"Lần đầu tiên trong lịch sử, phần lớn người dân Phần Lan ủng hộ làm thành viên NATO", Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto ngày 12/5 chia sẻ trong buổi họp báo ở Helsinki. Ông cho biết chính phủ Phần Lan dự kiến công bố sách trắng ngoại giao với đề xuất gia nhập NATO vào ngày 15/5.
Đề xuất sau đó sẽ được trình với quốc hội để bỏ phiếu. Quốc hội Phần Lan dự kiến khởi động thảo luận sơ bộ vào sáng hôm sau.
Haavisto nhấn mạnh quá trình xin gia nhập NATO cần được tổ chức đúng cách và trải qua tranh luận ở quốc hội. Phần Lan cũng sẽ thành lập ủy ban giám sát đặc biệt cho quá trình này.
Thiết giáp XA-203 của Phần Lan tham gia diễn tập Trident Juncture của NATO tại Na Uy tháng 10/2018. Ảnh: BQP Phần Lan.
Chính phủ Phần Lan duy trì liên lạc sát sao với Bộ Ngoại giao Thụy Điển khi Stockholm cũng đang cân nhắc tham gia liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu. Ông Haavisto cho biết Phần Lan đang đàm phán thêm với các đối tác châu Âu, trong đó có Anh, về đảm bảo an ninh cho những quốc gia xin gia nhập liên minh.
Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin trước đó ra tuyên bố chung, khẳng định quốc gia Bắc Âu "không thể trì hoãn" quá trình xin gia nhập liên minh quân sự. Hai lãnh đạo cho rằng Phần Lan sau khi trở thành thành viên NATO sẽ giúp tăng sức mạnh cho "toàn thể liên minh phòng thủ".
Trong cuộc họp báo hôm trước, Tổng thống Phần Lan nói "gia nhập NATO không chống lại bất kỳ ai", bất chấp cảnh báo của Moskva rằng Helsinki sẽ phải "hứng chịu hậu quả" nếu tìm cách trở thành thành viên liên minh quân sự.
7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista. Bấm vào hình để xem chi tiết.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cùng ngày cảnh báo Moskva nhìn nhận việc Phần Lan tham gia NATO là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia Nga. Bộ Ngoại giao Nga đồng thời cảnh báo Moskva "buộc có biện pháp tương xứng về quân sự - kỹ thuật và những phương diện khác để giải quyết mối đe dọa".
Tổng thống Sauli Niinisto và Thủ tướng Marin đã công du 30 quốc gia thành viên NATO nhằm đảm bảo ủng hộ cho tư cách thành viên của Phần Lan.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ngày 12/5 cam kết liên minh quân sự có thể cho phép Phần Lan gia nhập "suôn sẻ và nhanh chóng". Đức, Pháp và Mỹ đều công khai ủng hộ Phần Lan gia nhập liên minh, trong khi Anh đã tuyên bố sẽ trực tiếp hỗ trợ quá trình Phần Lan nộp đơn.
Thanh Danh (Theo AFP, CNN)