Đám đông hơn 100 người tụ tập trong một hội trường ở Phoenix, Arizona, đội những chiếc mũ đỏ có khẩu hiệu "Khiến cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Một số người đàn ông cầm những lá cờ Mỹ khổng lồ đứng trước các biểu ngữ "Người gốc Latinh ủng hộ Trump", "Cảnh sát ủng hộ Trump", kêu gọi mọi người nhắn tin để nhận thông tin mới nhất về chiến dịch.
Eric, con trai Tổng thống, xuất hiện tại sự kiện. Anh nói với họ trận chiến đang diễn ra rất đơn giản, đó là cuộc đấu giữa cái đúng với cái sai. "Họ đang cố gắng chặn miệng chúng ta", anh nói trong khi đám đông hò reo.
Cử tri tham gia sự kiện Người gốc Latinh ủng hộ Trump tại Arizona hồi tháng 9. Ảnh: NYTimes.
Nam giới là nhóm cử tri cốt lõi trong "căn cứ địa" của Tổng thống Trump. Trong các cuộc thăm dò, khoảng cách giới tồn tại ở hầu hết các nhóm nhân khẩu học: trong số các cử tri da trắng, người cao tuổi, cử tri không có trình độ đại học, nam giới luôn ủng hộ Trump nhiều hơn nữ giới. Và sự ủng hộ đó cũng không suy suyển sau khi Tổng thống dương tính với nCoV. Các cuộc thăm dò cho thấy cuộc bầu cử tổng thống này có thể chứng kiến khoảng cách giới lớn nhất kể từ khi Tu chính án thứ 19, cho phép phụ nữ bầu cử, được thông qua một thế kỷ trước.
Phần lớn cử tri gốc Tây Ban Nha ủng hộ đảng Dân chủ, nhưng Trump vẫn thu hút được khoảng 30% cử tri nhóm này, bất chấp chính sách chống nhập cư. Câu hỏi nhiều người đặt ra là những cử tri này là những người như thế nào?
Không có câu trả lời đơn giản. Ông Trump nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ những người Cuba và Venezuela sống lưu vong ở Nam Florida vì lập trường cứng rắn với các nước này. Chiến dịch của ông đã cố gắng thu hút người Latinh sùng đạo trên khắp đất nước. Nhưng không có nhóm nào khiến đảng Dân chủ lo lắng hơn những người đàn ông gốc Tây Ban Nha sinh ra Mỹ, đặc biệt là những người dưới 45 tuổi. Các cuộc thăm dò cho thấy họ rất nghi ngờ khả năng của Joe Biden.
Những yếu tố khiến Trump làm mất lòng người cao tuổi, phụ nữ và cử tri ở vùng ngoại ô lại là điều làm nên sức hấp dẫn của Tổng thống với những người đàn ông này. Các cuộc phỏng vấn với hàng chục người gốc Mexico ủng hộ Trump cho thấy đối với họ, ông Trump là "đại trượng phu" mạnh mẽ, giàu có và quan trọng nhất là không hối lỗi. Trong một thế giới mà bất cứ lúc nào ai cũng có thể bị chỉ trích vì lỡ lời, ông sẵn sàng "bạo miệng" và không bận tâm đến việc tự kiểm điểm.
"Tôi cảm thấy rất sung sức", Tổng thống nói trong cuộc mít tinh ở Florida hồi đầu tuần, đứng trước chuyên cơ Air Force One. Cuộc mít tinh kết thúc với ca khúc "Đấng nam nhi" của Village People.
Paul Ollarsaba Jr., cựu chiến binh thủy quân lục chiến 41 tuổi, đã bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa lần đầu tiên vào năm 2016. Ông ủng hộ Trump vì cam kết của Tổng thống đối với quân đội.
"Tôi là người gốc Mexico", Ollarsaba nói và cho biết thêm rằng trong nhiều năm, ông nghĩ điều đó có nghĩa là ông phải bỏ phiếu cho đảng Dân chủ. Khi ông bắt đầu ủng hộ Trump năm 2016, gia đình đã tẩy chay ông. "Cha mẹ tôi nói: 'Tại sao con lại ủng hộ một kẻ phân biệt chủng tộc? Con là người gốc Mexico, con phải bỏ phiếu thế này", Ollarsaba nói. "Không, đó là đất nước của tôi. Đó là nỗi sợ hãi, mọi người sợ công khai rằng họ ủng hộ Tổng thống".
Henry Cejudo, 33 tuổi, người phát biểu trong sự kiện ủng hộ Trump tại Arizona, rõ ràng không có nỗi sợ đó. Khi Tổng thống Trump tổ chức cuộc mít tinh lớn ở Nevada vào tháng trước, Cejudo cùng một số võ sĩ MMA đã tham gia. Cejudo là con của những người nhập cư Mexico không giấy tờ, đã trở thành võ sĩ MMA danh tiếng và từng đoạt huy chương vàng Olympic môn vật tự do.
"Tôi là người hâm mộ lớn nhất của ông ấy", Cejudo nói. Anh đã theo dõi chương trình "Người tập sự" do Trump chủ trì vào thời trung học. "Chúng ta cần một doanh nhân, chúng ta cần một người như thế để điều hành đất nước".
Những người khác có mặt tại sự kiện cùng với Cejudo và Eric cũng từng xem "Người tập sự" và họ thích phong cách mạnh mẽ, sự tự tin của ông trong chương trình này. Họ thấy cách ông làm tổng thống cũng như vậy. Dù họ không hoàn toàn đồng ý với các quan điểm của Trump, họ coi đó là bằng chứng chứng tỏ thêm về sức mạnh của ông.
Họ thấy việc ông phớt lờ các khuyến cáo y tế ngay cả khi chính ông đã nhiễm Covid-19 không phải là dấu hiệu của khả năng lãnh đạo kém, mà là một người đàn ông tự nghiên cứu vấn đề để đưa ra kết luận của riêng mình. Họ coi việc ông tránh đeo khẩu trang là minh chứng cho sự cứng rắn, việc ông không ngừng ngắt lời Biden trong cuộc tranh luận hồi tháng 9 là cách sử dụng sức mạnh hiệu quả.
"Chúng tôi thấy ông ấy là một ông chủ rất oách", Edwin Gonzales, 31 tuổi, người cầm một lá cờ Mỹ lớn bên ngoài văn phòng chiến dịch tranh cử của Trump, cho biết. "Hình ảnh ông ấy đi xuống thang cuốn về cơ bản cũng giống vậy - một ông chủ đi xuống thật oai phong lẫm liệt và trở thành tổng thống. Đó là điều gây phấn khích".
Gonzales nhắc đến màn xuất hiện của Trump khi ông công bố quyết định tranh cử tổng thống tại tháp Trump ở New York năm 2015. Hình ảnh ông và Melania đi xuống từ thang cuốn để đến bục phát biểu từng bị giới truyền thông chế giễu là giống một "trò hề". Chính đội ngũ của Trump cũng từng khuyên ông không nên xuất hiện như vậy vì tạo cảm giác thiếu chuyên nghiệp nhưng Trump nhất quyết làm theo ý mình. Sau khi ông đắc cử tổng thống, hình ảnh này trở thành biểu tượng cho một chiến dịch tranh cử phá vỡ mọi quy ước và chuẩn mực chính trị.
"Ông ấy là một ông chủ và họ muốn được giống như ông ấy, họ thần tượng ông ấy", Gonzales nói thêm.
Các cử tri tại sự kiện ở Arizona cũng chỉ trích Biden, nhiều người mô tả ứng viên đảng Dân chủ là yếu đuối và xứng đáng bị gán biệt danh mà chiến dịch của Trump đặt ra: "Biden tầng hầm", mỉa mai việc Biden chủ yếu ở nhà và tránh tổ chức sự kiện gặp gỡ cử tri do lo ngại về Covid-19.
Nhiều người trong số những người đàn ông này cho rằng họ không cần đeo khẩu trang. Sau khi được kiểm tra thân nhiệt tại lối ra vào, hầu như không khán giả nào đeo khẩu trang, các diễn giả cũng không.
Biden đã chế nhạo việc Trump miễn cưỡng đeo khẩu trang. "Cái kiểu tỏ ra mình là đấng nam nhi bằng việc không chịu đeo khẩu trang là sao nhỉ?", ông nói trong một phiên hỏi đáp với cử tri vào tháng này. Bình luận đã khiến một nhà bình luận trên Fox phản pháo rằng Biden "nhét thêm cái ví vào khẩu trang cũng được", mỉa mai việc ứng viên đảng Dân chủ coi khẩu trang là vật bất ly thân.
Tổng thống Mỹ Trump tại Florida tháng 10/2019. Ảnh: Reuters.
"Chúng ta đang ở một bước ngoặt của đất nước, chúng ta có thể sợ hãi hoặc tiến về phía trước. Những gì họ đã làm trong vài tháng qua đã khiến đảng của họ bị tổn hại nhiều hơn. Họ cố gắng làm chúng tôi sợ hãi", Ricco, 40 tuổi, nói về phe Dân chủ.
Có thể coi nhóm cử tri gốc Tây Ban Nha là "căn cứ địa" của Biden vì ông vượt xa Trump về mức độ ửng hộ từ nhóm này. Nhưng mặc dù phần lớn phụ nữ gốc Tây Ban Nha ủng hộ Biden, những người đàn ông gốc Tây Ban Nha dường như có ác cảm dai dẳng với ông. Các cuộc thăm dò cho thấy Biden chật vật trong việc thu hút hơn 60% cử tri nhóm này, thấp hơn nhiều so với mức trung bình của ông đối với nhóm cử tri không phải là người da trắng nói chung. Các chiến lược gia đảng Cộng hòa và Dân chủ nói rằng Biden đã không làm đủ để tiếp cận những người đàn ông Latinh trẻ tuổi.
"Những người đàn ông gốc Tây Ban Nha sinh ra ở Mỹ dưới 40 tuổi rất ủng hộ Trump, câu hỏi là tại sao?", Mike Madrid, nhà tư vấn của đảng Cộng hòa có quan điểm chống Trump, nói.
Cả hai đảng thường nỗ lực tiếp cận cử tri da trắng thuộc tầng lớp lao động, nhưng nhiều người đàn ông gốc Tây Ban Nha cũng có những ưu tiên cơ bản giống với nhóm cử tri này. "Họ chủ yếu nói tiếng Anh, đối mặt với những khó khăn kinh tế tương tự và xem các kênh truyền thông giống nhau", Madrid nói.
Sau nhiều tháng đối mặt với những lời chỉ trích dai dẳng rằng họ đã không làm đủ để tiếp cận cử tri gốc Latinh, chiến dịch của Biden đã công bố một số quảng cáo bằng tiếng Tây Ban Nha trong vài tuần qua, bao gồm một quảng cáo có hình ảnh Bad Bunny, ngôi sao nhạc pop nổi tiếng sinh ra ở Puerto Rico. Các quảng cáo khác tập trung nhiều vào cách chính quyền Trump nhắm mục tiêu vào người gốc Latinh, nhưng thông điệp này không gây được tiếng vang đối với những người đàn ông không muốn bị người khác thương hại.
Một số đảng viên Dân chủ cho rằng sự ủng hộ dành cho ông Trump là một ví dụ của văn hóa đề cao sự nam tính quá đà. Nhưng vấn đề này còn bộc lộ một số xu hướng cơ bản của cộng đồng người Latinh sinh ra ở Mỹ. Nhiều phụ nữ gốc Tây Ban Nha tốt nghiệp đại học hơn nam giới, trong khi nam giới gốc Tây Ban Nha làm nhiều công việc trong các cơ quan thực thi pháp luật, bao gồm quân đội, lực lượng biên phòng, Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan.
Sự ngưỡng mộ dành cho Trump cũng hé lộ điều ẩn sâu hơn. Các nhà thăm dò của đảng Dân chủ nói rằng nam giới gốc Tây Ban Nha có xu hướng ưu tiên công việc, kinh tế hơn, ít lo ngại về vấn đề nhập cư và phân biệt chủng tộc. Họ đặc biệt tập trung vào việc kiếm sống, gây dựng của cải mà họ có thể truyền lại cho con cái.
Joshua Tapia, nhân viên thu ngân 35 tuổi, cho biết trước đại dịch, anh khá giả hơn do bắt đầu đầu tư vào thị trường chứng khoán. "Giờ rất nhiều ngành nghề đang phải chịu thiệt hại, tôi không đổ lỗi cho ông Trump, tôi chỉ đổ lỗi cho hoàn cảnh, thật không may", anh nói. "Không ai có thể lường trước tình cảnh này".
Ngay cả những đảng viên Dân chủ tận tụy cũng chỉ trích Biden vì đưa ra thông điệp kinh tế mờ nhạt vào thời điểm đại dịch khiến hơn 10% người gốc Latinh thất nghiệp và nhiều người khác bị giảm lương.
"Cộng đồng gốc Latinh đánh giá ứng viên qua việc họ làm được gì về mặt kinh tế", Tomás Robles Jr., giám đốc điều hành của Lucha, nhóm cấp tiến vận động cho Biden, nói. "Những người sống trong tình trạng kinh tế không ổn định muốn ít nhất họ có thể tin rằng tổng thống sẽ làm được điều tuyệt vời cho nền kinh tế. Biden cần phải có một thông điệp mà họ cảm thấy có ý nghĩa, rằng ông ấy sẽ tạo ra một nền kinh tế mà họ có thể đạt được thành công".
Trong các cuộc phỏng vấn với nhiều người ủng hộ Trump gốc Tây Ban Nha tại các sự kiện ở Florida, New Mexico, Nevada và Arizona năm ngoái, gần như tất cả mọi người đều nói rằng quan điểm chính trị của họ đã khiến một số bạn bè và người thân tức giận.
Họ bác bỏ quan điểm cho rằng họ ủng hộ Trump vì họ chống người nhập cư. Những người đàn ông này tự hào về gốc gác Latinh, tự hào vì họ là con cháu của những người nhập cư Mexico và nhiều người đã nỗ lực để tiếp tục nói tiếng Tây Ban Nha.
Nhiều người nói rằng có sức hấp dẫn trong việc đi ngược dòng với đại đa số người gốc Latinh. "Tôi càng bị xa lánh vì lập trường của mình thì tôi sẽ càng thẳng thắn hơn", Cejudo, ngôi sao MMA, nói với đám đông nhiệt tình ở Arizona.
Phương Vũ (Theo NYTimes)
