Lần này, Esther Jones, một y tá ở vùng nông thôn tại Portland, bang Oregon, Mỹ, chọn một mũi tiêm Moderna và nó đã có kết quả. Xét nghiệm máu cho thấy hệ thống miễn dịch của bà đã được kích hoạt và sản sinh kháng thể với nCoV, nhưng tỷ lệ thấp hơn rất nhiều so với những người khỏe mạnh. Jones tiếp tục tiêm mũi vaccine thứ tư vào tháng trước với hy vọng có thể tăng mức độ kháng thể.
Jones, 45 tuổi, từng được ghép thận năm 2010 và phải dùng thuốc ức chế miễn dịch kể từ đó để ngăn ngừa thải ghép. Bà lường trước bản thân sẽ khó có phản ứng với vaccine nên đã đăng ký tham gia một trong số ít nghiên cứu về tiêm liều tăng cường cho người có hệ miễn dịch yếu.
Bà Esther Jones tại một công viên ở Portland, bang Oregon. Ảnh: NYTimes.
Kể từ tháng 4, các nhà cung cấp dịch vụ y tế ở Pháp đã thường xuyên tiêm liều vaccine thứ ba cho người có vấn đề về miễn dịch. Một nghiên cứu của Pháp công bố tháng trước cho biết kháng thể sau tiêm vaccine ở những người ghép tạng tăng từ 40% sau liều thứ hai lên 68% sau liều thứ ba. Nghiên cứu mà bà Jones đăng ký cũng cho kết quả tương tự ở 30 người ghép tạng sau khi tiêm liều thứ ba.
Tiến sĩ Dorry Segev, một bác sĩ phẫu thuật ghép tạng tại Đại học Johns Hopkins dẫn đầu nghiên cứu, cho hay việc vẫn có nguy cơ nhiễm bệnh dù đã tiêm chủng là điều "đáng sợ và bực bội" đối với người bị suy giảm miễn dịch. "Họ tiếp tục phải sống như thể chưa từng tiêm vaccine cho đến khi chúng ta tìm ra cách giúp họ có khả năng miễn dịch tốt hơn", Segev nói.
Tuy nhiên, không có cơ quan liên bang hoặc nhà sản xuất vaccine nào ở Mỹ nỗ lực thử nghiệm tiêm liều tăng cường đối với người có vấn đề về miễn dịch. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA), cũng như Viện Y tế Quốc gia (NIH) trên thực tế khuyến cáo không nên xét nghiệm mức độ kháng thể sau khi tiêm vaccine.
"Cần có một nghiên cứu ở phạm vi quốc gia về việc tiêm liều tăng cường cho những người từng ghép tạng", tiến sĩ Balazs Halmos, bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Trung tâm Y tế Monterfiore ở Bronx và là người dẫn đầu nghiên cứu cho thấy bệnh nhân ung thư không phản ứng với vaccine, nói. "Không nên để một đội nhỏ như chúng tôi tìm hiểu điều đó".
Ước tính 5% dân số Mỹ bị suy giảm miễn dịch, do nhiều nguyên nhân, như ung thư, ghép tạng, bệnh gan mạn tính, suy thận hoặc dùng các loại thuốc như Rituxan, steroid và methotrexate để điều trị từ viêm khớp dạng thấp, vảy nến đến một số loại ung thư.
"Đây là những người đang bị bỏ lại phía sau", tiến sĩ Jose U. Scher, bác sĩ về khớp tại Trung tâm Y tế NYU Langone và là người dẫn đầu nghiên cứu ảnh hưởng của methotrexate với vaccine, nói.
Không phải tất cả những người thuộc nhóm này đều bị ảnh hưởng, nhưng Apoorva Mandavilli, biên tập viên của NYTimes, cho rằng việc không tiến hành nghiên cứu quy mô lớn đồng nghĩa không thể biết ai cần tiêm thêm liều vaccine tăng cường. Bên cạnh nguy cơ mắc Covid-19, người có hệ miễn dịch yếu cũng có thể giúp virus tiếp tục biến đổi trong cơ thể và dẫn tới xuất hiện biến chủng mới.
Tiêm liều tăng cường được giới nghiên cứu ủng hộ bởi cách tiếp cận này từng có tiền lệ, như người suy giảm miễn dịch từng được tiêm tăng cường vaccine viêm gan B và cúm.
Một số nghiên cứu chỉ ra liều vaccine thứ ba có thể hiệu quả đối với những bệnh nhân không tăng kháng thể sau tiêm hai liều đầu tiên, nhưng việc tiến hành các nghiên cứu chuyên sâu khá chậm chạp.
Moderna chuẩn bị thử nghiệm liều thứ ba đối với 120 người ghép tạng, trong khi Pfizer có kế hoạch nghiên cứu quy mô lớn hơn với 180 người lớn và 180 trẻ em có vấn đề về miễn dịch. Nhưng hai công ty đã từ chối ít nhất hai nhóm nghiên cứu độc lập, những người hy vọng tìm hiểu về tác dụng của liều vaccine thứ ba.
NIH cũng tìm kiếm 400 người suy giảm miễn dịch cho thử nghiệm theo dõi mức độ kháng thể và tế bào miễn dịch trong 24 tháng, nhưng không có thử nghiệm nào về tiêm liều tăng cường.
"Nó mất rất nhiều thời gian, đặc biệt đối với một cơ quan chính phủ. Chúng tôi phải vượt qua nhiều quy trình quản lý và kiểm duyệt cho các dự án như vậy", Emily Ricotta, nhà dịch tễ học tại Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia, nói.
Nhưng lời giải thích này không làm hài lòng các nhà nghiên cứu. Nhiều trung tâm y tế đã có sẵn các nhóm bệnh nhân không phản ứng với vaccine để cơ quan liên bang có thể tổ chức thử nghiệm lâm sàng mà không gặp nhiều khó khăn, theo tiến sĩ Scher.
"Nó là một nghiên cứu rất đơn giản. Không có gì phức tạp ở đây", ông nói.
Một điểm tiêm chủng ở bang New Jersey hồi tháng 2. Ảnh: NYTimes.
Nhóm của Segev trong một nghiên cứu phát hiện chưa tới 50% trong số 658 người ghép tạng tăng kháng thể sau hai mũi tiêm Pfizer hoặc Moderna. Nhưng họ cần tuyển thêm các tình nguyện viên đã tiêm liều thứ ba như bà Jones để nghiên cứu sâu hơn.
Bà Jones nói nhiều người như bà cảm thấy họ bị chính phủ liên bang bỏ rơi, nhất là khi nhiều biến chủng nCoV đang hoành hành ở Mỹ.
Nhiều thành viên của một nhóm người suy giảm miễn dịch trên Facebook đã được tiêm liều thứ ba ở các điểm tiêm chủng đại trà, nơi các nhà cung cấp không kiểm tra hồ sơ tiêm chủng, hoặc ở các bang khác tại Mỹ. Tuy nhiên, hầu hết họ vẫn tiếp tục đeo khẩu trang để bảo vệ thân, dù đôi khi bị mọi người xung quanh chế giễu.
"Tôi rất buồn khi nhiều người trên thế giới biến việc đeo khẩu trang thành một vấn đề mang đậm tính chính trị", bà Jones nói. "Nó khiến chúng tôi gặp khó khăn khi muốn bảo vệ bản thân".
Thanh Tâm (Theo NYTimes)