Kết quả khai quật được Viện Khảo cổ học Việt Nam và Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ công bố sáng 14/12, sau hai năm tổ chức khai quật.
Theo PGS.TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam, đây là cuộc khai quật lớn nhất lịch sử khảo cổ học Việt Nam tính về diện tích. Đợt này đã phát hiện được bốn cụm dấu tích (20 đơn nguyên kiến trúc) có niên đại thời Trần Hồ, hai cụm kiến trúc thời Lê sơ và một cụm kiến trúc thời Lê Trung Hưng.
Cán bộ Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ giới thiệu các dấu tích tại hố khai quật chính điện sáng 14/12. Ảnh: Lê Hoàng
Theo đó, dấu tích kiến trúc thời Trần Hồ được phát hiện tại các hố khai quật ở khu vực trung tâm (nền Vua), khu vực Đông Nam và Tây Nam trong phạm vi khoảng 16.000 m2 với nền móng cổng, hành lang bao quanh, lối đi..., tạo nên không gian được coi là khu vực chính điện của Thành nhà Hồ. Các kiến trúc chính này kết cấu theo kiểu hình chữ vương, chữ nhị và chữ công.
Tại cụm kiến trúc phía Đông nền Vua, xuất lộ hai cụm dấu tích kiến trúc với kết cấu móng cột gia cố, phân bố đều nhau và trong phạm vi rộng lớn. Cụm kiến trúc phía Bắc, phía Nam và phía Tây cũng xuất lộ kiến trúc nhiều gian, nhiều vì, mỗi vì hai cột...
Các nhà nghiên cứu nhận định, 6 đơn nguyên này chính là kiến trúc chính điện, tiền điện, hậu điện, tả vu, hữu vu, hành lang Đông Tây và có thể còn có cổng ở phía trước được bố trí khá cân xứng, hài hòa.
Do nằm sâu dưới lòng đất hơn 600 năm, nhiều nền gạch ở khu vực chính điện thành nhà Hồ đã bị mục. Ảnh: Lê Hoàng
Các nhà khảo cổ còn tìm thấy nhiều dấu tích thời Lê sơ và Lê Trung Hưng nằm xen lẫn, chồng lấn với kiến trúc thời Trần Hồ như gạch vồ, ngói âm dương...
Theo PGS.TS Tống Trung Tín, cuộc khai quật quy mô lớn lần này thu được nhiều kết quả khả quan, giúp xác định dấu tích kiến trúc độc đáo, có quy mô lớn nhất cho đến nay trong lịch sử nghiên cứu kiến trúc cổ truyền Việt Nam ở khu vực trung tâm Thành nhà Hồ. "Đây là dấu tích chính điện cổ nhất trong lịch sử kinh đô Việt Nam được phát hiện cho tới ngày hôm nay", ông Tín nói.
Ngoài ra, giới nghiên cứu đã xác định tổ hợp kiến trúc phía Đông Nam khá hoàn chỉnh được tương truyền là Đông Thái miếu thờ tổ tiên nhà Hồ. Cuộc khai quật cũng cho thấy lòng đất Thành nhà Hồ còn tiềm ẩn nhiều di tích kiến trúc.
Cổng nam Thành nhà Hồ từng trải qua đợt trùng tu lớn hai năm trước. Ảnh: Lê Hoàng
Trên cơ sở kết quả khai quật, các nhà nghiên cứu lịch sử đề xuất UBND tỉnh Thanh Hóa và các ngành liên quan sớm lập quy hoạch nghiên cứu tổng thể, chuyên sâu; đồng thời xây dựng kế hoạch bảo tồn, trùng tu hệ thống cung điện Thành nhà Hồ.
Khu vực khai quật khảo cổ Thành nhà Hồ. Video: Lê Hoàng
Thành nhà Hồ nằm trên hai xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa. Trải qua hơn 600 năm tồn tại, hầu hết công trình kiến trúc bên trong Hoàng thành đã bị phá hủy. Những dấu tích nền móng cung điện xưa giờ vẫn nằm ẩn phía dưới những ruộng lúa của người dân quanh vùng.
Ngày 27/6/2011, tại phiên họp lần thứ 35 của Ủy ban Di sản thế giới thuộc Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) diễn ra tại Paris, Thành nhà Hồ được công nhận là Di sản văn hóa thế giới.