Hai chuồng bò mới được xây dựng ở bản Văng Môn, xã Nga My. Năm 2019, tỉnh này đã phân bổ kinh phí thực hiện các hạng mục phát triển kinh tế - xã hội cho dân tộc Ơ Đu theo đề án đã được phê duyệt. Trong đó có hạng mục xây 67 chuồng bò, giá trị 12,6 tỷ đồng cho 77 hộ dân.
Có 3 mẫu chuồng, trong đó chuồng đôi rộng 60 m2 (2 hộ chung một chuồng) nhốt được 8 con, giá 236 triệu đồng. Hai mẫu chuồng đơn khác giá 117 và 135 triệu đồng.
Lãnh đạo Phòng Quản lý xây dựng công trình, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An, khẳng định việc thẩm định thực hiện theo đơn giá liên Sở Tài chính, mức giá không cao.
Chuồng bò xây bằng gạch, nền đổ xi măng, mái tôn có lớp xốp chống nóng và nằm cạnh các nhà ở lợp mái tranh, phên nứa. Theo lãnh đạo xã Nga My, thu nhập bình quân đầu người trong bản là 2,8 triệu đồng một tháng.
Anh Lo Văn Thiên, 40 tuổi, có vợ và hai con ở ngôi nhà tranh. “Tôi muốn được xây nhà ở hơn là xây chuồng bò", anh Thiên nói. Gia đình anh hiện nuôi 2 con bò và không có nguồn thu nhập hàng tháng.
Ba mẹ con chị Cụt Thị Kim, 26 tuổi, đang sống trong ngôi nhà vách lán, lợp mái lá. Cách đó 2 m là chuồng bò của gia đình lợp mái tôn. Vợ chồng chị Kim tách hộ khẩu 3 năm trước, thuộc diện hộ nghèo.
Ngoài 7 nhà tranh, hầu hết nhà ở bản được hỗ trợ xây kiên cố từ năm 2006 khi người dân Ơ Đu tái định cư, nhường đất xây dưng thủy điện Bản Vẽ.
Ông Lo Văn Tần, 50 tuổi, hái cỏ về cho bò ăn. Theo thống kê, có 103/105 hộ tại bản Văng Môn là người dân tộc Ơ Đu, trong đó 51 hộ thuộc diện nghèo và 6 hộ cận nghèo.
Một góc xóm ở bản Văng Môn. Ông Vi Văn Đậu, Bí thư Đảng ủy xã Nga My, cho biết trước khi được hỗ trợ các hạng mục xây chuồng - cấp bò này thì chính quyền đã họp dân, đa phần đồng ý. Vì đây là lần đầu xây mẫu chuồng bò nên chưa thể nhận xét ngay giá trị. Tới nay, đề án cấp 280 con bò cho 77 hộ dân nuôi tại các chuồng đã xây dựng.
Bản Văng Môn còn được hỗ trợ một máy cày, khoan giếng, bồn đựng nước... Ông Bùi Đình Long, Phó chủ tịch tỉnh Nghệ An, khẳng định hạng mục xây chuồng bò là cần thiết bởi đây là đầu tư sinh kế, giúp bà con thoát nghèo. Còn vì sao không xây nhà trước khi xây chuồng bò vì "hạng mục gì cũng rất cần, làm được cái gì tốt cái đó. Xây nhà sẽ có nguồn hỗ trợ khác".
Ông Long từ chối bình luận về giá trị xây dựng với lý do công an đang điều tra về hạng mục này nói riêng và toàn diện về đề án nói chung.
Một trạm bơm nước được cấp và xây dựng cho người dân trong bản. Tới nay, đề án phát triển kinh tế - xã hội cho dân tộc Ơ Đu đã được cấp hơn 28 tỷ đồng trong tổng số 120 tỷ đồng (giai đoạn 2016 -2025).
Hơn một tuần trước, ông Kim Văn Bốn, 38 tuổi, cán bộ Phòng chính sách Ban dân tộc tỉnh Nghệ An bị khởi tố về tội tham ô tài sản do đã lập khống hồ sơ một số hạng mục để rút hàng trăm triệu đồng của đề án. Ngoài ra, một Phó phòng Chính sách Ban dân tộc cũng bị khám xét nơi ở và nơi làm việc; một giám đốc công ty cũng bị bắt do liên quan tới sai phạm khi thực hiện một số gói thầu của đề án.
Chuồng bò trong đề án. Video: Nguyễn Hải.