Mấy ngày nay, chúng ta xôn xao trước hình ảnh đám đông 'hôi' tiền vô cùng phản cảm ở Sài Gòn sau khi một người phụ nữ bị rơi mất 30 triệu đồng trên đường. Dư luận đã lên án gay gắt những hành động này. Có ý kiến cho rằng cần trích xuất hình ảnh để xử phạt nghiêm minh những người hôi của không có lòng tự trọng đó. Cá nhân tôi ủng hộ 100% với ý kiến này.
Mỗi khi đi qua khu vực những trường đại học lớn ở thủ đô như Bách Khoa, Kinh Tế, Giao Thông, Ngân Hàng, Đại học Quốc gia Hà Nội... - nơi rõ ràng có những vạch sang đường rõ ràng hay những cây cầu vượt dành cho người đi bộ được bố trí gần cổng trường - chúng ta vẫn dễ dàng bắt gặp hình ảnh những bạn sinh viên mặt mày sáng sủa, sành điệu... băng qua đường bất chấp xe cộ, quy định. Những sinh viên vốn được ngầm định là bộ phận của giới tri thức, là thành phần tinh hoa nhất của xã hội, tập hợp của hầu hết những người tài năng nhất, là thành phần dẫn dắt và định hướng xã hội, tuy nhiên đến việc nhỏ nhoi như đi bộ đúng làn đường mà còn không làm được thì họ dẫn dắt và định hướng ai đây, giúp ích gì cho đất nước?
Nhìn sang Nhật Bản với thảm họa kép động đất và sóng thần tháng 3/2011, chúng ta lại bắt gặp những bài học xúc động. Đó là hành động của cậu bé 9 tuổi xếp hàng chờ đến lượt mình để nhận phần thức ăn và nước uống cứu trợ, sau đó lại nhường phần mình cho người khác dù bản thân rất đói và rét. Một đứa bé mới 9 tuổi, có lẽ chưa biết đến xấu hổ. Có lẽ em đã học được điều đó qua các thế hệ đi trước, qua tinh thần Samurai bất diệt. Một công dân mới 9 tuổi đã làm được điều bình thường đối với đất nước em, và khác thường đối với nhiều nước khác.
Một dân tộc không biết xấu hổ trước hành vi đớn hèn của con người, dân tộc đó mãi mãi lẹt đẹt trước văn minh và văn hóa. Khi chúng ta biết xấu hổ, có nghĩa vẫn còn người có lòng tự trọng, sẵn sàng phê phán và kiên quyết đấu tranh trước những hành động xấu, để xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
>> Công khai ảnh người xả rác Hồ Gươm không hiệu quả bằng phạt tiền 'nóng'
Ở đây, chúng ta nên học Singapore về những chế tài nghiêm khắc đối với "những hành vi vi phạm nhỏ nhất" như xả rác bừa bãi, đi vệ sinh bậy, hôi của... Singapore có rất nhiều dân nhập cư, tôi không chắc họ tự nguyện yêu đất nước này đến mức "không làm hại Singapore từ những điều nhỏ nhất". Nhưng vì chế tài nghiêm khắc nên không ai dám vi phạm. Chính những chế tài nghiêm khắc, cộng với trình độ dân trí cao đã góp phần làm cho Singapore thành đất nước xanh, sạch, đẹp.
Còn với chúng ta, nếu mãi cứ thỏa hiệp với những vi phạm nhỏ, chắc hẳn những hình ảnh hôi của phản cảm như vừa rồi, hay cảnh ngập tràn rác sau lễ hội sẽ còn được tái diễn năm này qua năm khác. Những kẻ thô bạo với môi trường nói nhẹ đã không chịu nghe, thì hãy để cho pháp luất xử lý họ. Cần hình sự hóa đối với những hành vi vi phạm dù nhỏ nhất với môi trường, văn hóa, giao thông. Không cần phải xử lý tràn lan, chúng ta chỉ cần làm điểm một vài vụ.
Đất nước muốn phát triển thì mỗi công dân cũng phải ghi nhớ "không được làm hại đất nước từ những việc làm nhỏ nhất" như không tuân thủ luật lệ giao thông, xả rác không đúng nơi quy định, hôi của phản cảm..., đến những việc lớn hơn.
Khi con người nghiêm túc chấp hành pháp luật từ những việc nhỏ thì việc lớn mới mong thành công được. Để làm được điều đó, chúng ta cần có chế tài nghiêm khắc để mỗi công dân không thể làm hại đất nước từ những việc làm nhỏ nhất. Công an TP HCM cũng đã vào cuộc vụ hôi của phản cảm ở Sài Gòn, tôi mong những người thiếu lòng tự trọng kia sẽ sớm bị đưa ra ánh sáng và nhận án phạt thật nghiêm khắc.
Phạm Xuân Anh
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.