Theo cơ quan quản lý kênh Suez, tàu hàng khổng lồ Ever Given, do công ty Đài Loan Evergreen Marine vận hành và treo cờ Panama, sáng 23/3 gặp một cơn bão bụi khi đang trên hành trình chở hàng nghìn tấn hàng đến Rotterdam, Hà Lan, khiến tầm nhìn bị hạn chế giữa gió mạnh và sập nguồn điện trên tàu.
Hệ quả là Ever Given, một trong những con tàu lớn nhất thế giới với trọng tải gần 220.000 tấn, dài 400 m, đã chắn ngang kênh đào được coi là tuyến đường thủy quan trọng nhất thế giới, nối giữa Biển Đỏ và Địa Trung Hải.
Hơn 100 tàu đang ùn tắc phía sau Ever Given. Giá dầu hôm 24/3 cũng tăng trong bối cảnh xuất hiện lo ngại về khả năng tiếp cận kênh Suez, nơi lưu thông khoảng 12% giá trị thương mại toàn cầu.
Vị trí tàu Ever Given (chấm vàng) mắc kẹt giữa kênh Suez, xung quanh là các tàu kéo nhỏ hơn. Ảnh: Vessel Finder.
Việc giải cứu Ever Given rõ ràng không phải nhiệm vụ dễ dàng. Các hình ảnh và bản đồ vệ tinh cho thấy mũi tàu nằm dọc theo ranh giới phía đông của kênh đào, còn phần đuôi gần như chạm vào mép phía tây.
"Nhìn từ bên ngoài, con tàu đang vô cùng mắc kẹt. Một loạt tàu kéo được triển khai, nhưng chẳng ích gì", Julianne Cona, kỹ sư của tàu Maersk Denver bị kẹt đằng sau Ever Given, viết trên Instagram.
SMIT Salvage, đơn vị thuộc tập đoàn Royal Boskalis Westminster NV của Hà Lan, là một trong những công ty được chủ sở hữu của Ever Given chọn lựa để giải cứu con tàu mắc cạn. Công ty này từng tiến hành một số hoạt động cứu hộ hàng hải táo bạo nhất, bao gồm kéo một tàu ngầm hạt nhân bị chìm của Nga hồi năm 2001, hay rút nhiên liệu bên trong du thuyền Costa Concordia bị mắc cạn ở Italy năm 2012.
Tàu chở hàng Ever Given mắc kẹt ở kênh đào Suez hôm 24/3. Ảnh: Twitter/Marcel Dirsus.
Martijn Schuttevaer, phát ngôn viên của Boskalis, cho biết bước đầu tiên là xác định chính xác mức độ lấn vào bờ của tàu. "Điều quan trọng là phải kiểm tra con tàu và xác định độ lấn vào bờ. Câu hỏi được đặt ra là việc dịch chuyển tàu khó đến mức nào", người phát ngôn nói.
Đáp án cho câu hỏi này được cho là sẽ quyết định diễn biến tiếp theo. Những người cứu hộ có thể phải tìm cách làm cho tàu nhẹ hơn, nhằm tạo điều kiện kéo nó đến một vị trí bớt gây cản trở hơn, mở đường cho các tàu khác lưu thông.
Quá trình giảm trọng lượng tàu đồng nghĩa với việc loại bỏ một số thứ, như nước dằn giúp tàu hoạt động ổn định khi ở trên biển. Schuttavaer cho biết có khả năng cũng phải rút nhiên liệu khỏi tàu.
Trong trường hợp xấu nhất, một số container trên Ever Given, thường chứa đủ mọi loại hàng hóa, có thể phải được dỡ xuống. Quá trình này kéo dài bao lâu phụ thuộc vào số lượng thiết bị được triển khai xung quanh, thường là sử dụng trực thăng để chuyển từng thùng.
Kế hoạch của SMIT là điều một nhóm gồm 8 người tới vị trí của Ever Given vào sáng 25/3 (giờ địa phương) để kiểm tra con tàu. Joseph Farrell III, giám đốc phát triển kinh doanh tại Resolve Marine, một công ty cung cấp dịch vụ cứu hộ khác, cho biết những nhóm như vậy thường do một chuyên gia cứu hộ dẫn dắt, thường là cựu thuyền trưởng hoặc ai đó am hiểu về ngành này, nhưng cũng có thể bao gồm thợ lặn, thợ hàn và người điều khiển cần trục.
Hiện nay, nhiệm vụ trọng tâm là nạo vét khu vực xung quanh tàu. Ban quản lý kênh Suez đã triển khai hai tàu nạo vét của họ, nhằm loại bỏ lớp cát dưới nước trước khi lực lượng cứu hộ cố gắng kéo tàu.
Mũi tàu Ever Given mắc kẹt vào bờ kênh đào Suez hôm 24/3. Ảnh: AFP.
Trên bờ, các máy xúc cũng đang hoạt động xung quanh Ever Given. Các chuyên gia vận tải phương Tây đã phân tích hình ảnh của con tàu và ước tính phần mũi quả lê đang nằm sâu tới 5 m bên trong bờ kênh đào.
Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố tích cực có thể giúp quá trình giải cứu Ever Given dễ dàng hơn, như việc con tàu bị kẹt trong cát, không phải đá. Một số tàu kéo đã được bố trí xung quanh Ever Given, nhưng nhiệm vụ dịch chuyển một tàu hàng lớn đến vậy thường cần tới những chiếc lớn hơn, sức kéo khỏe hơn.
Thủy thủ đoàn đang hy vọng những đợt thủy triều cao hơn trong vài ngày tới sẽ có lợi cho việc giải phóng con tàu. Nhưng cho đến lúc đó, thị trường hàng hóa và hàng hải của thế giới được cho là sẽ bị đình trệ.
"Chỉ có vài công ty trên thế giới thực hiện nhiệm vụ mà chúng tôi đang làm. Đây là một thử thách. Các tàu container luôn mang tới những khó khăn lớn nhất", Farrell, giám đốc công ty cứu hộ tàu Resolve Marine, cho hay.
Các tàu kéo tập trung xung quanh tàu hàng Ever Given để thực hiện nhiệm vụ giải cứu hôm 24/3. Video: AFP.
Ánh Ngọc (Theo Bloomberg, Washington Post)