Giới chuyên môn đánh giá Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 22 có sự cạnh tranh đa dạng của nhiều dòng phim, từ những bom tấn trăm tỷ (Bố già, Mắt biếc, Chị Mười Ba 2), phim độc lập (Ròm, Miền ký ức) đến các tác phẩm do đơn vị nhà nước sản xuất.
Đạo diễn Quang Dũng (Tiệc trăng máu) cho rằng năm nay, các phim điện ảnh dự thi đều tăng về chất và lượng, nhiều tác phẩm đạt kỹ thuật dựng quay, hình ảnh, âm thanh vượt bậc so với các năm trước. Theo anh, giải "Phim hay nhất" chia đều cơ hội cho các đại diện, do mỗi năm, Liên hoan phim có tiêu chí khác nhau. Anh nói: "Về chất lượng nghệ thuật, Ròm là ứng viên mạnh hoặc Bố già nếu xét khía cạnh thương mại. Tổng hòa hai yếu tố trên, tôi nghĩ Mắt biếc có cơ hội cao".
Bố già
Là tác phẩm điện ảnh Việt ăn khách nhất mọi thời đại, Bố già - Trấn Thành đồng đạo diễn, biên kịch kiêm đóng chính - từng tạo cơn sốt khi ra mắt vào tháng 3. Phim liên tục chinh phục nhiều cột mốc của phòng vé, vượt mức 400 tỷ đồng sau một tháng ra rạp.
Bố già xoay quanh cuộc sống mưu sinh của ông Ba Sang làm nghề chở hàng thuê. Con trai Ba Sang - Quắn (Tuấn Trần đóng) - có lối sống đối lập với ông, nhiều lần khiến ông trăn trở. Phim nhận ý kiến trái chiều, nhiều khán giả đánh giá việc tình tiết dễ đoán, thoại nhiều khiến tác phẩm giống phim truyền hình hơn điện ảnh. Trấn Thành từng cho biết nếu có cơ hội, anh sẽ dựng phim ngắn lại vì thời lượng 128 phút hơi dài. Anh bỏ ra hơn 20 tỷ đồng làm phim, dựa trên dự án web-drama cùng tên năm 2019.
Tiệc trăng máu
Ra rạp tháng 10/2020, tác phẩm của đạo diễn Quang Dũng từng đạt 167 tỷ đồng, vào top 5 phim Việt ăn khách nhất lịch sử phòng vé. Phim thu hút nhờ kịch bản giàu tình tiết - được Việt hóa từ tác phẩm gốc của Italy - cùng diễn xuất đồng đều của dàn cast, như Kiều Minh Tuấn, Kaity Nguyễn, Thái Hòa, Đức Thịnh, Hồng Ánh, Thu Trang...
Phim kể về nhóm bốn người đàn ông, thân từ thuở nhỏ. Lớn lên, mỗi người làm một nghề như nhà báo, bác sĩ thẩm mỹ, giáo viên... Họ cùng vợ, bạn gái tụ tập tại tiệc tân gia của một thành viên. Giữa bữa tiệc, bảy người chơi trò công khai tin nhắn, cuộc gọi điện thoại của từng thành viên. Từ đó, những bí mật dần phơi bày.
Mắt biếc
Tác phẩm chuyển thể từ truyện cùng tên của Nguyễn Nhật Ánh thu 180 tỷ đồng khi ra rạp cuối năm 2019. Phim tạo hiệu ứng lớn, liên tục đứng đầu bảng xu hướng với hơn 20.000 lượt tìm kiếm trong ngày trên Google Trending, đồng thời là phim Việt đầu tiên có nhiều MV nhạc nền vào top trending Youtube như Có chàng trai viết lên cây (top 5), Từ đó (top 2) - đều do Phan Mạnh Quỳnh sáng tác. Các diễn viên Trần Nghĩa, Trúc Anh, Trần Phong, Khánh Vân, Thảo Tâm trở thành gương mặt được quan tâm.
Thành công của tác phẩm đến từ sức hút của truyện, chất lượng phim và dàn diễn viên trẻ đẹp, tuy nhiên mắc một số điểm trừ về diễn xuất, cách dàn dựng. Mắt biếc được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chọn gửi tham dự Oscar ở hạng mục "Phim quốc tế" từ cuối tháng 12/2020 nhưng bị loại.
Gái già lắm chiêu V
Đối đầu Bố già khi ra rạp hồi tháng 3, tác phẩm của đôi đạo diễn Bảo Nhân - Nam Cito thu về 55 tỷ đồng, theo Box Office Vietnam. Phim lấy bối cảnh chính ở Huế, xoay quanh ba chị em dòng dõi quyền quý của một gia đình chuyên đấu giá cổ vật. Khi nhận ra tham vọng của em út (Kaity Nguyễn) âm mưu chiếm cổ vật hàng chục triệu USD, chị cả (Lê Khanh) cảnh báo cô nhưng rốt cuộc, bảo vật vẫn bị đánh cắp.
Phim mắc một số điểm trừ vì kịch bản nhiều sạn. Tác phẩm có nhiều cú "lật mặt" nhưng cách diễn giải chưa thuyết phục. Cái kết tiết lộ thân phận cô em út cũng tạo cảm giác khiên cưỡng.
Chị Mười Ba - 3 ngày sinh tử
Tác phẩm tiếp nối phần một (năm 2019), chuyển thể từ web-drama Thập Tam Muội (Thu Trang sản xuất và đóng chính). Ra rạp cuối năm 2020, trong bối cảnh dịch còn phức tạp, phim đạt doanh thu vượt kỳ vọng của nhà sản xuất - hơn 100 tỷ đồng.
Phim bắt đầu với bối cảnh chị Mười Ba (Thu Trang) cùng anh em trong xã đoàn lên Đà Lạt làm lại cuộc đời. Sau khi ra tù, Kẽm Gai (Anh Tú) - một đàn em của chị Mười Ba - xảy ra ẩu đả với Đức Mát (Phát La), trở thành nghi phạm trong cái chết của hắn. So với phần trước, phim tăng các tình huống hài hước, chủ yếu từ lời thoại tung hứng giữa các nhân vật. Tuy nhiên, vì tập trung vào mảng miếng hài, khâu hành động của phim không thực sự nổi bật.
Ròm
Công chiếu tháng 9/2020, phim đạt hơn 60 tỷ đồng doanh thu. Ròm thuộc dòng phim độc lập, từng thắng ở hạng mục New Currents - giải cao nhất ở Liên hoan phim Busan (Hàn Quốc) năm 2019.
Phim xoay quanh nhân vật chính cùng tên (Trần Anh Khoa đóng) - cậu bé chuyên làm nghề tư vấn số đề cho người dân một khu chung cũ. Nếu trúng, cậu được thưởng, sai sẽ bị đánh. Một lần Ròm chỉ ông Khắc (Mai Trần) đánh đề và trúng. Từ đây, nhiều bi kịch xảy ra. Một bộ phận khán giả đánh giá cái kết lửng lơ, chưa khép lại câu chuyện.
Bằng chứng vô hình
Công chiếu tháng 7/2020, dù không đạt doanh thu cao, phim của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh được đánh giá cao ở phần kịch bản và diễn xuất của Phương Anh Đào và Quang Tuấn. Phim được Việt hóa từ tác phẩm gốc của Hàn Quốc - từng đoạt giải "Kịch bản xuất sắc" tại Grand Bell Awards năm 2011.
Nhân vật chính là Thu (Phương Anh Đào) - cô gái mù tình cờ thành nhân chứng một vụ tai nạn. Từ đây, các điều tra viên lùng ra đầu mối về loạt phụ nữ mất tích bí ẩn. Kịch bản đi theo chiều hướng phát triển tâm lý nhân vật chính. Thu mắc kẹt trong quá khứ vì một lỗi lầm cô cho rằng do mình gây ra. Trong quá trình chạy đua cùng tội phạm, cô đối diện với bản thân và tự tháo gỡ nút thắt.
Miền ký ức
Tác phẩm của đạo diễn Bùi Kim Quy dài 99 phút, mở đầu bằng cái chết của một người mẹ, đau đáu lo cho con trai đến phút cuối đời. Trong khi hàng xóm đào huyệt để chôn cất bà, cậu con trai khăng khăng đòi hỏa táng. Một người đàn ông khác chết do tai nạn lao động ở công trường. Vợ anh quyết định đưa chồng về quê an táng, song họ hàng bên chồng nghi ngờ sự chung thủy của người vợ vì cô còn trẻ đẹp.
Phim từng tranh giải "New Currents" tại Liên hoan phim Busan 2021 hồi tháng 9. Đạo diễn Park Sung Ho - thành viên ban tổ chức - bình luận: "Cuối cùng, thái độ với cái chết được quyết định bởi cách những người còn sống tiếp nhận nó. Chúng ta không thể bắt ai đó nhớ mãi về một người, ôm lấy những ký ức về họ. Miền ký ức của Bùi Kim Quy giải quyết vấn đề này bằng cách tiết lộ sự thật mà không ai có thể thoát khỏi".
17 tác phẩm tranh giải ở hạng mục phim truyện gồm: Bằng chứng vô hình, Bố già, Chị Mười Ba - 3 ngày sinh tử, Con đường có mặt trời, Cơn giông, Gái già lắm chiêu V, Khúc mưa, Kiều, Mắt biếc, Miền ký ức, Nắng 3 - Lời hứa của cha, Ngốc ơi tuổi 17, Ròm, Lính chiến, Tiệc trăng máu, Võ sinh đại chiến, Bình minh đỏ.
Liên hoan phim Việt Nam do Cục Điện ảnh cùng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức hai năm một lần. Sự kiện nhằm biểu dương các tác phẩm mang đậm bản sắc dân tộc, giàu tính nhân văn, có dấu ấn sáng tạo, vinh danh nghệ sĩ điện ảnh có thành quả nghệ thuật nổi bật. Lần gần nhất, sự kiện được tổ chức ở Vũng Tàu năm 2019, với giải Bông Sen Vàng (Phim xuất sắc) được trao cho Song Lang. Liên hoan phim lần thứ 22 kéo dài từ ngày 18 đến 20/11 ở Huế, theo hình thức trực tiếp kết hợp online.
Mai Nhật