Sự việc liên quan đến dự án Nuôi Em bắt đầu dậy sóng từ đêm 6/12 trên Threads, khi hàng loạt tài khoản đồng loạt cất tiếng. Từ những chia sẻ rời rạc ban đầu, câu chuyện dần trở thành một dòng chảy lớn của sự nghi ngờ - những cảm xúc vốn không nên xuất hiện trong một dự án mang tinh thần thiện nguyện.
Một tài khoản cho biết đã đăng ký "nuôi em" từ tháng 8/2022, trực tiếp nhắn tin với Hoàng Hoa Trung để nhận mã nuôi. Nhưng sau đó, khi phát hiện bất cập và phản ánh, tình nguyện viên của dự án được cho là đã hứa đăng bài đính chính rồi... để đó, với lý do "trôi tin nhắn". Một lời hứa bị bỏ quên tưởng nhỏ nhưng với người gửi gắm lòng tin, lại như một cú chạm đau.
Điều khiến người đóng góp bức bối hơn là việc toàn bộ tiền quyên góp được chuyển vào tài khoản cá nhân của Hoàng Hoa Trung. Họ đặt câu hỏi: tại sao một dự án thiện nguyện quy mô lớn lại không sử dụng tài khoản tổ chức? Tại sao khi nhà nước đã quy định rõ ràng về hoạt động kêu gọi từ thiện, dự án vẫn đi theo con đường nhiều rủi ro nhất - tài khoản cá nhân?
Không chỉ một, mà nhiều mạnh thường quân cũng có chung một nỗi băn khoăn: Vì sao không có báo cáo tài chính công khai? Vì sao không có hệ thống để các "anh chị nuôi" theo dõi quá trình nuôi? Vì sao phải tự mình lần mò trong mịt mù thông tin về chính đứa trẻ mà họ đang nâng đỡ? Những câu hỏi ấy, dù chưa ai trả lời, đã đủ để làm lung lay cảm xúc ban đầu mà hàng nghìn người từng dành cho dự án - cảm xúc của sự tin tưởng và yêu thương.
>> Nỗi đau những học sinh khó khăn bị nêu tên trong lễ khai giảng
Theo thông tin Nuôi Em đưa ra, dự án đang hỗ trợ khoảng 50.000-60.000 học sinh dân tộc thiểu số trên cả nước. Họ nhấn mạnh rằng khoản tiền "nuôi em" được chuyển trực tiếp đến các trường học, không qua trung gian cấp huyện, nhằm hạn chế thất thoát và đảm bảo phù hợp với thực tế từng địa phương. Tuy nhiên, những thắc mắc xoay quanh việc mạnh thường quân nhận yêu cầu đóng tiền hai lần mỗi năm, hoặc mã nuôi bị thay đổi, đến nay vẫn chưa có lời giải thích rõ ràng. Nhóm cho biết họ đang rà soát, nhưng sự chậm trễ ấy khiến không ít người cảm thấy bất an.
Trong bất kỳ hoạt động thiện nguyện nào, đặc biệt khi quy mô đã vươn đến hàng chục nghìn người nhận hỗ trợ và hàng nghìn nhà tài trợ cùng chung tay, "niềm tin" luôn là đồng tiền quý giá nhất. Những suất ăn 8.500 đồng tưởng như nhỏ bé nhưng chứa đầy yêu thương, sẽ mất ý nghĩa nếu cả người gửi lẫn người nhận không biết dòng tiền đang đi đâu, hành trình thiện nguyện đang vận hành thế nào?
Tôi vẫn luôn tin rằng làm thiện nguyện là một trong những cách đẹp nhất để con người chạm vào nhau. Một bữa cơm 8.500 đồng, một lời hứa "nuôi em" suốt một năm học... đôi khi lại có giá trị như một cái nắm tay, giúp một đứa trẻ vùng cao cảm thấy thế giới này vẫn ấm áp. Nhưng lòng tốt như mọi thứ đẹp đẽ khác cần được đặt trong một chiếc khung vững chãi: khung pháp lý, khung trách nhiệm, khung minh bạch. Lòng tốt mà không có nguyên tắc giống như một ngọn nến để ngoài gió: sáng đấy, nhưng rất dễ tắt.
Đúng - sai còn phải chờ cơ quan chức năng kết luận nhưng thiện nguyện luôn cần được nhìn bằng con mắt công tâm. Minh bạch không phải là đặc ân, đó là nghĩa vụ phải có với những người bỏ tiền tin tưởng mình và quan trọng hơn cả, với những đứa trẻ đang chờ từng bữa ăn đúng nghĩa.
Cách bảo vệ danh dự tốt nhất không phải là trấn an bằng lời nói, mà là cần công khai: danh sách học sinh, từng địa phương, từng khoản thu - chi, hình ảnh đối chứng, xác nhận từ nhà trường. Khi dữ liệu được soi rõ, niềm tin sẽ tự khắc quay về.
Với những nhà tài trợ, đã đến lúc chúng ta ngừng gửi gắm lòng tốt trong sự mơ hồ. Đóng góp cho ai, bao nhiêu, được sử dụng thế nào, đó là những câu hỏi chính đáng. Thiện nguyện không phải là phép thử vận may, càng không phải là sự "phó mặc".
Với cộng đồng, minh bạch là cách duy nhất để bảo vệ lòng tin - thứ tài sản quý giá nhưng mong manh hơn tất thảy. Một khi thiện nguyện bị nghi ngờ, tổn thương không chỉ rơi vào người làm sai, mà lan rộng đến cả những tổ chức làm đúng, khiến người muốn giúp cũng chùn tay.
Trước những ồn ào, fanpage của Nuôi em (có hơn 382.000 lượt theo dõi) thông báo tạm đóng băng tài khoản để hỗ trợ minh bạch thu chi. Cùng thời điểm, ông Hoàng Hoa Trung, người sáng lập dự án Nuôi em cũng chia sẻ lại bài viết trên trang cá nhân, cho biết sẽ làm việc với ngân hàng vào ngày 8/12 để đóng băng tài khoản, thời gian dự kiến 15 ngày và sẽ mở lại khi có thông báo mới. Mục đích của việc làm này là để ngắt dòng tiền thu - chi, phục vụ cho việc thống kê các khoản thu chi trong những năm qua.
- Từ thiện dễ dãi
- Hoài Linh 'chữa cháy' 15,4 tỷ đồng từ thiện
- Khi nghệ sĩ từ thiện chỉ với tấm lòng
- Nghệ sĩ Việt cần học làm từ thiện chuyên nghiệp
- 'Từ thiện thầm lặng là tôn trọng người nhận'
- Công bằng với nghệ sĩ làm từ thiện