Cục Điều tra Liên bang (FBI) và Bộ An ninh Nội địa Mỹ tuần trước cảnh báo cơ quan hành pháp các bang rằng những kẻ cực đoan bạo lực "được thúc đẩy bởi thuyết âm mưu QAnon" có thể tập hợp để gây rối vì tin rằng Donald Trump sẽ nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ hai vào ngày 4/3.
Nhưng ngày 4/3 trôi qua mà không có sự cố nghiêm trọng nào, cũng không có những cuộc tập trung đông người ở thủ đô Washington hay các bang. Điều này không đồng nghĩa với việc phong trào tin Trump vẫn là tổng thống đã mất động lực, mà do những người ủng hộ thuyết QAnon "đánh hơi" thấy một cái bẫy.
QAnon là thuyết âm mưu cực hữu cho rằng một nhóm bí mật thờ quỷ Satan, gồm những kẻ ấu dâm ăn thịt người đang điều hành một đường dây mại dâm trẻ em toàn cầu và âm mưu chống lại Trump. Thuyết âm mưu bắt đầu với một bài đăng vào tháng 10/2017 trên diễn đàn 4chan của Q, có thể là một công dân Mỹ.
Người ủng hộ thuyết QAnon diễn giải sai một đạo luật được thông qua năm 1871, cho rằng chính phủ liên bang Mỹ đã bí mật trở thành một tập đoàn và mọi tổng thống nhậm chức cũng như mọi sửa đổi hiến pháp sau năm này đều bất hợp pháp. Theo niềm tin của họ, lễ nhậm chức của Biden hôm 20/1 không được công nhận, Trump sẽ trở lại vào ngày 4/3 với tư cách tổng thống thứ 19 - tổng thống hợp pháp đầu tiên sau Ulysses S. Grant. Ngày 4/3 là ngày nhậm chức ban đầu của các tổng thống Mỹ, trước khi được đổi thành ngày 20/1 theo Tu chính án thứ 20 năm 1933.
Vài tuần trước ngày 4/3, những người có ảnh hưởng với cộng đồng QAnon đã kêu gọi họ tránh tham dự bất kỳ sự kiện nào vào ngày đó, cho rằng bất kỳ cuộc tụ tập được lên kế hoạch nào có thể là "chiến dịch cờ giả" do chính phủ Mỹ bí mật tiến hành để gán tội cho họ (bắt nguồn từ việc tàu quân sự treo cờ giả tấn công một nước để đổ lỗi cho một nước khác).
"Q đã nói với chúng tôi ngày 4/3 là một cái bẫy", một người dùng đăng trên một diễn đàn QAnon lớn vào giữa tuần trước. "Bất cứ điều gì xảy ra đều không phải do chúng ta làm".
Một tuần trước đó, thông điệp tương tự cũng được truyền đi tại một kênh QAnon lớn khác trên Telegram. "Cảnh báo nghiêm trọng: Tránh xa bất kỳ sự kiện nào được tổ chức vào ngày 4/3!", một quản trị viên viết vào ngày 26/2. "Có người đang ủ mưu gì đó và chúng ta đừng sa vào".
Trên mạng xã hội, "hoạt động cờ giả" đã được nhắc đến rất nhiều trong những tuần sau cuộc bạo loạn hôm 6/1. Những người tham gia các diễn đàn, phòng trò chuyện, trang web QAnon nhận thấy họ đột nhiên bị cơ quan hành pháp và truyền thông theo dõi sát sao.
"Nhiều nhóm bị 'đá' ra khỏi các nền tảng hay bị dừng hoạt động, nhiều người bị bắt, các lãnh đạo phong trào bị FBI thẩm vấn hay thậm chí bị bắt", Jared Holt, chuyên gia chuyên theo dõi người cực hữu từ Hội đồng Đại Tây Dương, nói. "Vì vậy, nhóm này thấy bất an khi tổ chức công khai các sự kiện tụ tập. Và nếu không thể diễn ra công khai thì lượng người tham gia sẽ ít".
Thực tế, nỗi lo sập bẫy đã tồn tại trong cộng đồng QAnon từ trước vụ bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1. Những người cánh hữu có ảnh hưởng lập luận rằng các nhóm cực tả và nhà hoạt động Mạng người da màu cũng quan trọng đóng giả làm người ủng hộ phong trào "Khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA) hoặc nhóm cực hữu Proud Boys đi xúi giục bạo lực để mưu hại họ.
Người dẫn chương trình Infowars Alex Jones và nghị sĩ Florida Matt Gaetz nói rằng những kẻ bạo loạn ở Đồi Capitol thực chất là Antifa, dù FBI khẳng định họ không có bằng chứng nào cho thấy điều này.
Hầu hết những người có ảnh hưởng với cộng đồng QAnon, như luật sư Lin Wood và Sidney Powell từng làm việc cho Trump và Ron Watkins, cựu quản trị viên của 8kun, diễn đàn thúc đẩy QAnon, không coi trọng thuyết âm mưu ngày 4/3.
"Toàn bộ mọi thứ dựa trên việc hiểu sai luật từ năm 1871. Ngay cả những người có ảnh hưởng lớn với cộng đồng QAnon cũng không tin vào nó. Họ đã cố gắng thuyết phục những người theo dõi rằng đó là một trò lừa bịp nhằm bôi xấu phong trào", Mike Rothschild, nhà nghiên cứu đang viết sách về lịch sử QAnon, nói.
Một số người đã tích cực cố gắng loại bỏ thuyết âm mưu 4/3 từ hồi tháng một. "Tôi có cảm giác câu chuyện '4/3 mới là ngày nhậm chức thật' là chiến dịch của những người trà trộn vào cộng đồng chúng ta để lừa mọi người truyền bá những lý lẽ vô nghĩa, khiến toàn bộ phong trào trở thành trò cười", một người có ảnh hưởng đăng trên một kênh riêng vào ngày 10/2.
Thông điệp rất rõ ràng: hãy ở nhà, nếu có chuyện gì xảy ra vào ngày hôm đó thì không phải do họ làm. Ngay cả những dấu hiệu cho thấy Trump đang lên kế hoạch nào đó cũng phải được xem xét cẩn thận.
Một người hôm 12/2 đăng bài giải mã thông tin trên truyền thông chính thống rằng khách sạn Quốc tế Trump ở thủ đô Washington đã kín lịch đặt phòng, với giá phòng là hơn 1.200 USD một đêm. Người này phỏng đoán có thể "lễ nhậm chức đích thực" sắp diễn ra hoặc có thể Trump đang đùa cợt giới truyền thông bằng cách tăng giá phòng. Nhưng dù thế nào, cộng đồng QAnon cũng cần kiên nhẫn.
"Hãy bình tĩnh chờ xem mọi thứ thế nào. Nếu chúng ta biết thì kẻ thù cũng biết", người này viết.
Phương Vũ (Theo Politico)