Trong hơn 3 giờ đứng nghe TAND TP HCM nêu quan điểm về vụ án và quá trình diễn ra phiên xử, ông Tất Thành Cang (50 tuổi) siết chặt hai tay, mắt hướng về HĐXX. Tề Trí Dũng cùng các bị cáo còn lại cũng tỏ ra khá căng thẳng.
Họ bị cáo buộc sai phạm trong vụ Sadeco (60,7% vốn Nhà nước) bán rẻ cổ phần, gây thiệt hại ngân sách 669 tỷ đồng.
Theo HĐXX, hồ sơ vụ án, nội dung thẩm vấn công khai tại tòa... cho thấy ông Cang với vai trò Phó bí thư trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Văn phòng Thành ủy (có vốn góp tại Sadeco), phải hiểu và nắm rõ các quy định về quản lý kinh doanh, sử dụng vốn của Nhà nước ra bên ngoài. Tuy nhiên, khi Văn phòng xin ý kiến về việc chuyển nhượng cổ phần tại Sadeco với giá 40.000 đồng/cổ phần, bị cáo đã không chỉ đạo Phạm Văn Thông (Phó chánh văn phòng) phải thực hiện theo quy định đấu giá công khai, thẩm định giá.
Từ hành vi khách quan và các chứng cứ vật chất là các tờ trình có bút phê... đều thể hiện ý thức của ông Cang "đồng ý" với việc chuyển nhượng cổ phần cho Công ty Cổ phần đầu tư phát triển Nguyễn Kim (Công ty Nguyễn Kim). Tại tòa, bị cáo cho rằng Văn phòng báo cáo không trung thực khi xin ý kiến bằng tờ trình 12A (không thể hiện giá cổ phần và cổ đông chiến lược) nhưng khi thông qua lại sử dụng tờ trình khác. "Các tờ trình này chỉ khác nhau về việc không nêu tên cổ đông chiến lược nhưng bản chất đều là chuyển nhượng cổ phần với giá 40.000 đồng/cổ phần cho một cổ đông chiến lược", bản án nêu.
Hành vi này của ông Cang, theo toà, đã tạo điều kiện cho Tề Trí Dũng thực hiện việc chuyển nhượng 9 triệu cổ phần của Sadeco cho Công ty Nguyễn Kim gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước. "Do đó, việc bị cáo và luật sư cho rằng không phạm tội là không có căn cứ", HĐXX nêu quan điểm.
Đánh giá sai phạm của ông Cang là nguồn cơn Sadeco bán cổ phần giá rẻ - thiệt hại 669 tỷ đồng, song toà cũng ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ của cựu phó bí thư. Từ đó, toà tuyên phạt ông Cang mức án 10 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí theo khoản 3 Điều 219 Bộ luật Hình sự.
Hình phạt này thấp hơn mức 12-14 năm tù VKS đề nghị.
Trước đó, ông Cang phản đối cáo trạng xác định vai trò "đầu vụ" khi đã đồng ý để Sadeco phát hành 9 triệu cổ phần cho Công ty Nguyễn Kim không qua đấu giá. Cựu phó bí thư cho rằng bút phê của mình chỉ thống nhất về chủ trương chứ không phải là chỉ đạo có tính quyết định để thực hiện việc phát hành cổ phần dẫn đến thiệt hại của Sadeco. Chỉ đạo của ông chỉ có ý nghĩa với việc biểu quyết trong phần vốn góp của Thành ủy (16,7%) tại công ty này.
Đối với Tề Trí Dũng, HĐXX cho rằng, bị cáo là Chủ tịch HĐQT - trực tiếp chủ trì nhiều cuộc họp và ký nghị quyết thông qua việc chuyển nhượng 9 triệu cổ phần của Sadeco cho Công ty Nguyễn Kim. Dũng biết việc chuyển nhượng cổ phần của Sadeco có vốn Nhà nước phải qua đấu giá, xác định theo giá thị trường nhưng lại chỉ đạo cấp dưới sử dụng kết quả thẩm định giá của doanh nghiệp không có chức năng thẩm định, thông qua quyết định bán cổ phần với giá 40.000 đồng/cổ phần gây thiệt hại cho tài sản của nhà nước.
Cũng với tư cách là Chủ tịch HĐQT, bị cáo đã chỉ đạo Hồ Thị Thanh Phúc (Tổng giám đốc Sadeco) và cấp dưới tổ chức chi tiền của Sadeco cho nhiều cá nhân đi du lịch nước ngoài dưới danh dưới danh nghĩa đi "tham quan, khảo sát" gây thất thoát hơn 2,1 tỷ đồng và tham ô 4,6 tỷ đồng từ quỹ thù lao khen thưởng của công ty mà không đưa về cho chủ sở hữu vốn Nhà nước.
"Bị cáo là người có vai trò cầm đầu, xuyên suốt thực hiện nhiều hành vi nên phải chịu hình phạt cao hơn đối với các bị cáo khác", HĐXX nêu quan điểm, song cũng ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ cho Dũng như thành khẩn khai báo, có nhiều thành tích trong công tác... Từ đó, toà tuyên phạt bị cáo 11 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí; 9 năm tù về tội Tham ô tài sản; tổng hợp hình phạt là 20 năm tù.
Đối với Hồ Thị Thanh Phúc (cựu tổng giám đốc Sadeco), toà xác định, bị cáo là người có vai trò quan trọng sau Dũng, giúp sức tích cực cho Chủ tịch HĐQT trong tất cả các hành vi sai phạm.
Xem xét việc bị cáo đã thành khẩn khai báo, tòa tuyên phạt 9 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản gây thất thoát lãng phí; 7 năm tù về tội Tham ô tài sản; tổng hợp hình phạt bị cáo phải chấp hành là 16 năm tù.
17 bị cáo khác với vai trò đồng phạm của Dũng, ông Cang bị tuyên phạt từ 2 năm tù treo đến 13 năm tù. Trong đó, nhiều người được tuyên trả tự do tại tòa do thời gian bị tạm giam bằng với mức án.
Về trách nhiệm dân sự, tòa cùng quan điểm với VKS - ghi nhận hậu quả vụ án đã được khắc phục do Công ty Nguyễn Kim đã hoàn trả toàn bộ 9 triệu cổ phần cùng tiền lãi phát sinh cho Sadeco; số tiền 4,6 tỷ Dũng và đồng phạm tham ô cũng đã nộp lại. Riêng 1,3 tỷ đồng chi đi du lịch sai quy định, toà tuyên Dũng và các bị cáo liên đới bồi thường.
Hải Duyên