"Nếu Thụy Điển và Phần Lan trở thành thành viên NATO, chiều dài biên giới giữa Nga và liên minh quân sự này sẽ tăng hơn hai lần. Rõ ràng là tuyến biên giới sẽ phải được củng cố. Khi đó, chúng tôi cần khôi phục thế cân bằng và không thể thảo luận về trạng thái phi hạt nhân ở vùng Baltic", phó chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga Dmitry Medvedev cho biết hôm nay.
Ông Medvedev, người từng giữ chức tổng thống Nga, khẳng định Moskva chưa áp dụng những biện pháp này, đồng thời kêu gọi các "láng giềng phía bắc" suy nghĩ kỹ về quyết định của mình. Nga đến nay chưa triển khai tên lửa và tàu chiến mang đầu đạn hạt nhân đến khu vực Baltic.
"Việc kết nạp Phần Lan và Thụy Điển vào NATO sẽ khiến Nga có thêm nhiều đối thủ chính thức. Số lượng thành viên trong NATO không quá quan trọng với Moskva. Chúng tôi sẽ phản ứng với cái đầu lạnh và không để cảm xúc lấn át", ông Medvedev nói thêm.
Tờ Times của Anh hôm 11/4 dẫn lời quan chức Mỹ giấu tên cho biết Phần Lan có thể xin gia nhập NATO vào tháng 6, sau đó là Thụy Điển.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuần trước cho biết liên minh sẽ hoan nghênh Phần Lan và Thụy Điển nếu họ quyết định xin gia nhập. Ông khẳng định NATO sẵn sàng cung cấp đảm bảo an ninh cho hai nước từ lúc họ công bố quyết định xin gia nhập NATO đến khi đơn đăng ký được chấp thuận. Tuy nhiên, Tổng thư ký Stoltenberg từ chối nêu chi tiết những đảm bảo an ninh khối này có thể cung cấp.
Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin hồi đầu tháng nói rằng nước này cần quyết định kế hoạch tham gia NATO "một cách triệt để nhưng nhanh chóng", trong khi Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson cuối tháng 3 khẳng định "không loại trừ khả năng trở thành thành viên NATO".
Trước khi phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine, Tổng thống Vladimir Putin yêu cầu NATO ngừng mở rộng về phía đông và rút quân khỏi khu vực gần biên giới Nga. Viễn cảnh Phần Lan và Thụy Điển, hai quốc gia có truyền thống trung lập ở châu Âu, gia nhập NATO được nhận định sẽ khiến Nga phật lòng.
Phần Lan có đường biên giới dài hơn 1.300 km với Nga. Họ trở thành nước trung lập thông qua hiệp ước hữu nghị với Liên Xô năm 1948, với kỳ vọng ngăn tái diễn cuộc chiến Phần Lan - Liên Xô năm 1939 từng khiến hơn 80.000 quân nhân nước này thiệt mạng.
Xuyên suốt thời kỳ Chiến tranh Lạnh, quốc gia Bắc Âu duy trì tôn chỉ không liên kết, bất chấp sức ảnh hưởng từ cả hai khối do Liên Xô và Mỹ dẫn đầu. Sau khi Liên Xô tan rã năm 1991, Phần Lan dần chuyển trọng tâm đối ngoại sang phương Tây, đánh dấu bằng quyết định gia nhập EU năm 1995.
Thụy Điển cũng chọn hướng đi tương tự sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, gia nhập EU vào năm 1995 và tăng cường hợp tác với NATO, nhưng nhiều năm qua từ chối phương án trở thành thành viên chính thức của khối quân sự này.
Thụy Điển đã tránh tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào trong hơn 200 năm qua. Trước khi chiến sự tại Ukraine bùng phát, lần gần nhất Thụy Điển gửi viện trợ vũ khí ra nước ngoài là trong cuộc chiến Phần Lan - Liên Xô năm 1939.
Vũ Anh (Theo Interfax)