3h sáng 10/10, ông Nguyễn Hoài Xanh (51 tuổi, trú thị trấn Cửa Việt, huyện Gio Linh) nhận được điện thoại của người cháu nhờ sửa chân vịt cho tàu cá, để ra khơi cứu thuyền viên trên tàu hàng mắc cạn ở cảng Cửa Việt và đề nghị ông đi cùng.
Ông Xanh nghĩ mình có 33 năm kinh nghiệm đi biển, sức khoẻ tốt, trong khi các thuyền viên ở tình thế hiểm nghèo, nên đồng ý ngay.
Lặng lẽ chuẩn bị các vật dụng cần thiết, ông Xanh không thông báo quyết định trên của mình với gia đình, vì vợ ông vừa mổ tim 2 năm trước nên "dễ xúc động" nếu biết chồng ra khơi giữa thời tiết xấu, sóng biển cao từ 4 đến 5 mét.
Bị sóng đánh rơi xuống biển trên chuyến cứu nạn thứ 2, ngư dân Nguyễn Đức Bằng bơi về bờ, lúc 9h55 ngày 10/10. Ảnh: Hoàng Táo
Cùng ra khơi với ông Xanh, ông Nguyễn Đức Bằng (53 tuổi, trú thị trấn Cửa Việt, Gio Linh) kể lại, quan sát hiện trường cho thấy tàu hàng mắc cạn chỉ cách bờ hơn 400 m nhưng sóng to, gió lớn. "Nhiều người thấy vậy sẽ ngần ngại, nhưng tôi đi biển từ năm 13 tuổi, sống chết không biết bao nhiêu lần nên khi được đề nghị tham cứu nạn thì gật đầu tức khắc", ông Bằng nói.
Gần 9h ngày 10/10, tàu cá 45CV do ông Bằng điều khiển, chở theo ông Xanh và 2 ngư dân khác ra khơi, hướng về phía tàu mắc cạn.
Lúc này gió to, sóng biển cao và đục ngầm. Nhìn từ bờ, tàu cá như chiếc lá mỏng bị sóng dập chao đảo, nghiêng ngả. "Đi biển những lúc như vậy phải biết chế nước, lựa con sóng và hướng gió thổi để lái thuyền", ông Bằng nói.
Ngư dân Bằng kể lại chuyến ra biển cứu nạn. Video: Hoàng Táo
Sau 15 phút, tàu cá đến sát tàu mắc cạn, thả neo, ông Bằng cùng ông Xanh thay nhau giữ cho tàu cá thăng bằng, tát nước biển tràn vào ra ngoài, hai ngư dân còn lại tung phao và dây thừng qua cho các thuyền viên.
Sau khi giao lái thuyền cho một người khác, ông Bằng quyết định cột dây thừng vào người rồi nhảy xuống biển, bơi vào sát lan can cabin tàu hàng. Tuy nhiên, những con sóng to đánh dạt tàu cá ra xa, ông Bằng bị kéo phăng theo, một lúc sau lại dạt vào gần tàu mắc cạn. Ông vật lộn tháo dây thừng và trèo lên giàn sắt trên tàu mắc cạn, cách cabin khoảng 10 m. Ít phút sau, ngư dân Bằng bị sóng đánh rơi xuống biển rồi tự bơi vào bờ.
Lúc này tàu cá bị sóng đánh va vào tàu hàng, chìm dần xuống, ông Xanh cùng một ngư dân bơi lên mũi tàu hàng, ngư dân còn lại bám ở giàn sắt.
Ngư dân Nguyễn Hoài Xanh cung cấp thông tin về các thuyền viên, tình hình sóng gió với lực lượng cứu nạn, sau khi được đưa về bờ, lúc 16h04 ngày 10/10. Ảnh: Hoàng Táo
Chứng kiến tàu cá chở 4 bạn nghề bị chìm khi tham gia cứu nạn, nhưng ngư dân Võ Văn Dũng (46 tuổi, trú thị trấn Cửa Việt) vẫn nhận lời tham gia cuộc cứu hộ. Lúc này phương án được thay đổi, thay vì ngư dân bơi vượt sóng tiếp cận tàu hàng, nhà chức trách cử một nhân viên cứu nạn hàng hải đi cùng ngư dân, sử dụng súng bắn dây để kết nối với tàu mắc cạn.
Lúc 15h20 ngày 10/10, ông Dũng lái tàu cá ra khơi cùng một ngư dân và một nhân viên cứu nạn hàng hải. 10 phút sau, tàu cá tiếp cận tàu mắc cạn, đang triển khai cứu hộ thì hai ngư dân bị sóng đánh văng xuống biển. "Khi rơi xuống nước, tôi đã nghĩ tàu cá không có người lái sẽ chìm, nhưng khi ngoi lên thấy tàu còn nên gắng bơi đến", ông Dũng nhớ lại.
Họ trèo lại lên tàu cá, ngồi thở dốc một lúc rồi vật lộn với sóng gió chuyển được 2 chiếc phao qua cho các ngư dân bị mắc kẹt phía mũi tàu hàng. Hai ngư dân mắc kẹt (gồm ông Xanh và một người khác) lần theo phao và dây thừng, bơi qua tàu cá. Trên tàu cá lúc này có 5 người, đối diện với tình thế nguy cấp khác là tàu bị nước tràn vào. Ông Dũng vội lái tàu cá vào bờ. Khi cách bờ khoảng 200 m, nước vào gần nửa tàu cá, ông Dũng vẫy tay để người trong bờ kéo dây, lôi tàu vào nhanh hơn. Cả 5 người nhảy xuống bờ an toàn vừa lúc con tàu cá gần chìm.
Đến lúc này, trong số các ngư dân ra biển cứu nạn, còn một người là anh Trần Xuân Cường (27 tuổi, trú Gio Việt, Gio Linh) kẹt trên tàu hàng thêm một ngày đêm, được giải cứu cùng các thuyền viên vào hôm sau.
Chị Trần Thị Vân khóc nức nở khi biết em trai bị mắc kẹt ở ngoài tàu hàng, lúc 15h55 ngày 10/10. Ảnh: Hoàng Táo
Tối hôm anh Cường kẹt lại trên tàu hàng, chị Trần Thị Vân (32 tuổi, chị ruột anh Cường) cùng một số người nhà thức trắng ở bãi biển. "Tôi chỉ biết quỳ trên bờ biển, cầu mong em trở về chứ không thiết tha gì hơn", chị Vân nhớ lại.
Hiện 7 thuyền viên và ngư dân Cường đã ổn định sức khoẻ, đang được chăm sóc tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị.
Đại tá Lê Văn Phương, Chỉ huy trưởng Biên phòng Quảng Trị, đã biểu dương các ngư dân quả cảm cứu thuyền viên. "Việc cứu hộ ban đầu dựa hoàn toàn vào ngư dân. Nếu những người này không ra khơi, dù thành công hay không, thì rất khó động viên và giữ tình thần cho các thuyền viên trên tàu mắc cạn", Đại tá Phương nói.
Khoảng 3h sáng 8/10, tàu Vietship 01 neo đậu ở khu vực cảng Cửa Việt bị nước lũ cuốn trôi ra biển, mắc cạn ở cách bờ khoảng 400 m. Trên tàu có 12 thuyền viên.
Sau 3 ngày, nhà chức trách cứu được 7 thuyền viên trên tàu Vietship 01; 4 người tự bơi vào bờ và một người trôi dạt, tử vong; 3 ngư dân đi tàu cá ra cứu nạn, bị kẹt lại tàu hàng cũng được giải cứu thành công.