Nhà Trắng muốn điều động binh lính đến thủ đô Washington và một số thành phố để trấn áp biểu tình, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley đều phản đối ý định này, quan chức trên cho biết.
Một quan chức quốc phòng giấu tên khác nói rằng ông Milley cảm thấy tình hình chưa đến mức phải điều động quân chính quy và cho rằng sắc lệnh này của Tổng thống không hợp pháp. Khi bạo lực xảy ra ở Washington hôm 1/6, ông đã gọi điện thoại tham vấn các lãnh đạo của đảng Dân chủ trong quốc hội suốt hai ngày. Trong đó có một cuộc gọi với lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi.
Dù chưa rõ chính xác nội dung các cuộc trao đổi này là gì, nhưng tối 1/6, ông Milley đã có cuộc tranh cãi căng thẳng với Trump, khẳng định việc sử dụng binh lính chính quy để ứng phó với người biểu tình ở Washington là hoàn toàn không cần thiết, bất chấp những lời đe doạ của Tổng thống.
Bộ trưởng Quốc phòng Esper sau đó đã điều động khoảng 1.600 quân chính quy đến thủ đô, nhưng đã có khoảng 5.000 lính Vệ binh Quốc gia ở đây và không cần hỗ trợ. Lực lượng chính quy sau đó đã rời khỏi Washington hôm 4/6.
Quân cảnh của Vệ binh Quốc gia thủ đô Washington lập hàng rào an ninh bên ngoài Nhà Trắng ngày 1/6. Ảnh: Reuters.
Ông Esper hôm 3/6 phản đối việc kích hoạt Đạo luật Chống Nổi loạn để triển khai quân đội dập tắt biểu tình trên toàn quốc. Ông khẳng định quân đội chỉ nên được điều động tại Mỹ "trong những tình huống khẩn cấp và nghiêm trọng nhất" và tình hình biểu tình hiện nay không rơi vào một trong số đó.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Hogan Gidley hôm 4/6 cho hay ông Trump vẫn có thể kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn và điều quân đối phó biểu tình nếu cần. Khi phóng viên đề nghị bình luận việc Bộ trưởng Quốc phòng Esper phản đối triển khai quân chính quy đối phó với biểu tình và bạo loạn, Gidley nói "kích hoạt hay không Đạo luật Chống nổi loạn là quyết định riêng của Tổng thống".
Đạo luật Chống nổi loạn, được thông qua năm 1807, cho phép tổng thống Mỹ triển khai quân đội và Vệ binh Quốc gia để trấn áp tình trạng mất an ninh trật tự, bạo loạn hoặc nổi dậy. Khi được kích hoạt, Đạo luật Chống nổi loạn sẽ vô hiệu hóa lệnh cấm quân đội Mỹ triển khai lực lượng trong nước hoặc thực hiện các chức năng hành pháp thay cảnh sát trên lãnh thổ Mỹ của đạo luật Posse Comitatus 1878.
Biểu tình "Tôi không thể thở" nổ ra ở nhiều thành phố Mỹ để phản đối cảnh sát ghì chết George Floyd, người đàn ông da màu tại thành phố Minneapolis, bang Minnesota hôm 25/5. Nhiều thành phố áp lệnh giới nghiêm và huy động Vệ binh Quốc gia để hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật đối phó các cuộc biểu tình bùng phát thành bạo động.
Mai Lâm (Theo CNN)