Quân đội Mỹ chiều 2/2 (rạng sáng 3/2 giờ Hà Nội) thực hiện cuộc không kích quy mô lớn vào lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cùng các nhóm dân quân được Tehran hậu thuẫn ở Iraq và Syria. Các máy bay chiến đấu Mỹ phóng 125 quả đạn chính xác vào hơn 85 mục tiêu trong cuộc tập kích.
Trong cuộc họp báo sau đó, trung tướng Douglas Sims, lãnh đạo cơ quan tác chiến thuộc Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tuyên bố oanh tạc cơ chiến lược B-1B Lancer đã tham gia vào cuộc không kích và Lầu Năm Góc "thực sự tự tin về độ chính xác" của đòn đánh trên lãnh thổ Iraq và Syria.
"Các dấu hiệu sơ bộ cho thấy chúng tôi đã tấn công chính xác mục tiêu mong muốn. Một số vụ nổ thứ cấp xảy ra ở địa điểm đặt kho đạn và cơ sở hậu cần mà Mỹ nhắm tới", tướng Sims cho biết.
Ông cho hay để thực hiện được điều đó, các oanh tạc cơ chiến lược B-1B đã xuất kích từ Mỹ, bay liên tục vượt Đại Tây Dương tới khu vực chiến đấu. "Tất cả hoạt động này đều được hỗ trợ bởi Bộ Tư lệnh Vận tải Mỹ cùng khả năng tiếp liệu trên không của chúng tôi", ông nói. Khi được hỏi cụ thể về loại đạn chính xác mà không quân Mỹ đã dùng, tướng Sims từ chối trả lời.
Truyền thông Mỹ đưa tin hai oanh tạc cơ B-1B Lancer của nước này tham gia chiến dịch tấn công vị trí lực lượng Quds và dân quân thân Iran ở Iraq và Syria, phối hợp cùng các tiêm kích Mỹ tại khu vực do Bộ Tư lệnh Trung tâm (CENTCOM) phụ trách. Hải quân Mỹ không tham gia đợt không kích.
Oanh tạc cơ B-1 xuất phát từ Mỹ tới Trung Đông không kích dân quân thân Iran tại Iraq, Syria ngày 2/2. Video: CENTCOM
B-1B Lancer là mẫu máy bay ném bom siêu thanh, được biên chế cho không quân Mỹ từ những năm 1980. Máy bay dài 44,5 m, cao hơn 10 m và có khối lượng rỗng 87,1 tấn. Máy bay ứng dụng cơ cấu cánh cụp cánh xòe, giúp cải thiện khả năng cất hạ cánh và giảm sức cản khi bay ở độ cao thấp. Sải cánh của B-1B rộng 42 m ở trạng thái xòe và 24 m khi cụp lại.
4 động cơ phản lực cung cấp sức đẩy cho phép B-1B đạt tốc độ tối đa 1.340 km/h ở độ cao 12.000 m hoặc 1.100 km/h khi cách mặt đất 150 m. Tầm bay tối đa của Lancer đạt tới 9.400 km, rút xuống còn 5.545 km nếu mang tải trọng vũ khí tối đa.
B-1B có thể mang theo 57 tấn vũ khí các loại, bao gồm bom thông thường, bom dẫn đường, bom chìm chống tàu ngầm và tên lửa hành trình tầm xa. Mỹ hiện biên chế khoảng 60 chiếc B-1B, đồn trú tại căn cứ không quân Ellsworth ở bang Nam Dakota và căn cứ Dyess ở bang Texas.
John Kirby, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, nói đợt không kích của Mỹ nhằm vào 4 cơ sở tại Syria và ba ở Iraq trong khoảng 30 phút. Toàn bộ máy bay của Mỹ tham gia chiến dịch đều trở về căn cứ an toàn.
Theo ông Kirby, các mục tiêu được chọn "dựa trên bằng chứng rõ ràng, không thể chối cãi rằng chúng có liên quan đến các vụ tập kích nhằm vào binh sĩ Mỹ trong khu vực". "Tại thời điểm này, chúng tôi không biết có bao nhiêu tay súng đã thiệt mạng", ông Kirby nói.
Ông tuyên bố quân đội Mỹ lựa chọn cẩn thận mục tiêu trong đợt không kích "để tránh thương vong cho dân thường". Tướng Sims cho biết họ dự đoán sẽ có thương vong khi lên kế hoạch cho chiến dịch không kích, trong đó có thể có thành viên IRGC.
Khi được hỏi liệu vụ không kích có nhằm chuyển thông điệp tới Iran hay không, ông Sims nói "trong trường hợp này, chúng tôi tấn công các mục tiêu tương tự những gì họ nhắm tới".
"Đây là chiến dịch nhằm làm suy giảm, loại bỏ năng lực của IRGC một cách mạnh mẽ hơn trước đây. Chiến dịch sẽ không kết thúc đêm nay, chúng tôi sẽ tiếp tục đáp trả nhằm chấm dứt các vụ tập kích nhằm vào lực lượng Mỹ", tướng Sims tuyên bố.
Ông Kirby cho biết các giới chức Mỹ đang chọn lựa hình ảnh có thể công bố về vụ không kích cũng như đưa ra đánh giá tốt hơn về thiệt hại của đối phương. Hai quan chức Mỹ từ chối nêu thời điểm Mỹ sẽ mở các đợt không kích tiếp theo.
Vị trí Syria và Iraq. Đồ họa: BBC
CENTCOM ngày 2/2 thông báo Mỹ dùng 125 quả đạn chính xác các loại tấn công mục tiêu liên quan tới Iran tại Syria và Iraq, bao gồm trung tâm chỉ huy và kiểm soát, cơ sở tình báo cùng kho tên lửa, rocket và máy bay không người lái (UAV).
Theo Nhóm Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh, ít nhất 18 thành viên dân quân thân Iran thiệt mạng trong các cuộc không kích ở miền đông Syria. Nguồn tin an ninh Iraq cho biết vị trí của dân quân thân Iran ở miền tây nước này bị tấn công, đặc biệt là khu vực giáp biên giới với Syria.
Mỹ mở chiến dịch không kích nhằm đáp trả vụ tập kích UAV nhằm vào căn cứ của họ tại Jordan ngày 28/1, khiến ba binh sĩ nước này thiệt mạng. Washington cáo buộc các lực lượng do Iran hậu thuẫn đứng sau sự việc, song Tehran bác bỏ.
Nguyễn Tiến (Theo CNN, AFP, Reuters)