Ngày 27/11, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho hay đã báo cáo Chính phủ về đề xuất nhập khẩu toa xe cũ của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR). Để có cơ sở báo cáo Chính phủ, Bộ đã xin ý kiến các bộ gồm Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ.
Đại diện các bộ cho rằng đề xuất của VNR về nhập khẩu, khai thác toa xe cũ là không đúng với Nghị định 65 hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đường sắt; đề nghị Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng Luật.
Thông tin từ phía Nhật Bản cho thấy họ loại bỏ toa xe tự hành DMU cũ vì lý do bảo vệ môi trường do thời gian sử dụng, vận hành các toa xe này từ cuối thập niên 70, đầu thập niên 80. Vì vậy, các toa xe cũ sẽ ảnh hưởng đến môi trường nếu vận hành tại Việt Nam.
"Các toa xe đã sử dụng quá lâu, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nghề này trong nước và phải mất thêm chi phí cải tạo cho phù hợp với điều kiện kỹ thuật hiện tại trong nước", Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu quan điểm.
Toa xe cũ mà VNR đề nghị nhập khẩu. Ảnh: Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East)
Đánh giá chung, Bộ Giao thông Vận tải cho rằng các toa xe cũ không được phép khai thác tại Việt Nam do niên hạn sử dụng quá 40 năm. VNR nêu một số lợi ích nhất định, tuy nhiên quy định của pháp luật đã rõ. Do vậy, Bộ không ủng hộ nhập khẩu và khai thác những toa xe này tại Việt Nam.
Trước đó vào tháng 10, VNR đã kiến nghị nhập khẩu 37 toa xe tự hành diesel DMU, loại Kiha 40 và Kiha 48. Toa xe bố trí ghế mềm loại 68-82 chỗ ngồi và 28-34 chỗ đứng, chạy trên tuyến đường sắt khổ 1.067 mm. Các toa xe này có thể vận hành độc lập hoặc dễ dàng ghép nối thành đoàn.
Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR, cho biết dù không mất tiền mua, dự án có tổng vốn đầu tư 140 tỷ đồng, trong đó 40 tỷ đồng phí vận chuyển, 80 tỷ đồng để hoán cải và các chi phí khác như đăng kiểm, tư vấn, dự phòng. Tổng vốn do doanh nghiệp tự huy động.
Theo tính toán của VNR, sau khi hoán cải, các toa xe có thể hoàn vốn sau 7 năm và khai thác trong 15 năm. "Các toa tàu còn khai thác trong 15 năm thì hiệu quả kinh tế khá lớn. Nếu chúng ta không nhận thì phía Nhật sẽ bán hoặc tặng cho các nước khác", ông Minh nói.
Cũng theo ông Minh, dự án sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao bởi các toa tàu mới của Nhật Bản theo công nghệ tự hành giá trên 30 tỷ đồng mỗi toa, nếu mua mới sẽ là 1.100 tỷ đồng. "Việc mua tàu mới khó khả thi bởi các đơn vị đường sắt hiện nay rất khó khăn" ông Minh nói.