần trước.
Hình ảnh do PCG công bố cho thấy thợ lặn dùng dao cắt dây thừng nối với các khối phao nổi màu trắng. Chưa rõ giới chức Philippines có gỡ bỏ toàn bộ đoạn dây phao này hay không.
PCG hôm 24/9 công bố hình ảnh cho thấy ít nhất ba xuồng hơi của hải cảnh Trung Quốc và một xuồng hỗ trợ được cho là của dân quân biển tham gia thả dây phao, tạo thành rào nổi dài khoảng 300 mét chắn lối vào bãi cạn Scarborough. Phát ngôn viên PCG Jay Tarriela sau đó "lên án mạnh mẽ" hành động của Trung Quốc, cho rằng dây phao này "ngăn cản ngư dân đánh bắt và tước đi sinh kế của họ".
Ngư dân Philippines cho biết hải cảnh Trung Quốc thường chăng dây phao khi muốn giám sát nhiều tàu cá trong khu vực. Dây phao sẽ ngăn cản tàu đánh cá đi vào vùng nước nông của bãi cạn, nơi có nhiều cá hơn.
Bộ Ngoại giao Philippines ngày 25/9 tuyên bố sẽ "thực hiện mọi biện pháp thích hợp để bảo vệ chủ quyền đất nước và sinh kế của ngư dân", song không nêu chi tiết.
Bãi cạn Scarborough là rạn san hô vòng gồm nhiều đá ngầm và đá nổi nằm cách đảo chính Luzon của Philippines khoảng 230 km và cách bờ biển đông nam Trung Quốc khoảng 1.000 km.
Trung Quốc đẩy lực lượng Philippines ra khỏi Scarborough và kiểm soát bãi cạn này từ năm 2012. Trung Quốc thường xuyên triển khai tàu hải cảnh tuần tra xung quanh bãi cạn Scarborough, cũng như xua đuổi ngư dân Philippines ra khỏi khu vực.
Trung Quốc cho phép tàu ngư dân Philippines quay lại đánh bắt tại bãi cạn Scarborough khi quan hệ hai nước được cải thiện rõ rệt dưới thời tổng thống Rodrigo Duterte. Tuy nhiên, căng thẳng leo thang sau khi Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. nhậm chức năm ngoái và đưa ra các tuyên bố cứng rắn với Bắc Kinh.
Huyền Lê (Theo AFP, Reuters)