Những chậm trễ về giải ngân, đặc biệt là vốn ODA, được lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh tại hội nghị họp trực tuyến với các địa phương chiều 2/7.
Dẫn báo cáo của Bộ Tài chính, Phó thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, sau nửa năm chỉ 16 tỉnh, thành giải ngân được 10% vốn ODA, một tỉnh đạt tỷ lệ 15%. Thậm chí, có địa phương không giải ngân được đồng vốn nào trong 6 tháng qua.
Những con số này, ông Bình Minh nhấn mạnh "rất thấp so với kế hoạch giải ngân 60.000 tỷ đồng vốn vay ODA năm nay".
Phó thủ tướng Phạm Bình Minh. Ảnh: Võ Hải.
Vướng mắc chính trong khó khăn giải ngân vốn vay ưu đãi, theo Phó thủ tướng, nằm ở khâu giải phóng mặt bằng. Ông phân tích, khi muốn được phân giao, xây dựng dự án vay từ vốn ODA các địa phương đều cam kết sẽ bố trí đủ vốn đối ứng, giải phóng mặt bằng... nhưng thực tế khi có dự án lại gặp khó khăn ở khâu này. "Vay được tiền để làm nhưng không triển khai được dự án", ông nói.
Hiện một số tỉnh đề nghị được lấy vốn vay ODA để giải phóng mặt bằng nhưng Phó thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định "luật không cho phép". "Các tỉnh có dự án ODA phải chủ động huy động vốn để giải phóng mặt bằng, không nên trông chờ vốn rót từ trung ương, vốn ODA", ông đề nghị.
Ngoài ra, một số địa phương đề nghị cho điều chỉnh dự án ODA sang giai đoạn 2021-2025 vì lường trước giải ngân khó khăn. Cho rằng có thể cân nhắc việc điều chuyển này, nhưng Phó thủ tướng Phạm Bình Minh lưu ý, với các dự án điều chỉnh sang giai đoạn sau (2021-2025) nhưng đã triển khai thì ngân sách Trung ương bắt đầu phải trả nợ. Trong số này có những nguồn vốn vay của giai đoạn trước đây, lãi suất thấp và thời hạn trả nợ dài, nếu chuyển sang giai đoạn sau phải trả lãi cao hơn, thời hạn trả nợ cũng rút ngắn.
"Như vậy sẽ tăng gánh nợ cho ngân sách", ông nói và cho rằng, không có cách nào khác là "đề nghị lãnh đạo các tỉnh bằng mọi cách thúc đẩy giải ngân vốn".
Nhấn mạnh giải ngân vốn đầu tư ODA là phần vốn quan trọng trong giải ngân 30 tỷ USD vốn đầu tư công cho phát triển năm nay, trong phần kết luận hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ sẽ lập đoàn kiểm tra tại một số địa phương về giải ngân đầu tư công. Ông cho biết, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công sẽ là căn cứ đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ của các địa phương, bộ, ngành.
"Chính phủ sẽ ra tay và kiên quyết điều chuyển vốn đầu tư công ở các địa phương trì trệ giải ngân, sang những nơi cần vốn. Không thể để tình trạng ì ạch giải ngân tái diễn", ông khẳng định.
Anh Minh