Năm nay về quê ăn Tết, tôi phát hiện một sự vụ đại khái rất giống với một bài viết từng đăng tải trên diễn đàn, đó là bài viết Những 'tỷ phú' ăn cơm với cá kho, muối ớt.
Sau một năm nhiều người vật vã, than thở thu nhập giảm sút do mấy tháng liền không làm ăn được vì ảnh hưởng dịch Covid-19, tôi cứ ngỡ Tết này ở quê tôi khá ảm đạm. Nhưng chợ Tết vẫn đắt hàng, hoa trưng Tết có phần lên giá nhưng bán hết ngay từ chiều 28.
Nhưng một trường hợp khiến tôi chú ý. Đó là một người bà con của tôi vài năm trước rất khổ sở do làm ăn thua lỗ, phải bán bớt đất để cấn trừ nợ ngân hàng. Sau đó phiêu dạt lên Bình Dương làm thuê. Một phần do muốn thử cơ hội ở vùng đất mới và muốn tránh mặt xóm giềng trong lúc bị sa cơ lỡ vận.
>> Người trẻ chơi tiền ảo, trung niên buôn đất để giàu nhanh
Nhưng thật lạ, năm nay gia đình người bà con đó lại ăn Tết tưng bừng hơn bao giờ hết. Tôi cứ ngỡ họ trúng mánh khi đi làm ăn xa, ai ngờ tiền tài nằm ngay trước mắt, ở quê nhà nhưng bấy lâu nay không để ý.
"Vừa bán được hai cây mai, một cây 90 triệu, một cây 185 triệu" - người bà con khoe với tôi và bồi thêm: "Cây lộc vừng mọc ngoài bờ mương, người ta kêu giá 40 triệu nhưng chưa bán".
Chỉ mới vài năm trước đây thôi, lúc phá sản, bà phải bán đi đôi bông tai đang đeo để có tiền sắm sửa, sinh hoạt. Nhưng bây giờ, lại trở nên khấm khá nhờ cây kiểng. Nói chính xác hơn là đám mai vàng mọc lung tung ngoài sân, sau hè.
Người bà con của tôi có thú chơi cây kiểng kiểu không chuyên nghiệp mấy chục năm nay. Khoảng sân trước nhà và sau nhà trồng những cây mai vàng. Hàng rào cũng được làm từ những cây mai.
Lúc bình thường, chúng không có gì nổi bật so với những đồng loại cây xanh khác. Nhưng mỗi mùa Tết, nhất là từ sau rằm tháng Chạp, độ mươi ngày sau khi tuốt lá thì cả vuông nhà hừng rực lên một màu vàng kích thích mắt. Khi những cây mai trước sân được tuốt lá trơ trọi và chuẩn bị nở bông, hình thế của cây được hiện ra rõ hơn bao giờ hết.
Cành cong uốn lượn, những cây mai dáng thông, dáng rồng, dáng tam tài... được người bà con tôi vô tình uốn một cách vô thức trong lúc nhàn rỗi đã phát huy tác dụng: khiến nhiều người chơi mai, săn lùng mai để ý và trả giá cao.
Nhẩm đếm trong khu vườn, tôi thấy có hàng chục cây mai khoe sắc giữa xuân. Gia chủ khoe: "bán lai rai mỗi cây vài chục, vài trăm triệu chứ bán hết nguyên vườn cùng lúc chắc phải được cả tỷ bạc".
>> Làm nông 'có đầu óc', mua được nhà cho sáu con
Tôi sửng sốt và giật mình. "Kho tàng" ngay trước mắt mà nhiều người dân ở quê tôi bấy lâu nay để phí hoài. Những cây mai to đẹp được trồng trước sân chỉ làm mỗi nhiệm vụ ra hoa độ chừng nửa tháng Tết nhưng nếu hình thế lọt vào mắt xanh của dân chơi thì có giá trị rất nhiều, hơn tiền bán nông sản, làm nông nhiều lần.
Cả xóm quê tôi, nhà nào cũng có ít nhất một cây mai như vậy, nhiều thì chục cây. Như vậy, ai cũng là triệu phú, tỷ phú ngầm cả. Nhưng ngày thường lại sống èo uột vì câu chuyện nông sản được mùa mất giá, được giá mất mùa. Một số thì lên Bình Dương, Đồng Nai mưu sinh, để lại nhà cửa, mảnh vườn trống hoác.
Nhìn những vật báu ngoài sân, rõ ràng tiềm lực về nông nghiệp ở quê tôi là rất lớn. Nhưng bấy lâu nay cứ đi theo lối mòn cây ăn quả, lúa gạo... mà vô tình bỏ quên những mảng miếng làm ăn khác.
Câu chuyện ly hương mưu sinh, lẽ ra có thể giải quyết được một phần nếu khai thác đúng tiềm năng mà mảnh vườn, sân sau đang ẩn giấu.
Hồng Thăng
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.