Reuters hôm 6/3 dẫn hai nguồn tin giấu tên nói rằng lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã được mời phát biểu tại Thư viện tổng thống Ronald Reagan trong thời gian quá cảnh ở bang California, Mỹ khi bà thăm Trung Mỹ. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy có thể sẽ gặp bà tại California.
Một trong những nguồn tin cho biết nếu Mỹ vẫn xúc tiến cuộc gặp, có thể vào tháng 4, cũng không nhất thiết loại trừ khả năng ông McCarthy đến thăm Đài Loan trong tương lai.
Văn phòng của ông McCarthy hiện không phản hồi về thông tin này, cũng không bình luận liệu cuộc gặp ở California có phải nỗ lực tránh gia tăng căng thẳng với Trung Quốc hay không. Trong cuộc phỏng vấn của CNBC ngày 6/3, McCarthy từ chối trả lời liệu ông có đến thăm Đài Loan hay không và nói rằng sẽ thông báo nếu có kế hoạch tới hòn đảo.
Ông Kevin McCarthy tại Hạ viện hồi tháng 1. Ảnh: AFP.
Bốn nguồn tin khác, bao gồm quan chức Mỹ và những người am hiểu vấn đề, cho biết cả Mỹ và Đài Loan đều lo lắng chuyến thăm tiềm năng của ông McCarthy sẽ làm gia tăng căng thẳng nghiêm trọng trên eo biển Đài Loan vào thời điểm hòn đảo đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử lãnh đạo vào đầu năm tới.
Thư viện Reagan và Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chưa bình luận về thông tin này. Văn phòng đại diện của Đài Loan tại thủ đô Washington cho biết họ "không có thông tin để chia sẻ" khi được hỏi về cuộc gặp.
"Nhìn chung, việc sắp xếp các chuyến thăm của lãnh đạo Thái Anh Văn tới các đồng minh của Đài Loan và quá cảnh qua Mỹ được thực hiện theo thông lệ", văn phòng cho hay.
Trang Punchbowl News hồi tháng 1 dẫn lời một quan chức thạo tin cho biết Lầu Năm Góc đang chuẩn bị để ông McCarthy tới thăm đảo Đài Loan. Quá trình thảo luận mới ở "giai đoạn khởi đầu" và các quan chức chính quyền Tổng thống Joe Biden kỳ vọng chuyến thăm diễn ra trong mùa xuân.
Trung Quốc sau đó cảnh báo quan chức cấp cao Mỹ không tới thăm Đài Loan. "Chúng tôi kêu gọi các cá nhân nhất định ở Mỹ tuân thủ nguyên tắc 'Một Trung Quốc' và ba tuyên bố chung Mỹ - Trung, không có hành động gây tổn hại đến quan hệ song phương, làm xói mòn hòa bình và ổn định hai bờ eo biển Đài Loan", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói.
Đài Loan luôn là vấn đề nóng trong quan hệ Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẽ dùng vũ lực nếu cần. Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Loan, nhưng là bên cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo.
Căng thẳng xung quanh Đài Loan leo thang sau khi chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó là Nancy Pelosi, thành viên đảng Dân chủ, thăm hòn đảo ngày 2-3/8/2022. Ông McCarthy sau đó cũng tuyên bố sẽ đến thăm Đài Loan nếu đảng Cộng hòa kiểm soát Hạ viện sau cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11/2022.
Trung Quốc phản ứng gay gắt với chuyến thăm của bà Pelosi bằng cách tổ chức các cuộc tập trận bắn đạn thật quy mô lớn chưa từng có quanh Đài Loan và áp lệnh trừng phạt bà Pelosi, đình chỉ hợp tác song phương với Mỹ trên nhiều lĩnh vực quan trọng.
Huyền Lê (Theo Reuters)