Thường xuyên về quê vào cuối tuần, anh Mạnh Hưng (Cầu Giấy, Hà Nội) phản ánh, xe của anh dán thẻ thu phí không dừng song vài lần lưu thông qua các trạm thu phí tuyến Pháp Vân - Ninh Bình hay cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, anh vẫn bị nhân viên thu phí báo lỗi thẻ, không thể tự trừ tiền từ tài khoản, nên anh phải dừng lại mua vé bằng tiền mặt.
Nhận được phản ảnh tương tự của nhiều chủ xe, trong tháng 3, Bộ Giao thông Vận tải đã lập 2 tổ công tác kiểm tra việc vận hành thu phí không dừng (ETC) tại các trạm trên các cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn, Hà Nội - Hải Phòng, Pháp Vân - Cầu Giẽ - Ninh Bình... nhằm đánh giá tồn tại trong quá trình vận hành hệ thống; sự phối hợp giữa các nhà cung cấp dịch vụ với nhau và với nhà đầu tư BOT.
Theo Vụ Đối tác công tư (Bộ giao thông Vận tải), tổ công tác đã đánh giá một số trạm thu phí không dừng của dự án BOO2 (dự án thu phí không dừng giai đoạn 2) bị mắc lỗi đọc thẻ, xe dán thẻ có đủ tiền trả nhưng barie không mở.
Xe đi qua trạm thu phí không dừng trên Quốc lộ 5. Ảnh: Anh Duy
Nguyên nhân tình trạng trên là thẻ được dán ở các vị trí không đảm bảo kỹ thuật, chủ đầu tư không kiểm tra chất lượng đọc thẻ sau khi dán; một số xe dán thẻ thu sai mệnh giá, xe loại 5 (tải trọng từ 18 tấn trở lên) nhưng mức giá là xe loại một (dưới 12 ghế ngồi, tải trọng dưới 2 tấn) - đây là lỗi do nhân viên phát hành thẻ kích hoạt sai loại phương tiện.
Ngoài ra, phương tiện dán thẻ thuộc dự án BOO2 bị lỗi khi qua trạm của nhà cung cấp dịch vụ dự án giai đoạn một (BOO1), không kiểm tra được số dư trong tài khoản giao thông, dẫn đến barie không mở. Nguyên nhân là thiết bị của nhà cung cấp dự án BOO1 không đọc được số dư tài khoản của hệ thống khác (BOO2).
Thậm chí, qua kiểm tra, Vụ Đối tác công tư nêu "có hiện tượng xe không qua trạm vẫn bị trừ tiền"; nguyên nhân là nhà cung cấp dịch vụ sử dụng giải pháp đọc biển số, tuy nhiên, xác xuất đọc biển số hoặc nhân viên nhập biển số có sai sót dẫn đến tình trạng này.
Thu phí không dừng trên cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình từ giữa năm 2020. Ảnh: Anh Duy
Theo ông Nguyễn Viết Huy, Phó vụ trưởng Vụ Đối tác công tư, sau khi đoàn kiểm tra yêu cầu khắc phục, đến nay nhà đầu tư hệ thống thu phí không dừng BOO2 đã khắc phục cơ bản các lỗi, không để cho nhân viên chuyên môn yếu dán thẻ và kiểm tra thẻ sau khi dán.
Với phương tiện dán thẻ Epass (dự án BOO2) bị lỗi khi đến trạm do BOO1 quản lý, Bộ Giao thông Vận tải đã yêu cầu hai nhà cung cấp dịch vụ thống nhất quy trình quản lý, kết nối đảm bảo thiết bị của hai đơn vị có thể đọc được số dư tài khoản của nhau.
Với tình trạng xe đi vào cao tốc đủ tiền cho chặng ngắn song nhiều xe đi cả chặng dài (tài khoản không đủ trả phí khi ra), ông Huy cho biết, các nhà đầu tư cao tốc đã đề nghị tăng mức tiền tối thiểu trong tài khoản. Tuy nhiên, quan điểm của Bộ Giao thông Vận tải là không tăng mức tiền tối thiểu trong tài khoản để không lạm dụng vốn của chủ phương tiện. Chủ xe cần kiểm tra số tiền trong tài khoản trước khi lưu thông trên cao tốc, tránh để thiếu tiền dẫn đến không thể trả phí tự động.
"Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các chủ đầu tư thu phí không dừng khắc phục các lỗi trên trong tháng 4. Tỷ lệ thẻ bị lỗi chỉ mức 1-2% trong ngưỡng cho phép", ông Nguyễn Viết Huy nói.
Dự án thu phí không dừng giai đoạn một (BOO1) do Công ty thu phí tự động (VETC) đầu tư, lắp đặt làn không dừng tại 50 trạm. Trong đó Bộ Giao thông Vận tải quản lý 32 trạm thu phí lượt, 3 trạm thu phí kín trên cao tốc (Pháp Vân - Cầu Giẽ, Cầu Giẽ - Ninh Bình, Hà Nội - Hải Phòng), còn lại địa phương quản lý 15 trạm.
Dự án giai đoạn hai (BOO2) do Công ty CP Giao thông số đầu tư gồm 33 trạm còn lại trên toàn quốc.
Hai dự án trên được triển khai từ năm 2015 đến cuối năm 2020. Khi sử dụng dịch vụ thu phí tự động, ôtô sẽ được gắn thẻ định danh trên kính hoặc đèn xe. Khi xe dán thẻ đi vào làn thu phí không dừng, hình ảnh và thông tin phương tiện được chuyển tự động về trung tâm dữ liệu để xử lý và kiểm tra số dư tài khoản thu phí của xe. Nếu xe đủ điều kiện, thanh chắn sẽ mở. Trường hợp tài khoản không đủ tiền hoặc xe không dán thẻ thì thanh chắn không mở, lái xe phải dừng mua thẻ và trả tiền khi ra khỏi cao tốc.