Bộ não của Einstein, bảo tàng Mutter
Kể từ năm 2011, Bảo tàng Mütter ở Philadelphia đã sở hữu 46 mẩu chất xám của Einstein, được nhuộm bằng cresyl violet và gắn trên các lam kính. Nhà thần kinh học Lucy Rorke-Adams đã tặng chúng cho bảo tàng vào năm 2011, sau khi nhận từ một đồng nghiệp vào những năm 1970. Trớ trêu thay, Einstein có thể đã không hài lòng với ý tưởng trưng bày bộ não của mình. Ông chỉ có một mong muốn cuối cùng: "Tôi muốn được hỏa táng để không ai có thể đến, để không ai phải thờ phụng cúng bái tôi".
Trong quá trình khám nghiệm tử thi được thực hiện tại bệnh viện Princeton, nhà bệnh lý học mang tên Thomas Harvey đã tách và giữ lại bộ não của Einstein - bộ não đã tạo ra cuộc cách mạng trong vật lý, thuyết tương đối, sự hiểu biết về vận tốc ánh sáng và cả ý tưởng thực hiện các quả bom nguyên tử. Ông muốn xem liệu ông có thể tìm thấy bất kỳ loại bằng chứng thần kinh học nào về điều khiến Einstein trở nên xuất sắc như vậy không.
Tuy nhiên, trải qua nhiều nỗ lực của không chỉ riêng Harvey mà còn rất nhiều nhà thần kinh học trên toàn thế giới, tới tận bây giờ người ta vẫn chưa tìm ra được những điểm đặc biệt trong bộ não vĩ đại của Einstein. Ảnh: Mike/Foursquare
Xem thêm: Nơi trưng bày bộ não bị đánh cắp của Einstein
Mẫu vật của Paul Broca
Bảo tàng Dupuytren ở Paris, Pháp lưu trữ hàng trăm bộ xương, tượng sáp về các bệnh ngoài da và mẫu vật giải phẫu. Đây cũng là nơi lưu giữ hai mẫu vật não nổi tiếng nhất trong lịch sử khoa học: bộ não của Leborgne và Lelong.
Năm 1861, nhà phẫu thuật và nhân chủng học lỗi lạc người Pháp Paul Broca là người đầu tiên chứng minh học thuyết về sự định vị chức năng của các vùng não bộ. Các cuộc khám nghiệm tử thi của Broca được tiến hành trên hai bệnh nhân mất khả năng ngôn ngữ, ông Leborgne và ông Lelong, cho thấy mối liên hệ giữa các tổn thương ở thùy trán dưới bên trái và chứng thất ngôn - khiến bệnh nhân không thể phát âm rõ ràng mà chỉ lặp lại một tiếng, vài từ hoặc âm tiết cơ bản. Nghiên cứu của Broca đã mở đường cho khoa học thần kinh hiện đại và trung tâm sản xuất giọng nói của não hiện được đặt tên là Vùng Broca. Ảnh: Université Pierre et Marie Curie
Bộ não của Charles Baggage
Nhà toán học, nhà phát minh và kỹ sư người Anh Charles Babbage thường được coi là "cha đẻ của máy tính". Chiếc Difference Engine No.1 được chế tạo vào năm 1821, là máy tính tự động thành công đầu tiên và "động cơ phân tích" sau này của ông đã tạo tiền đề trong việc nghiên cứu và phát triển máy tính hiện đại. Babbage cũng nổi tiếng với sự hợp tác cùng Ada Lovelace, con gái của Lord Byron, lập trình viên đầu tiên của lịch sử. Luôn là người có tư tưởng cầu tiến, Babbage cũng đã hiến bộ não của mình cho khoa học. Ngày nay, nó được trưng bày ở hai nơi ở London, Anh: một nửa ở Bảo tàng Khoa học và nửa còn lại ở Bảo tàng Hunterian ở Đại học Bác sĩ phẫu thuật Hoàng gia. Ảnh: Alan Levine/Wikimedia Commons
Bộ sưu tập Não Cornell
Bộ sưu tập Não Cornell được tập hợp bởi nhà giải phẫu nổi tiếng Burt Green Wilder, người sáng lập khoa giải phẫu của Đại học Cornell và Hiệp hội Não Cornell. Wilder thu thập não của "những người có học thức và kỷ luật", với hy vọng sẽ cho thấy những bộ não như vậy khác biệt như thế nào với những bộ não của tội phạm, người bệnh tâm thần và phụ nữ. Nghiên cứu cho thấy hoàn toàn không có sự khác biệt nào được tìm ra.
Vào thời kỳ đỉnh cao, bộ sưu tập có hàng trăm mẫu vật. Ngày nay, trong khi 70 bộ não không xác định được đặt trong một tầng hầm của Đại học Cornell, 8 mẫu vật được xác định đang trưng bày tại sảnh Uris Hall của trường đại học cùng với văn bản giải thích tiểu sử.
Các hạng mục đáng chú ý bao gồm bộ não của Helen Hamilton Gardener, một tác giả, nhà hoạt động và một công chức đã hiến tặng bộ não của mình với ý định chứng minh rằng phụ nữ cũng thông minh như nam giới, và bộ não của họ cũng có thể lớn như vậy. Chính nhà sáng lập Wilder cũng hiến tặng bộ não của mình cho bộ sưu tập và nó vẫn được trưng bày tại Uris Hall tới ngày nay. Ảnh: Đại học Cornell
Bộ sưu tập u não Cushing
Trong nhiều thập kỷ, những bộ não trong bộ sưu tập của Trung tâm Cushing của Đại học Yale, Mỹ nằm trong tầng hầm của Ký túc xá Harkness, nơi việc đột nhập để chiêm ngưỡng chúng là một nghi thức của các sinh viên y khoa. Ngày nay, các bộ não được đặt trong tủ trưng bày trị giá 1,5 triệu USD - trở thành một trong số ít các bộ sưu tập não được công khai trên thế giới.
Bộ sưu tập não được thu thập bởi Tiến sĩ Harvey Cushing, một giáo sư khoa học thần kinh tại Đại học Yale, nhà tiên phong của ngành phẫu thuật thần kinh hiện đại, để lại toàn bộ bộ sưu tập não cho nhà trường sau khi ông qua đời. Các bộ não cũng được trưng bày kèm các bức ảnh trước và sau cuộc phẫu thuật của bệnh nhân, bên cạnh các tạp chí, dụng cụ phẫu thuật và các mẫu vật khác của Cushing.
Mẫu vật nổi tiếng nhất thuộc về Leonard Wood, người từng là bác sĩ riêng cho hai tổng thống Mỹ. Cushing đã loại bỏ thành công một khối u lớn khỏi não của Wood vào năm 1910, chấm dứt cơn động kinh của ông - một trong số ít các ca phẫu thuật não thành công vào thời điểm đó. Wood qua đời vào năm 1927 sau cuộc phẫu thuật cắt bỏ khối u thứ hai. Ảnh: techbint/Creative Commons
Bảo tàng Não bộ Peru
Bảo tàng Não bộ toạ lạc tại Viện Khoa học Thần kinh ở Lima, Peru, chứa gần 3.000 mẫu vật, nhiều mẫu cho thấy những tác động rõ rệt của bệnh Alzheimer, chứng nghiện rượu, khối u hoặc hội chứng Stoke tới não bộ con người. Một trong những bộ não nổi tiếng nhất bộ sưu tập thuộc về một người mắc bệnh Creutzfeldt-Jakob, còn được gọi là "bệnh bò điên ở người". Bảo tàng đã thu thập các mẫu vật từ năm 1947 và là một trong số ít bộ sưu tập lớn về não bộ mở cửa cho công chúng tham quan. Ảnh: AFP
Triển lãm Chấn thương sọ não
Triển lãm được mở cửa rộng rãi cho công chúng tham quan trong Bảo tàng Y tế và Sức khoẻ Quốc gia Mỹ. Triển lãm trưng bày 30 mẫu vật với một loạt tổn thương não, bao gồm xuất huyết, chấn thương do va đập mạnh và vết thương do đạn bắn, cũng như các công cụ phẫu thuật được sử dụng để điều trị. Bảo tàng mở cửa hàng ngày từ 10h 0 17h, miễn phí tham quan. Ảnh: Sadie Dingfelder/Washington Post
Bảo Châu (Theo Mental Floss)