Tại giải chạy HCMC Marathon 2023 ngày 8/1 tại Phú Mỹ Hưng, TP HCM, nhiều người hâm mộ bất ngờ khi thấy Lê Tú Chinh tham gia cự ly 5km. Vốn quen với những màn nước rút xé gió và các thông số kỷ lục 100m, 200m trong - ngoài nước, Tú Chinh hoàn thành quãng đường với kết quả 47 phút 42 giây. Thông số này không ấn tượng, ngay cả với các runner phong trào, nhưng với Tú Chinh, đây vẫn là một cột mốc quan trọng, sau hơn 8 tháng xa rời các đường chạy vì bị rách sụn chêm đầu gối. "Khi được chạy thôi cũng đã là một món quà", VĐV 25 tuổi này này viết trên trang cá nhân.
Tú Chinh vui vẻ với tấm huy chương finisher tại giải chạy đầu tiên từ khi dính chấn thương. Ảnh: FBNV
"Thi đấu đỉnh cao, VĐV phải luôn hướng đến chiến thắng. Nhưng khi chấn thương, thay vì thắng đối thủ, VĐV sẽ phải thắng chính mình. Dù huấn luyện và dạy dỗ Tú Chinh từ tấm bé, tôi vẫn bất ngờ trước nghị lực của em trong lần hồi phục chấn thương có thể nói là nặng nhất từ đầu sự nghiệp này", HLV Nguyễn Thị Thanh Hương chia sẻ và nhận định học trò "đang hồi phục tốt" với những gì thể hiện tại HCMC Marathon gần hai tuần trước.
Một kiện tướng điền kinh quốc gia cho biết, cảm giác ức chế, bất lực là phổ biến khi VĐV chấn thương, thậm chí VĐV điền kinh có thể tự độc thoại, hay tự suy nghĩ với tâm lý tiêu cực kiểu "đôi chân này, tại sao không nghe lời?" thậm chí không muốn... nhìn đến đôi chân của mình. Với trường hợp của Tú Chinh, cảm giác bất lực và ức chế lên đến đỉnh điểm khi chấn thương diễn ra vào tháng 4/2022, ngay trước thềm SEA Games 31 diễn ra vào tháng 5, khi phải ngồi nhìn đồng đội cũng như bạn bè các nước thi đấu.
Tú Chinh cũng buồn và nghĩ ngợi nhiều vì chấn thương, nhưng theo HLV Thanh Hương, chân chạy này chưa từng suy nghĩ tiêu cực. "Ngay lúc tôi lo lắng nhất về tâm lý của học trò, chính Tú Chinh lại rất vững vàng. Thậm chí, trò còn an ủi tôi: 'Cô ơi, cô đừng buồn, thời gian trôi qua nhanh, và cô trò mình cũng sẽ sớm trở lại đường đua thôi'", HLV Thanh Hương kể lại câu chuyện của 8 tháng trước.
Tú Chinh lên bàn mổ hồi đầu tháng 5/2022, và trong liền hai tháng sau đó, HLV Thanh hương theo sát quá trình phục hồi, kiên quyết không cho học trò đặt bàn chân xuống đất, tất cả hoạt động đi lại hạn chế tối đa. Cứ mỗi ngày cô Hương lại vào bệnh viện đỡ học trò Tú Chinh lên xe lăn để thăm khám và trị liệu. Đến tháng 9/2022, Tú Chinh mới trở lại phòng gym để tập phục hồi.
Tú Chinh tập phục hồi trong phòng gym. Ảnh: FBNV
"Có một chút may mắn, vì Tú Chinh chỉ bị chấn thương sụn chêm, còn dây chằng, gân... đều không bị tổn thương, nên chỉ cần kế hoạch bài bản, hợp lý và kỷ luật là Tú Chinh sẽ sớm lấy lại phong độ", HLV Thanh Hương phân tích. Theo chuyên gia này, yếu tố kỷ luật khi phục hồi sau chấn thương là VĐV phải tập đúng, tập đủ, tránh nôn nóng tập nhanh, tập nặng để sớm lấy lại phong độ, vì dễ dẫn đến tình trạng tái phát về sau.
Chấn thương sụn chêm như Tú Chinh gặp phải thường có ba mức độ từ nhẹ đến nặng bao gồm viêm, dập và rách. Ngay từ ở cấp độ nhẹ nhất - viêm sụn chêm, VĐV cũng đã phải có kế hoạch phục hồi cẩn trọng. Viêm sụn chêm có thể đến với bất kỳ ai tập thể thao, nhưng lại được "ngụy trang" theo kiểu, nếu khởi động kỹ, thì khi vận động sẽ không thấy đau, nhưng cơn đau lại đến sau khi kết thúc vận động. Nếu phát hiện sớm bị viêm sụn chêm, VĐV cần chủ động tập nhẹ cho đến khi hồi phục hoàn toàn. Vì vậy, mức độ nặng nhất là rách sụn chêm, rõ ràng kế hoạch phục hồi sẽ phải tỉ mỉ, chi tiết vả kỷ luật hơn rất nhiều. Có không ít trường hợp, dù HLV đề ra bài tập bài bản, kỹ lưỡng, VĐV lại "lén" gia tăng cường độ nhưng lại không hợp lý, cũng rất dễ dẫn đến chấn thương.
Tú Chinh giờ không còn đau và đã chạy rất bình thường, nhưng cả VĐV này lẫn HLV Thanh Hương đều vẫn thận trọng. HLV chưa tăng cường độ tập và cũng chưa cho Tú Chinh chạy bằng giày đinh. Các bài biến tốc 10 lần 200m, Tú Chinh đạt khoảng 35 giây/lần hoặc 5 lần 100m đạt khoảng 15 giây, và chạy bằng giày đế bằng, không có cảm giác đau đớn. Lúc này, việc phục hồi sẽ hướng đến phần gân, cơ của chân phải - chân bị chấn thương - của Tú Chinh, từng bước một.
"Sự ủng hộ, động viên của mọi người là động lực vô cùng to lớn dành cho tôi trong quá trình phục hồi. Cách đây vài tháng, dự báo thời điểm phục hồi của tôi là vào cuối năm 2023. Nhưng với theo tiến triển hiện nay, tôi có thể bình phục và trở lại thi đấu sớm hơn, và tôi đang vừa nỗ lực, vừa cẩn trọng để sớm quay trở lại", Tú Chinh nói.
Trong khi đó, HLV Thanh Hương mô tả Tú Chinh hiện vẫn còn "nhát chân", nhưng đây là điều cực kỳ cần thiết. Chấn thương hoặc tái phát chấn thương không chỉ đến từ sự quá tải khi vận động mà đôi khi mất tập trung trong việc kiểm soát cơ thể, đôi chân của mình cũng dẫn đến rủi ro.
Tú Chinh tươi cười khi về đích tại HCMC Marathon ngày 8/1. Ảnh: HCMC Marathon
SEA Games 32 sẽ diễn ra tại Campuchia trong khoảng hơn ba tháng tới, chắc chắn sự quan tâm dành cho Tú Chinh sẽ đi kèm câu hỏi về khả năng sải bước tại đại hội thể thao lớn nhất khu vực này. Tuy nhiên, HLV Thanh Hương cho biết, mục tiêu hàng đầu của Tú Chinh là phục hồi bài bản, không khẳng định, không hứa trước về khả năng thi đấu tại SEA Games. Việc nâng dần cường độ, tập bằng giày đinh sẽ được triển khai cho Tú Chinh trong thời gian sắp tới. Nhưng HLV Thanh Hương khẳng định mỗi khi nâng cường độ, Tú Chinh phải cảm thấy thực sự ổn và không chịu áp lực về thời gian.
Tú Chinh vốn trầm tính, và chỉ bùng nổ đúng vào những thời điểm quan trọng nhất trên đường chạy. Chính tinh thần này dường như đã giúp cô vượt qua những cực hạn về tinh thần khi chấn thương để luôn duy trì sự tự tin suốt quá trình hồi phục.
Thái Ca